Chiêu độc hạ đo ván nhà vô địch
Evander Holyfield là nỗi đau với Mike Tyson - tay đấm từng được đánh giá sẽ thay thế Muhammad Ali trở thành huyền thoại vĩ đại nhất mọi thời đại. Hai trận thua trước Holyfield khiến Mike "thép" khởi đi hành trình tụt dốc thảm hại, chôn vùi danh tiếng của mình suốt hơn 20 năm qua.
Trận đấu đầu tiên năm 1996, kèo mà giới cá độ ra cho trận đấu này là 25-1, với sự kỳ vọng nghiêng hoàn toàn về Mike Tyson. Ấy vậy mà rốt cục sau 11 hiệp đấu, phần thắng bằng knock-out kỹ thuật lại nghiêng về phía Holyfield.
Trận thắng ấy của Holyfield là xứng đáng, khi đích thân Mike Tyson từng tâm sự trong quyển tự truyện "Sự thật trần trụi" của mình:
"Đến hiệp 10 thì cậu ta tung cả thảy hai mươi ba cú đấm trời giáng. Tai tôi lùng bùng, đến mức chỉ còn nghe được một âm thanh duy nhất: tiếng huýt sáo chế giễu đến nhức óc. Giờ nghỉ giữa các hiệp, mỗi khi quay lại góc võ đài, các huấn luyện viên cứ ra rả nhưng tôi gần như chả tiếp thu được gì.
Tôi thậm chí chẳng còn nhận thức được là mình đang thi đấu. Tôi chỉ đang cố cầm cự để trụ lại trên sàn đấu lâu nhất có thể. Đến lúc trận đấu kết thúc, tôi cũng chẳng hay. Ôi trời, bạn tin không, tôi bước ra khỏi võ đài và hỏi rằng mình đã mất mấy hiệp để đo ván Holyfield".
Nếu như trận đấu đầu tiên với Holyfield của Mike Tyson kết thúc trong thảm họa của "võ sĩ thép", thì trận đấu thứ hai là nỗi ô nhục lớn nhất với không chỉ chính bản thân anh, mà còn với cả thế giới quyền Anh. Trận tái đấu ấy, Mike Tyson tạo nên scandal chưa từng có, với màn cắn tai huyền thoại, khiến Holyfield đứt vành tai. Những ai theo dõi trận đấu ấy hơn 20 về trước, hẳn chưa thể quên được cảnh Tyson nhổ toẹt vành tai của đối phương xuống sàn đấu.
Và dĩ nhiên Mike Tyson bị xử thua cuộc, kèm theo đó là những án phạt trời giáng vì "làm ô nhục môn quyền Anh".
Mike Tyson và Holyfield đều từng là những người bạn tốt, sát cánh bên nhau trong đội tuyển Olympic Mỹ và chưa từng xích mích trước trận gặp nhau đầu tiên. Nhưng ở cả hai trận thắng của mình, theo Tyson, Holyfield chiến thắng vì đã làm rất tốt việc khiêu khích anh, thông qua những cú húc đầu cố ý, khiến mí mắt của anh chảy máu be bét. Sau trận thua đầu tiên, Mike "thép" đã phải may 6 mũi ở mắt vì "chiêu độc" của đối thủ.
Lấy oán báo ân
Hơn 20 trước trận đấu đầu tiên giữa Mike Tyson và Evender Holyfield, cũng như Mike Tyson ngày ấy, Muhammad Ali trên đỉnh cao sự nghiệp, một mình "độc bá" môn quyền Anh, và khởi đi chuỗi 3 trận không thể quên với đối thủ ám ảnh mình suốt cuộc đời - Joe Frazier.
Ngày 8/3/1971, võ đài Madison Square Garden (New York, Hoa Kỳ) chứng kiến trận thua đầu tiên của Ali kể từ khi xỏ găng thượng đài. Người chiến thắng hôm ấy là Joe Frazier.
Ngày ấy, dính cú móc trái mạnh tới mức "đủ để đánh ngã một con ngựa" của Joe Frazier ở hiệp 15, Ali đã không thể đứng dậy nổi sau loạt đếm của trọng tài.
