Vào nơi "chữa lành vết thương" cho các F0 khỏi bệnh: Khoảng 80% người bị trầm cảm, mất ngủ, rối loạn khứu giác

Mất ngủ, sợ hãi kéo dài dù đã khỏi Covid-19

Dù chỉ nhiễm Covid-19 và đã khỏi bệnh chỉ sau một tuần xuất hiện triệu chứng nhưng cô Đặng Thị Thu Thùy (50 tuổi, ngụ phường Bình Trưng Đông, TP. Thủ Đức) bị mất ngủ kéo dài, thậm chí nhói đau lồng ngực, khó thở khiến bản thân vô cùng lo lắng.

"Lúc đầu cô sợ lắm, thấy sao mà nó kỳ quá, cứ tức ngực, khó thở liên tục. Trong khi đó ngủ không được, dựa vào vách tường, đi lòng vòng đến 1-2h sáng vẫn thức hoài. Giờ thì đã đỡ nhiều rồi, cũng may được thằng con chở đến đây điều trị, chứ không chẳng biết tính sao", cô Thùy tâm sự.

Theo cô Thùy, sau khi đến Trung tâm Phục hồi chức năng vật lý trị liệu hậu Covid-19, BV Lê Văn Thịnh, nhờ có sự hỗ trợ của các y bác sĩ, kỹ thuật viên, chuyên viên tâm lý, các triệu chứng khó thở, mất ngủ của cô đã hoàn toàn biến mất. "Cô mừng lắm, tâm lý cũng thoải mái, thấy khỏe hơn nhiều rồi, ở đây ai cũng dễ thương cả, cô tính điều trị hết tuần rồi quay trở lại đi làm, chứ nghỉ hoài không có được", cô Thùy cười vui vẻ.

Cũng giống như cô Thùy, anh Hoàng Anh Duy (35 tuổi) cũng tìm đến Trung tâm để điều trị các triệu chứng hậu Covid-19. Mặc dù trong quá trình nhiễm bệnh, anh Duy chỉ nghẹt mũi, khan tiếng và được cho điều trị, cách ly tại nhà. Tuy nhiên, sau khi đã hoàn toàn âm tính với SARS-CoV-2, anh Duy thường xuyên mất ngủ, trong người luôn có cảm giác mệt mỏi, khó chịu, tâm lý sợ hãi luôn ám ảnh thường trực.

"Mỗi ngày mình phải đến Trung tâm để tập luyện, thấy hồi phục nhiều lắm, không còn khó thở nữa. Do mình bị teo cơ sẵn nên đến đây kết hợp điều trị luôn", anh Duy nói.

Theo thống kê của Trung tâm Phục hồi chức năng vật lý trị liệu hậu Covid-19, BV Lê Văn Thịnh cho biết có khoảng 80% F0 lành bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, trầm cảm (66%), xơ phổi (61%), mất ngủ (45%), nhức đầu (44%), rối loạn tập trung (27%), rụng tóc (25%)… có xu hướng kéo dài hơn 4 tuần, thậm chí nhiều tháng.

Sau khi đi vào hoạt động từ 25/9, Trung tâm đã tiếp nhận khoảng 200 trường hợp F0 lành bệnh tới điều trị liên quan đến vấn đề hô hấp và tâm lý.

Theo Ths. BS Trần Tuấn Thành - Khoa Vật lý trị liệu, phục hồi chức năng, BV Lê Văn Thịnh cho biết nhiều người đến Trung tâm điều trị trong tình trạng bị khó thở, mất ngủ, sang chấn tâm lý kéo dài.

"Nhiều người bị sang chấn tâm lý khi cả gia đình nhiễm Covid-19, đi điều trị 4-5 người nhưng chỉ về được 2-3 người nên không muốn chia sẻ với bác sĩ. Trong quá trình khai thác bệnh, nếu thấy có vấn đề về tâm lý thì sẽ mời bác sĩ tâm lý làm việc riêng. Từ đó các bác sĩ sẽ hội chẩn lại để đưa ra 1 phác đồ điều trị phù hợp.

Thường thì các bệnh nhân đến Trung tâm trong tình trạng SpO2 xuống thấp, khó thở, mệt mỏi dẫn đến tình trạng mất ngủ kéo dài, quên trước quên sau nên đâm ra khủng hoảng. Có người vì mất đi người thân, ban đầu họ có tâm lý không muốn sống nữa, mình phải động viên, giúp họ vượt qua khó khăn để tiếp nhận việc điều trị. Thông thường việc điều trị cho các bệnh nhân hậu Covid-19 sẽ dao động trong khoảng 2-3 tuần, đối với vấn đề tâm lý sẽ có phác đồ riêng", BS. Trần Tuấn Thành chia sẻ.

Từ mất ngủ đến xơ phổi, teo cơ… hậu Covid-19, bác sĩ đưa lời khuyên?

