Tỷ phú Nhật Bản Yusaku Maezawa đã chi 57 triệu USD chỉ để mua một bức tranh của nghệ sĩ da màu Basquiat, cũng như mua toàn bộ vé trên chuyến bay đầu tiên của SpaceX quanh mặt trăng. Giờ đây, người đàn ông này đã tìm ra một số cách xa hoa hơn để tiêu tiền của mình. Ông đã hứa sẽ tặng 1.000 người theo dõi Twitter của mình, mỗi người 1 triệu yên, tương đương 9.000 USD.
Vị tỷ phú phất lên từ lĩnh vực thời trang đã đưa ra tuyên bố vào hôm 5/1 vừa qua, rằng sẽ chọn người nhận một cách ngẫu nhiên từ một nhóm người theo dõi, những người đã chuyển tiếp (retweeted) một bài đăng của ông vào ngày 1/1/2020.
Ông nói rằng muốn thực hiện việc này như một "thử nghiệm xã hội nghiêm túc", để xem các khoản tiền nhận được miễn phí có thể thúc đẩy hạnh phúc của mọi người hay không.
Tỷ phú Nhật Bản Yusaku Maezawa tại một cuộc họp báo ở Tokyo.
"Sự cho đi này", Maezawa nói, "được thúc đẩy bởi sự tò mò về thu nhập cơ bản phổ quát - một khái niệm về hệ thống hoạt động chủ yếu bằng cách trả tiền cho ai đó chỉ đơn giản để họ sinh tồn."
Khái niệm trên đã được ứng cử viên tổng thống Mỹ Andrew Yang, người đã tuyên bố sẽ trao 1.000 USD mỗi tháng cho mỗi công dân Mỹ trưởng thành trên 18 tuổi, nếu mình được bầu.
Còn Maezawa, ông cho biết mình sẽ theo dõi kết quả thí nghiệm thông qua các cuộc khảo sát thường xuyên với người nhận. Tỷ phú người Nhật trước đây đã đề nghị phân phối 100 triệu yên (khoảng 917.000 USD) cho 100 người theo dõi mình vào năm ngoái 2019. Theo tờ báo Nhật Bản The Asahi Shimbun, Maezawa đã nhắn tin trực tiếp với những người được chọn thông qua Twitter.
Lời đề nghị mới nhất này của Maezawa được đưa ra chỉ hai tháng, sau khi ông bán doanh nghiệp thời trang trực tuyến của mình, Zozo, cho SoftBank với giá 900 triệu USD.
Yusaku Maezawa và Elon Musk.
Tuy nhiên, khác với khái niệm về thu nhập cơ bản phổ quát, số tiền mà những người tham gia nhận được hàng tháng một cách đều đặn thì Maezawa tặng bạn "một cục tiền". Đặc biệt, ưu đãi của tỷ phú Nhật Bản không đi kèm với bất kỳ quy định hay đòi hỏi yêu cầu nào (ví dụ: người chiến thắng phải đang có thu nhập dưới một mức nhất định).
Trên thực tế, một thử nghiệm về thu nhập cơ bản đang diễn ra ở thành phố Stockton, California, Mxy. Số tiền 500 USD mỗi tháng được cung cấp cho 125 cư dân, nhưng người nhận phải cư trú trong một khu phố nơi thu nhập hộ gia đình trung bình bằng hoặc thấp hơn mức tổng thể của thành phố - khoảng 46.033 USD.
Các thí nghiệm về thu nhập cơ bản khác, chẳng hạn như một thử nghiệm được thực hiện từ tháng 1/2017 đến tháng 12/2018 ở Phần Lan, cũng đã yêu cầu người tham gia từ bỏ một số lợi ích nhất định để nhận được tiền. Trong trường hợp ở Phần Lan, những người tham gia đã phải từ bỏ một phần lợi ích như các trợ cấp về nhà ở và bảo hiểm y tế, để nhận khoản thanh toán trị giá 560 euro (khoảng 640 USD) mỗi tháng. Họ cũng phải là người thất nghiệp.
Và đến cuối thí nghiệm, nhiều người tham gia vẫn thất nghiệp.
Thu nhập cơ bản có thể cải thiện hạnh phúc không?
Mặc dù thử nghiệm của Phần Lan được coi là một sự thất bại, nhưng nó mang lại một số kết quả thú vị về mối quan hệ giữa thu nhập cơ bản và hạnh phúc.
Trung bình, những người tham gia báo cáo rằng họ hạnh phúc và khỏe mạnh hơn so với những người thất nghiệp khác. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là tỷ lệ phản hồi của những người tham gia khảo sát của chính phủ là cực kỳ thấp - trung bình khoảng 25% - khiến nhiều người nghi ngờ về kết quả thu được.
Nhưng các thí nghiệm thu nhập cơ bản khác cũng đã tạo ra kết quả tương tự.
Vào những năm 1970, Canada đảm bảo thu nhập hàng năm tối thiểu cho các gia đình ở thành phố Winnipeg và vùng nông thôn Manitoba. Nhiều thập kỷ sau, giáo sư Evelyn Forget của Đại học Manitoba đã phân tích kết quả và nhận thấy rằng những người này có số lần tới khám bác sĩ vì các vấn đề sức khỏe tâm thần ít hơn, cũng như ít phải nhập viện vì những vấn đề này so với nhóm đối chứng, những người không nhận được thu nhập hàng năm tối thiểu .
Còn trả lời cho câu hỏi của Maezawa về việc tiền có thể mua được hạnh phúc nói chung hay không, cuộc thăm dò năm 2010 trên 1.000 công dân Mỹ đã có đáp án. Cuộc khảo sát cho thấy rằng có thu nhập thấp làm trầm trọng thêm nỗi đau về cảm xúc trong các sự kiện tiêu cực trong cuộc sống như ly hôn hoặc bệnh tật.
Cuộc khảo sát cũng cho thấy tiền đã dẫn đến hạnh phúc - tới một điểm nhất định. Những người được nhận tiền thu nhập cơ bản phản hồi rằng họ ít bị căng thẳng hơn.
Juha Jaervinen, một người tham gia thí nghiệm thu nhập cơ bản ở Phần Lan, đi trên một chiếc xe đạp thuê ở Đức vào tháng 4/2018.
Tuy nhiên, có một điều buồn cười là thu nhập cơ bản là một trong những chính sách phúc lợi đã được thử nghiệm nhiều nhất trong lịch sử. Nhưng trên thực tế, chưa nơi nào chính thức áp dụng chúng.
Các nhà phê bình thì cho rằng chúng có thể làm giảm động lực tìm việc làm của mọi người. Nhưng phía đối lập thì cho rằng những người lao động nhận được một khoản trợ cấp để đáp ứng các nhu cầu cơ bản sẽ có xu hướng theo đuổi công việc mà họ quan tâm, thay vì cố đi tìm một công việc chỉ đòi hỏi kỹ năng thấp. Các kết quả ban đầu từ thử nghiệm của Stockton đã chỉ ra rằng những người tham gia đang dành phần lớn các khoản phụ cấp của họ cho thực phẩm và các nhu yếu phẩm cơ bản khác.
Còn với Maezawa, ông cho biết các khoản thanh toán của ông nhằm truyền cảm hứng cho nhiều cuộc tranh luận về thu nhập cơ bản ở Nhật Bản.
"Tôi nghĩ rằng những gì mọi người muốn không phải là tiền, mà là thực hiện ước mơ", ông chia sẻ.
Tham khảo Business Insider