Ngày ấy, trước lối đánh hoa mỹ bất khả chiến bại đang nổi tiếng như cồn của Ali, Joe Frazier đã áp dụng chiến thuật khôn ngoan nhất - theo phân tích tỉ mỉ của giới chuyên môn nhiều năm sau, để hạ nhà vô địch.
Joe Frazier chấp nhận chịu đựng những cú thọc nặng ký với tốc độ ra đòn nhanh của Ali để áp sát và tung cú móc ngang "chết người" vào sườn đối phương.
Sức nặng của những cú móc ấy khiến nhà vô địch không thể kiểm soát được hơi thở, và rốt cuộc loạng choạng ngay từ hiệp đấu thứ 11.
Năm ngoài 70 tuổi, dù bị chứng bệnh Parkinson hành hạ, Muhammad Ali vẫn đủ minh mẫn để nhớ lại phần lớn chi tiết của trận đấu ấy với Joe Frazier: "Joe có lối đánh kỹ thuật và mưu mẹo. Ông ấy là đối thủ lớn nhất trong sự nghiệp thi đấu quyền Anh của tôi".
Ali và Joe Frazier vẫn là những người bạn tốt. Joe Frazier thậm chí còn cực kỳ tích cực trong việc vận động rút lệnh cấm thi đấu và đòi trả tự do cho Ali sau khi tay đấm huyền thoại này phải vào tù vì trốn quân dịch để phản đối cuộc chiến tranh phi nghĩa của Mỹ tại Việt Nam. Những ngày tháng đen tối khi Ali phải ở tù, cũng là khoảng thời gian đẹp đẽ nhất có được giữa họ.
Nhưng danh vọng rốt cuộc đã hủy hoại tình bạn ấy. Trận đấu năm 1971, trận hạ đo ván Ali của Joe Frazier dường như mang theo nỗi ấm ức lớn lao của anh trước thói đời tráo trở, khi Ali vừa ra tù, đã quay lại tố Frazier cứu mình chỉ vì muốn "ăn theo" danh tiếng của anh.
Để rồi trận thua ấy khiến Ali càng trở nên kích động hơn, kèm theo đó là những phát ngôn xúc phạm nặng nề Joe Frazier. Dĩ nhiên, một trận tái đấu là điều không thể tránh khỏi.
Gần 3 năm sau trận đấu đầu tiên, họ lại gặp nhau ở Madison Square Garden, trong trận tái đấu 12 hiệp. Lần này, Ali thi đấu cực kỳ xuất sắc, và chỉ cần 5 hiệp đấu để khiến trọng tài Perez Tony cho dừng trận đấu và giành chiến thắng bằng một quyết định độc lập với nửa mặt sưng húp vì dính những cú móc tầm ngắn của Joe Frazier. Trận thua này cũng khiến Joe Frazier mất hai đai vô địch thế giới về tay Muhammad Ali.
Trận đấu "nhìn thấy cái chết"
Nếu con người ta biết kiềm chế, hẳn trên đời này đã chẳng có xung đột.Khi sự việc của Ali và Joe Frazier được giới truyền thông "hà hơi tiếp sức" và đẩy đi quá xa, họ không thể trở lại con đường cũ đầy ắp kỷ niệm. Giữa họ là vực thẳm của sự giận dữ và tổn thương không thể lấp đầy.
Và điều gì phải đến, rồi cũng đến. Cả hai bước vào trận đấu cuối, với lời mạt sát nặng nề của Muhammad Ali: "Frazier ư? Anh ta nên được gọi là Bác Tôm", khiến Joe Frazier ngay lập tức nhận lời tái đấu - điều chưa từng có trước nay.
Ngày 1/10/1975, trận đấu mà Muhammad Ali cũng như Joe Frazier nhớ nhất trong cuộc đời mình được tổ chức ở đấu trường Araneta (Manila, Philippines). Ba hiệp đầu tiên thuộc về Ali.
Ông kiểm soát trận đấu tốt, tận dụng chiều cao và sải tay dài hơn đối thủ để tung ra vô số cú thọc, kết hợp đấm thẳng tay sau, gìm Joe Frazier ở khoảng cách cần thiết. Frazier chịu trận, tránh né những cú móc ngược và cố gắng ôm ghì đối thủ.
