Hoạt động bí mật của Thổ Nhĩ Kỳ đã vỡ lở
Mục đích của Thổ Nhĩ Kỳ là để gây ảnh hưởng ở nước láng giềng vốn đã chìm trong nội chiến kể từ năm 2011 tới nay.
Hoạt động bí mật của Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra đã bị vạch trần từ 4 năm trước khi các sĩ quan cảnh sát được người dân gọi điện thông báo phát hiện hai chiếc xe buýt đưa các chiến binh thánh chiến vũ trang vượt biên giới sang Syria tham chiến.
Sự việc bị vỡ lở cho thấy Lực lượng Tình báo Quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ (MIT) đã ký hợp đồng để đưa một nhóm người qua biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria vào đêm 9/1/2014.
Hai xe khách đã đi đến cửa khẩu biên giới ở thị trấn Akçakale, tỉnh Şanlıurfa, Thổ Nhĩ Kỳ. Lực lượng biên phòng không được phép kiểm tra xe theo lệnh của các đặc vụ MIT trong một chiếc xe đi hộ tống.
Các chiến binh thánh chiến, vũ khí và đạn dược đã đến điểm tập kết trong đất Syria vào khoảng 5 giờ sáng. Các tài xế được lệnh đưa các xe buýt trở về Thổ Nhĩ Kỳ.
MIT tin rằng hoạt động này đã diễn ra suôn sẻ.
Tuy nhiên vào ngày hôm sau 10/1/2014, cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ nhận được tố giác của người dân rằng hai xe khách đậu trong khu vực nghỉ trên đường cao tốc ở Incirlik, tỉnh Adana có liên quan đến buôn bán ma túy.
Ngay lập tức một cuộc bố ráp đã diễn ra, tuy không tìm thấy ma túy nhưng cảnh sát đã tìm thấy 40 hộp đạn cho súng máy PKM trong khoang chứa đồ của các xe khách.
Hai chiếc xe buýt được thuê bởi MIT đã vận chuyển các chiến binh thánh chiến hôm 9/1/2014 sang Syria.
Các hộp đạn súng máy PKM được cảnh sát phát hiện trong khoang chứa đồ của xe khách. Chúng bị bỏ quên trên xe sau khi các chiến binh thánh chiến được đưa tới Syria.
Hai tài xế, Sahin Guvenmez (37 tuổi) và Esat Lutfi Er (48 tuổi), đã bị bắt giam cùng với Chủ sở hữu của Công ty xe khách, Mihraç Sari (42 tuổi), ngay sau khi cơ quan công tố Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu điều tra vụ án số 2014/53.
Những lời khai chấn động
Theo lời khai của các nghi phạm, xe khách và tài xế được Lực lượng MIT thuê và để đảm bảo trót lọt khi di chuyển, một chiếc xe được điều khiển bởi các đặc vụ MIT và gắn thẻ công vụ hộ tống họ đến Syria. Và ở chiều ngược lại có hai chiếc xe khác của MIT hộ tống xe khách trở về Thổ Nhĩ Kỳ.
Chủ sở hữu của Công ty xe khách Sari khai nhận trước khi vụ việc diễn ra, một người tự xưng là nhân viên chính phủ tên là Erdem (rất có thể là tên giả của một nhân viên MIT) đã gọi điện thoại vào 5 giờ chiều ngày 9/1/2014 và yêu cầu vận chuyển một nhóm người tị nạn Syria từ Reyhanli đến Akcakale.
Sai khi nhận lời, Sari gọi các tài xế tới để chuẩn bị.
Hành trình của các chiến binh thánh chiến từ Tỉnh Idlib, Syria sang Tỉnh al-Hasakah bị phát hiện.
Hai tài xế Er và Guvenmez cũng xác nhận những gì ông chủ nói khi được hỏi cung độc lập, nói rằng sau khi nhận được thông báo của Sari, một sĩ quan tình báo của MIT tên là Salim đã gọi điện thoại cho họ để cung cấp địa chỉ đón khách ở Reyhanli.
Các tài xế thừa nhận rằng họ cũng đã thường xuyên thực hiện các cuộc đưa người qua biên giới tương tự trước đây. Với các chuyến xe khách chở đầy các chiến binh thánh chiến và đạn dược đến một trại lính ở phía Syria được điều hành bởi các nhóm vũ trang thánh chiến – khủng bố.
Các tài xế cho biết họ tin rằng họ không vi phạm pháp luật, và biện minh cho việc vận chuyển các chiến binh thánh chiến là họ đang thực hiện nghĩa vụ của công dân theo yêu cầu của các quan chức chính phủ.
Theo lời khai của các nghi phạm, MIT đã vận chuyển 72 chiến binh thánh chiến từ một điểm ở sát biên giới gần làng Bukulmez ngay đối diện trại tị nạn Atmeh, Tây Aleppo, Syria đến thị trấn Akcakale của Thổ Nhĩ Kỳ.
Sau khi đi vòng qua lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ, các chiến binh đã quay trở lại Syria tham chiến cùng với các chiến binh đối lập địa phương chiếm lấy Tel Abad từ tay lực lượng chính phủ Syria.
