Quan hệ giữa Israel, Iran và Syria đang trở nên hết sức căng thẳng. Lần đầu tiên một chiếc máy bay không người lái của Iran được lực lượng Al-Quds thuộc quân đoàn vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran IRGC phóng lên từ lãnh thổ Syria xâm nhập không phận Israel đã bị Israel bắn hạ.
Đáp trả lại hành động này, ngày 10/2/2018 quân đội Israel đã đồng loạt tấn công vào 12 mục tiêu quân sự của Syria và Iran bên trong lãnh thổ Syria. Và đây cũng là lần đầu tiên kể từ năm 1982 hệ thống phòng không của Syria đã bắn rơi một chiến đấu cơ F-16 của Israel.
Nguy cơ đối đầu trực diện
Phát biểu tại diễn đàn Hội nghị an ninh Munich (16-18/2/2018), Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã giơ một mảnh của xác chiếc máy bay không người lái của Iran bị bắn hạ và cảnh báo Tehran "đừng thử sức chịu đựng của Israel", đồng thời đe dọa sẽ tấn công vào sâu bên trong lãnh thổ Iran. Cũng tại diễn đàn Munich, cố vấn anh ninh quốc gia Mỹ HR MacMaster đã tuyên bố "đã đến lúc chúng ta phải hành động chống Iran".
Xác UAV bị Israel bắn hạ. Ảnh: Reuters
Trong khi đó, thái độ của Iran đối với Israel vẫn hết sức cứng rắn. Tướng Qassem Soleiman, Tư lệnh các lực lượng vệ binh hồi giáo đóng tại Syria đã tuyên bố sẽ "xoá sổ Israel" trên bản đồ thế giới.
Trả lời phỏng vấn báo EADaily của Israel về tình hình Trung Đông, chuyên gia về Iran, giảng viên trường đại học Do Thái tại Jerusalem Vladimir Mesamed cho rằng, nếu chiến tranh xảy ra Israel hoàn toàn có khả năng sử dụng vũ khí hạt nhân chống Iran. Có thể nói đây là vụ việc nghiêm trọng nhất liên quan đến ba địch thủ lớn nhất Trung Đông hiện nay là Israel, Iran và Syria kể từ khi bùng nổ cuộc xung đột Syria năm 2011 đến nay.
Tình hình trên cho thấy khả năng bùng nổ một cuộc đối đầu giữa Israel và Iran đang xuất hiện và có nguy cơ leo thang thành một cuộc xung đột quy mô lớn.
Mục tiêu của Israel là bằng mọi cách ngăn chặn Iran mở rộng ảnh hưởng tại khu vực, trước hết là không cho phép Iran đặt căn cứ quân sự và các nhà máy sản xuất vũ khi trên lãnh thổ Syria, Nam Lebanon và dải Gaza.
Israel công bố video bắn hạ UAV của Iran
Tại phiên họp Hội đồng Bảo an mới đây, Đại diện thường trực của Israel tại Liên hợp quốc Danny Danon cho biết ngoài một số căn cứ quân sự trên đất liền, Iran đang có kế hoạch xây dựng một căn cứ hải quân của mình tại bờ biển Syria. Iran cũng đang cung cấp tài chính và vũ khí cho tổ chức Hezbollah ở Lebanon.
Israel coi sự có mặt về quân sự của Iran tại các vùng sát biên giới của mình là mối đe dọa trực tiếp đối với an ninh của nước này và quyết "triệt tiêu các hành động chống Israel từ khi còn trong trứng".
Tại thời điểm này, tình hình có thể diễn biến theo hai khả năng. Thứ nhất, nếu Israel và Mỹ mở một cuộc đối đầu trực tiếp với Tehran để ngăn chặn ảnh hưởng của Iran có thể sẽ lôi kéo một số nước vùng Vịnh vốn lo ngại sự bành trướng của Iran tham gia. Thứ hai, Nga là nước có quan hệ cân bằng với cả hai bên và đang tìm cách trở lại khu vực Trung Đông sẽ cố gắng đóng vai trò trung gian, dùng các các biện pháp ngoại giao để giải quyết cuộc xung đột.
Tôi cho rằng trong tình hình khu vực và quốc tế hiện nay, Washington và Tel Aviv khó có thể phát động một cuộc tấn công trực tiếp chống Iran. Một cuộc chiến tranh mới sẽ đưa khu vực đến thảm họa.