Sau khi nhiễm Covid-19, hầu như sức khỏe của tất cả các bệnh nhân đều sụt giảm. Người nhẹ thì chỉ mất ngủ, lo lắng, người nặng thì sang chấn tâm lý, rối loạn nhịp tim, SpO2 luôn ở mức dưới 95%, nếu bệnh nhân có bệnh nền, nếu như không can thiệp kịp thời có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Theo Chuyên viên tâm lý Phan Minh Hiền - BV Lê Văn Thịnh cho biết những người đến BV để điều trị tâm lý sau khi đã khỏi Covid-19, họ thường có cảm giác hoang mang, lo lắng. Riêng các trường hợp có người thân đã mất do đại dịch gây ra, họ rất đau buồn, cảm thấy có lỗi với người thân của mình.

"Những người con cái luôn thấy có lỗi với ba mẹ khi không ở cạnh bên để chăm sóc, động viên. Họ đau khổ, mặc cảm và chưa chấp nhận được sự mất đi người thân của mình.

Một số bệnh nhân lại sợ hãi, luôn ám ảnh về những ngày điều trị Covid-19 khi họ đã từng đấu vật với sự sống - cái chết, nằm viện và thở máy nhiều ngày. Họ có cảm giác bản thân chưa vượt qua được bệnh tật nên ám ảnh, mình cần phải lắng nghe, đồng hành cùng họ để họ có thể mở lòng, dần dần vượt qua được nỗi sợ, tiếp nhận điều trị", Chuyên viên tâm lý Phan Minh Hiền nói.

Chuyên viên tâm lý Phan Minh Hiền chia sẻ về sự khó khăn, dấu hiệu bất ổn của các bệnh nhân

Trong số các trường hợp đến Trung tâm Phục hồi chức năng vật lý trị liệu hậu Covid-19, BS. Trần Tuấn Thành - BV Lê Văn Thịnh cho biết có 2 vợ chồng đã từng có ý định chấm dứt cuộc sống.

"Họ bi quan về cuộc sống, bi quan về gia đình, không muốn sống nữa nên khi được tiếp nhận điều trị.

Về mặt thể chất, tình trạng của bệnh nhân không tốt lắm vì họ đã từng thở oxy dòng cao, phổi thì xơ, thở SpO2 không đạt được 95%... nhưng Trung tâm đã cố gắng hết sức để điều trị, giúp họ vượt qua được bất ổn về tâm lý, hồi phục sức khỏe, quay lại cuộc sống như trước đây", BS. Thành chia sẻ.

Theo BS. Trần Tuấn Thành, với khoảng 80% F0 lành bệnh xuất hiện các triệu chứng hậu Covid-19. Nếu như triệu chứng kéo dài từ 3 tuần trở lên, bệnh nhân cần đi thăm khám, tư vấn để có hướng điều trị phù hợp.

"Trường hợp thường gặp nhất sau khi đã nhiễm Covid-19 là khó thở, mệt mỏi, mất ngủ, đau đầu, đau cơ khớp, rụng tóc, một số trường hợp mất mùi, mất vị giác… Nếu phát hiện các triệu chứng đó và được can thiệp kịp thời thì 2-3 tuần sau có thể hồi phục 80-90%. Mong muốn lớn nhất của Trung tâm là giúp bệnh nhân quay về cuộc sống trước đây khi chưa nhiễm Covid-19", BS. Thành nói.

Là người điều trị trực tiếp cho các bệnh nhân hậu Covid-19, Kỹ thuật viên Vật lý trị liệu, phục hồi chức năng Nguyễn Đức Duy cho biết phần lớn các bệnh nhân đều gắng sức không có, hay mệt mỏi, tinh thần không ổn định.

Thông qua các biện pháp kỹ thuật của vật lý trị liệu, hầu hết những bệnh nhân đến điều trị tại Trung tâm đều bình phục tốt, tâm lý ổn định, không còn khó thở, hụt hơi như trước.

Tuy nhiên, một trở ngại lớn trong việc điều trị tại Trung tâm là vấn đề kinh tế của các bệnh nhân khỏi Covid-19. Dù chi phí điều trị tâm lý hoàn toàn miễn phí, được bảo hiểm chi trả gần như toàn bộ các kỹ thuật trong vật lý trị liệu, tuy nhiên nhiều bệnh nhân phải "bỏ giữa chừng" vì không có thời gian để tham gia các buổi luyện tập.

Việc tập vật lý trị liệu thường diễn ra liên tục mỗi ngày, ít nhất 2-3 tuần nên trở thành mối lo ngại cho những bệnh nhân khi không có thời gian để đến Trung tâm xuyên suốt.

Theo các bác sĩ, song song với gánh nặng điều trị các ca mắc Covid-19, ngành y tế TP.HCM đang phải đối mặt với thực trạng nhiều người bệnh đã hồi phục vẫn có các triệu chứng Covid-19 kéo dài trong nhiều tuần, thậm chí vài tháng.

Hiện nay, ngoài Trung tâm Phục hồi chức năng vật lý trị liệu hậu Covid-19 tại BV Lê Văn Thịnh, BV Thống Nhất, BV Đại học Y Dược - cơ sở 3… cũng có các Trung tâm để tiếp nhận, điều trị cho các bệnh nhân hậu Covid-19.