Cuộc phiêu lưu ở Idlib, Syria và những thiệt hại nặng nề của Thổ Nhĩ Kỳ
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan dường như đang bị cô lập tứ phía, với gần như tất cả các bên liên quan đến cuộc khủng hoảng Syria.
Từ cuối tháng trước, ông đã ra lệnh triển khai khoảng 7.00 binh lính và nhiều phương tiện thiết giáp hạng nặng tới tăng cường cho các tiền đồn quân sự ở Syria. Ông tự đặt mình vào cuộc chiến công khai với Chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad.
Quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã tấn công sân bay, trận địa radar, hệ thống phòng không ngay trên lãnh thổ Syria. Ankara coi tất cả các “nhân tố” của chính phủ Syria hiện hành là các mục tiêu “hợp pháp”.
Những gì đang xảy ra ở Tây Bắc Syria không còn là cuộc chiến tranh ủy nhiệm. Đó là cuộc đối đầu trực tiếp giữa hai quốc gia láng giềng được vũ trang mạnh mẽ. Nó cũng đang đe dọa đẩy Thổ Nhĩ Kỳ rơi vào cuộc xung đột quân sự với Nga, nước đồng minh chủ chốt của Syria.
Vụ tấn công hôm thứ Năm tuần trước (27/2) ở Idlib đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 33 binh sĩ Thổ Nhĩ. Có thông tin còn cho rằng tổng số quân nhân Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng phải lên tới 55 người, thậm chí là hơn100.
Căng thẳng ở Tây Bắc Syria có nguy cơ đẩy hai quốc gia khu vực vào cuộc đối đầu trực tiếp. Ảnh: AP
Nga nổi giận hay đồng minh Mỹ - NATO quay lưng?
Đa phần thương vong nói trên nhiều khả năng không chỉ là hậu quả từ các vụ tấn công của Quân đội Syria mà có khi còn đến từ các cuộc không kích chủ động của Nga sau đó.
Ông Erdoğan đã tránh đổ lỗi cho Nga và Điện Kremlin, tất nhiên, cũng thẳng thừng phủ nhận trách nhiệm. Thế nhưng, một loạt sự kiện diễn ra hôm 27/2, mở đầu bằng các vụ tấn công của Thổ Nhĩ Kỳ vào máy bay Nga hoạt động ở phía Nam Idlib đã cho thấy điều ngược lại.
Hỏa lực Thổ Nhĩ Kỳ, chủ yếu là các hệ thống phòng không vác vai (MANPADS) cũng đe dọa tới sự an toàn của Căn cứ Không quân chiến lược mà Nga thiết lập ở Khmeimim.
Các tướng lĩnh chiến trường Nga đã nổi giận, hoặc có thể họ đã nhận được mệnh lệnh từ Moscow, phải hành động. Đoàn xe quân sự Thổ Nhĩ Kỳ đã bị tấn công ngay buổi chiều cùng ngày.
Vài giờ sau đó, khi các binh lính Thổ Nhĩ Kỳ thương vong đang rất cần cứu chữa, Moscow đã từ chối lời đề nghị mở cửa không phận Idlib của Ankara để sơ tán binh sĩ.
Liệu có phải Tổng thống Nga Vladimir Putin đang muốn dạy cho ông Erdoğan một bài học thích đáng? Nếu đúng như vậy, bài học đó đã phát huy tác dụng.
Ông Erdoğan hiện nay đang đặt tất cả hy vọng vào cuộc gặp gỡ tay đôi với nhà lãnh đạo Nga để hạn chế xảy ra thêm những đụng độ tiếp theo với các giá quá đắt mà cuối Thổ Nhĩ Kỳ cùng có lẽ không thể chiến thắng.
Tổng thống Erdoğan sẽ bay tới Moscow trong thứ Năm tuần này để tìm kiếm một thỏa thuận ngừng bắn, sau khi nhà lãnh đạo Nga Putin đồng ý dành thời gian cho ông.
Binh lính Thổ Nhĩ Kỳ hoạt động ở Syria. Ảnh:AFP
Tuy nhiên, ông Putin rất khó nhượng bộ. Ông đang rất cần kết thúc cuộc chiến trang ở Syria. Các lực lượng Nga đã tham chiến tại đây gần 5 năm với những chi phí không hề nhỏ, cả về tài chính và sinh mạng.
Ông Putin cũng cần một chiến thắng cho đồng minh Bashar al-Assad ở Idlib, thành trì cuối cùng của phiến quân và cho chính những tính toán lợi ích khu vực của Nga. Ông Putin muốn cho phương Tây và nhất là Mỹ thấy Nga đã giành được thắng lợi chiến lược tại Syria như thế nào.
Tổng thống Erdoğan có lẽ đang phải gặt hái những gì do chính ông gieo trồng. Ông liên tục mỉa mai và chỉ trích NATO, lãnh đạo Mỹ cũng như châu Âu. Ông đã làm họ tức giận. Ông quyết định mua hệ thống phòng không S-400 của Nga bất chấp sự phản đối mạnh mẽ từ phía Mỹ. Ông đã sử dụng dòng người tị nạn để làm lá bài mặc cả với châu Âu.
Hậu quả là, khi Thổ Nhĩ Kỳ đề nghị NATO hỗ trợ cho cuộc chiến ở Idlib, Syria, khối quân sự này đã từ chối. Có chăng đó chỉ là sự đóng góp mang tính biểu tượng bằng việc chia sẻ một số thông tin tình báo và trinh sát.
Về phía Mỹ, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng nước này Mark Esper đũng đã đưa ra tuyên bố đầy “phũ phàng” khi khẳng định Washington sẽ không yểm trợ đường không cho Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến đang hết sức nóng bỏng tại Idlib, Syria. Tổng thống Erdoğan rõ ràng đang phải trả giá cho cuộc chơi chính trị do chính ông tạo dựng.
Quân cảnh Nga tuần tra biên giới Syria