Về quân sự, Israel sẽ phải đương đầu với liên minh tay ba Iran-Syria-Hezbollah trên cả ba mặt trận Iran, Syria và Nam Lebanon, chưa kể đến phong trào Hamas tại Gaza là một lực lượng không thể coi thường.
Đối với Mỹ, một cuộc chiến tranh bên ngoài nước Mỹ hoàn toàn không phục vụ gì cho chính sách "Nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Donald Trump và chắc sẽ không nhận được sự đồng thuận trong nội bộ nước Mỹ và các đồng minh của Mỹ ở châu Âu.
Đáng lưu ý, tại Hội nghị an ninh quốc tế lần thứ 54 (16-18/2/2018) được tổ chức tại Munich, đáp lại lời đe dọa của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, cựu Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã tiết lộ, trước khi đạt được Thỏa thuận hạt nhân với Iran năm 2015, Vua Abdullah Abdulaziz của Ả rập Xê út và Tổng thống Ai cập Hosni Mubarak của Ai cập đã đề nghị Mỹ ném bom Iran, nhưng chính quyền của Tổng thống Barack Obama lúc đó đã từ chối.
Trước 2015 có thể lấy cớ tấn công để ép Iran chấp nhận các điều kiện để ký Thỏa thuận hạt nhân. Còn bây giờ khi Iran đã ký Thỏa thuận này với nhóm P5+1 rồi, một cuộc tấn công Iran rất khó có thể giành được sự đồng thuận của Liên hợp quốc và cộng đồng quốc tế. Điều này có nghĩa là đảng Dân chủ không ủng hộ một cuộc tấn công quân sự chống Iran vào lúc này.
Chảo lửa Trung Đông chưa bao giờ nóng bỏng như hiện nay. Nhiệm vụ của các nhà chính trị là phải tìm mọi cách tránh một cuộc chiến tranh nóng ở khu vực Trung Đông. Tình hình này đòi hỏi phải cấp bách tìm ra giải pháp cho các vấn đề của khu vực bằng thương lượng hoà bình, trước hết là cuộc xung đột Israel-Palestine, Syria, Iraq, Yemen, Libya...đảm bảo lợi ích của tất cả các bên liên quan.
So sánh lực lượng quân sự giữa Israel và Iran
Israel:
- Dân số: 7,8 triệu người.
- Quân đội Israel được xếp vào hàng lớn thứ 11 trên thế giới, được trang bị các loại vũ khí tiên tiến nhất tại Trung Đông.
- 168 ngàn quân chính quy, 630 ngàn quân dự bị.
- 47 sân bay dã chiến, 684 máy bay chiến đấu, 143 máy bay lên thẳng, 48 máy bay lên thẳng tấn công, 242 máy bay chiến đấu, 247 máy bay huấn luyện, 101 máy bay vận tải quân sự.
- 4170 xe tăng, 10.185 xe bọc thép.
- 48 bệ phóng tên lửa, 200 tên lửa mang đầu đạn hạt nhân có tầm bắn 1300-4000 km, 650 khẩu pháo tự hành, 300 đơn vị pháo binh.
- 5 tàu ngầm, 66 tàu chiến, 3 tàu tuần dương, 56 tàu tuần tra.
Iran:
- Dân số: 80,8 triệu người.
- Quân đội Iran được xếp vào hàng thứ 23 trong danh sách các quân đội mạnh nhất thế giới.
- 545 ngàn quân chính quy, 1,8 triệu quân dự bị.
- 319 sân bay dã chiến,471 máy bay chiến đấu, 123 máy bay lên thẳng, 12 máy bay lên thẳng tấn công, 78 máy bay huấn luyện, 196 máy bay vận tải quân sự.
- 1658 xe tăng các loại, 1315 xe bọc thép.
- 320 khẩu pháo tự hành, 2078 đơn vị pháo binh, 1474 bệ phóng tên lửa, tự chế tạo được nhiều tên lửa đạn đạo ví tầm bắn 1300-2000km.
- 397 tàu chiến, 32 tàu ngầm, 6 tàu khu trục, 7 tàu phá mìn, 3 tàu tuần dương, 111 tàu tuần tra.
Tiêu đề do tòa soạn đặt lại.