Việc đấm hụt nhiều và nhiệt độ oi bức ở Đông Nam Á khiến Ali nhanh chóng xuống sức. Hiệp 6 bắt đầu trong ánh mắt hoang mang của Ali. Ông dự kiến sẽ kết thúc trận đấu sớm, còn Frazier co vẻ như đã chuẩn bị cho đủ cả 15 hiệp đấu.
Tệ hơn, Joe Frazier bắt đầu phản công với một chiến thuật duy nhất: móc ngang liên tục vào sườn đối thủ: "Khi bị đánh liên tục vào vùng gan, sẽ không thể thở được, tim loạn nhịp và thiếu oxy lên não. Đó là cách tôi đã làm với Ali trong trận đấu đó", Frazier nhớ lại.
Giờ nghỉ sau hiệp 9, Ali chảy nước mắt: "Tôi đang ngửi thấy mùi vị của cái chết. Cú đấm của tôi có thể đánh đổ cả một bức tường, vậy mà... Chúa ơi, hắn ta giỏi quá". Ali đột ngột vùng lên mạnh mẽ ở hiệp 12. Một cú móc chính xác bằng tay trái đánh văng miếng bảo vệ răng của Frazier.
Cả hai mắt Frazier đều sưng vù, không còn khả năng nhìn thấy đòn đánh của đối thủ.
Kết thúc hiệp 14, HLV Eddi Futch tung khăn trắng đầu hàng, bất chấp sự phản đối của Frazier: "Anh ấy vào trận với một bên mắt gần như mù sau trận đấu trước đó với Jimmy Ellis. Giờ đây lại bị thương mắt còn lại. Joe phải nghĩ tới gia đình của mình".
Vào thời điểm trọng tài công bố Ali thắng trận, Frazier không nhìn thấy được ở góc võ đài bên kia, Ali đã không thể đứng dậy nổi. Mãi về sau này người ta mới biết, Ali yêu cầu HLV Angelo Dundee xin dừng trận đấu từ cuối hiệp 13.
Hành trình tha thứ khó tin
Trận đấu ấy khốc liệt đến kinh người, nhưng nó cũng làm thay đổi nhiều điều trong suy nghĩ của Muhammad Ali với "kẻ thù không đội trời chung" của mình. Sáng hôm sau, Ali nói với báo chí về Frazier: "Anh ấy là một võ sĩ vĩ đại. Anh ấy là một con người vĩ đại".
Nhiều năm sau, Ali tìm đến tận nhà thăm Frazier. "Ông ấy gặp cha tôi. Họ cùng nói chuyện với nhau về quá khứ, về sự khổ đau. Họ đã ôm nhau và khóc. Công chúng chẳng bao giờ biết về những điều đó", con trai của Frazier kể lại.
Marvis - con trai Joe Frazier, cũng là một võ sĩ quyền Anh. Anh kể rằng cha mình thường dặn đừng bao giờ đánh một người đàn ông khi anh ta đã ngã. Có lẽ đây là cách để Joe Frazier tự răn mình trong mối quan hệ với Ali.
Ông bảo: "Ali thường tuyên bố không có ông ấy, tôi chẳng có gì cả. Nhìn mà xem, ngoài tôi ra giờ ông ấy còn có ai". Tha thứ, đó là hình trình vô cùng khó khăn. Có khi hành trình ấy đi xuyên suốt cả một cuộc đời.
Joe Frazier từ giã cuộc đời vào tháng 11 năm 2011. Muhhamad Ali cũng từ trần sau đó gần 5 năm. Họ từng là những người bạn, từng đúng hai bên bờ vực thẳm, mà giữa đó là danh vọng và tiền bạc, để rồi sau trận đấu kinh hoàng nhất, bên bờ vực sinh tử, họ lại nhận ra ý nghĩa của tình bạn, để rồi thực hiện thành công hành trình tha thứ khó tin xuyên suốt cả đời người.
Giữa Mike Tyson và Evander Holyfield giờ đây cũng đang là vực thẳm, để rồi nếu có duyên, họ sẽ có được cuộc tái đấu đỉnh cao như Muhammad Ali và Joe Frazier ngày nào. Và biết đâu đấy, người ta sẽ lại được chứng kiến thêm một hành trình tha thứ đáng giá cả một cuộc đời, giữa những người từng đứng trên đỉnh cao của quyền Anh thế giới.