Trong dịp mở cửa thử Bảo tàng Nghệ thuật thêu XQ ở Huế, nhiều khách thăm quan tỏ ra bất ngờ khi bảo tàng này có trưng tấm biển ở trên cao với dòng chữ cỡ lớn in hoa bằng song ngữ: “Chân dung thêu: Nữ thần sự thật và công lý (Nam Phương Hoàng hậu) - An embroidered portrait of the Goddess of truth and justice (Nam Phuong Queen)”.
Thậm chí, trong bảo tàng còn có cả một bảng giới thiệu song ngữ Việt - Anh về “Nữ thần sự thật và công lý (Hoàng hậu Nam Phương).
Điều này khiến cho nhiều người, kể cả du khách nước ngoài khi vào đây tham quan, nhầm tưởng Nam Phương Hoàng hậu thật sự là một vị nữ thần của Việt Nam chuyên bảo trợ cho nghề thêu.
Liên quan việc tự ý "phong thần" cho Hoàng hậu Nam Phương, ông chủ Bảo tàng Nghệ thuật thêu XQ cho rằng, vì yêu quý Hoàng hậu Nam Phương và muốn truyền cảm hứng cho nghệ nhân thêu nên ông tự nghĩ ra danh xưng mới mang tính thần thánh như vậy.
Ông này cũng thừa nhận, việc tự ý "phong thần" cho Hoàng hậu Nam Phương không căn cứ vào tài liệu khoa học, lịch sử nào và chưa xin ý kiến của Hội đồng trị sự Nguyễn Phước Tộc.
Vị này còn biện minh rằng, Bảo tàng Nghệ thuật thêu XQ đang trong quá trình “chạy thử”, chưa khai trương chính thức, bảo tàng còn đợi Sở Văn hóa và Thể thao Thừa Thiên - Huế về duyệt lần cuối nên những gì chưa chuẩn, còn mắc khiếm khuyết, sẽ tiếp tục được điều chỉnh, trên cơ sở lắng nghe ý kiến đóng góp của dư luận, của các chuyên gia văn hóa, lịch sử.
Bảng song ngữ giới thiệu về "Nữ thần sự thật và công lý (Nam Phương Hoàng hậu) ở bảo tàng XQ. (Ảnh: N.V)
Trả lời báo chí, Tiến sĩ Trần Đình Hằng - Phân viện trưởng Phân viện Văn hóa Nghệ thuật quốc gia Việt Nam tại Huế cho hay: “Căn cứ các tài liệu lịch sử, chưa thấy ai nói bà hoàng này là Nữ thần sự thật và công lý.
Việc chủ nhân Bảo tàng XQ phong thần cho một vị hoàng hậu chính danh trong lịch sử Việt Nam là sự xúc phạm, vì không ai dám gọi Nam Phương là nữ thần cả”.
Theo Tiến sĩ Trần Đình Hằng, với văn hóa Á Đông, không ai dám hiển thánh nhân vật Nam Phương. Ngay cả Huyền Trân công chúa là một nhân vật lịch sử từ xa xưa, chúng ta cũng không dám hiển thánh.
Chỉ có những nữ thần như Thiên Y A Na ở Huế hay Thánh Mẫu ở các vùng khác mới có thể là thần thánh. Ông Hằng cho rằng có thể tán dương nhưng không đến mức hiển thánh như cách làm của vị chủ nhân Bảo tàng XQ.