Các chiến binh không thể di chuyển qua lãnh thổ Syria vì khu vực rộng lớn giữa Atmeh và Tel Abad vào thời điểm đó gần Kobani (thị trấn chủ yếu là người Kurd gần biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ) đang được kiểm soát bởi Đơn vị bảo vệ người Kurd (YPG).
Công tố viên của Tòa án Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra các cáo buộc hình sự các tài xế và chủ sở hữu của công ty xe khách. Anh ta cũng muốn mở rộng điều tra ra đối tượng là các sĩ quan tình báo MIT nhưng đột ngộ bị loại ra khỏi vụ án.
Công tố viên Mustafa Sirli phụ trách vụ án và ra lệnh kiểm tra thực địa về những nơi mà các chiến binh thánh chiến lên xe và nơi chúng được thả xuống, đã nhanh chóng bị loại khỏi ban điều tra vụ án.
Chính phủ của Tổng Thống Erdogan rõ ràng không muốn cuộc điều tra này đi xa hơn và tất cả bằng chứng có thể biến thành một phiên điều trần phanh phui cơ quan tình báo MIT đang đạo diễn cho các hoạt động bí mật hỗ trợ các nhóm thánh chiến phát triển tại Syria.
Cumali Tulu, công tố viên mới tiếp nhận hồ sơ vụ án, đã nhanh chóng kết thúc cuộc điều tra mặc dù có nhiều bằng chứng trong hồ sơ vụ án chống lại cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong quyết định số 27/2014, Tulu đã ngưng cuộc điều tra bằng một bản cáo trạng, xét xử và kết án các nghi phạm. Tulu cũng bình luận rằng không còn lý do gì để tiếp tục điều tra nữa.
Thấy rằng vụ án hình sự nói trên kết thúc một cách chóng vánh là chưa đủ, chính phủ của Tổng thống Erdogan đã đưa ra một mật lệnh yêu cầu tất cả các cơ quan truyền thông, các công tố viên và cảnh sát điều tra giữ bí mật.
Tuy nhiên, lời khai của các nghi phạm từ ba video đã giúp thế giới thấy cách chính quyền Erdogan cam kết chống Tổ chức Khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) và al-Qaeda ở Syria như thế nào.
Theo lời khai của các tài xế, tòa nhà ở Syria là điểm đến của đạn dược và các chiến binh thánh chiến ở trên cắm cờ của tổ chức khủng bố IS và lời kêu gọi chiến đấu của tổ chức khủng bố Jabhat al-Nusra (nay là Hayyat Tahrir al-Sham) được viết trên các bức tường.
Một tài xế cũng khai thêm rằng trước khi chuyến đi diễn ra, một người Thổ Nhĩ Kỳ nói tiếng Ả Rập (rất có thể là nhân viên MIT) đã lên xe buýt và nói với các chiến binh rằng chuyến đi sẽ kéo dài và họ sẽ không dừng lại trừ khi thực sự cần thiết vì phải kết thúc việc này trước khi mặt trời mọc.
Các xe buýt đã rời Reyhanli vào khoảng 1 giờ sáng và đến Akçakale vào khoảng 5 giờ sáng. Khoảng cách giữa hai điểm trên đường cao tốc Adana-Gaziantep là khoảng 400 km.
Các tài xế khai ra điểm đón và trả các khách đi xe là chiến binh thánh chiến và ngôi nhà được cho là điểm đến của các chiến binh.
Tuyến đường bí mật
Dựa trên các lời khai, tuyến đường đưa chiến binh này đưa người từ khu vực này của Syria tới khu vực khác và đi qua lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ:Đây là nơi chúng tôi vượt qua biên giới, theo sau chúng tôi những người hộ tống.
Chúng tôi đã tắt hết đèn trong xe và ngồi đợi. Nhóm người đó đến từ đằng kia và trong bóng tối. Họ đã mở khoang chứa hàng của xe và bắt đầu chuyển vũ khí và đạn dược vào.Khi tới Akcakale, họ đã cho phép chúng tôi rời khỏi xe với một chiến binh canh gác chúng tôi.
Một chiếc xe khác đến và đậu phía sau xe của tôi, và họ bắt đầu vận chuyển vũ khí đạn dược sang chiếc xe đó. Có 46 chiến binh trong xe của tôi, và sau đó tôi đã biết thêm rằng có 27 trong xe còn lại. Họ là những người để râu, trông có vẻ gầy gò.
Tất cả các hành khách là người Ả Rập, họ tay không khi lên xe buýt vì đã để toàn bộ đồ đạc trong thùng xe.
Họ đã không cho phép chúng tôi rời khỏi xe hay xuống xe để hút thuốc. Họ nói "Hãy hút thuốc trong xe".
Hai trang tài liệu mật được ký bởi Phó giám đốc cơ quan tình báo Thổ Nhĩ Kỳ İsmail Hakkı Musa (hiện là đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ tại Pháp) gửi tới các công tố viên yêu cầu thông tin về các chiến binh thánh chiến đưa qua biên giới trong Vụ án số 2014/53 là bí mật nhà nước và không nên công khai.