Tương lai Hà Nội sẽ có tàu điện chạy ven sông Hồng và phố cổ?

Đến năm 2030, Thủ đô sẽ có 417km đường sắt đô thị?

UBND TP Hà Nội đang tổ chức lấy ý kiến Nhân dân về dự thảo Đề án điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn 2065 (thay thế Quy hoạch 1259 ban hành ngày 26/7/2011).

Theo dự thảo, dự báo vận tải hành khách công cộng đến 2025 đáp ứng 27 - 31% nhu cầu (hiện 9,5%), trong đó xe buýt 18 - 19%, đường sắt đô thị 4 - 7%. Đến 2030, tỷ lệ đáp ứng của vận tải hành khách công cộng tăng lên 35 - 40%, trong đó xe buýt chiếm 20% và đường sắt đô thị 10 - 14%.

Cát Linh - Hà Đông là tuyến đường sắt đô thị duy nhất đi vào hoạt động hiện tại - Ảnh: T.A

Để đạt chỉ tiêu vận tải hành khách công cộng, thành phố đã quy hoạch đến năm 2030, Thủ đô sẽ có 10 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 417km, trong đó đi trên cao 342km, ngầm 75km. Tuy nhiên, đến hiện nay chỉ có tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông vận hành thương mại từ tháng 11/2021, tuyến Nhổn - ga Hà Nội dự kiến khai thác đoạn trên cao dịp 30/4 - 1/5/2024 và chạy toàn tuyến vào năm 2027.

Các tuyến đang triển khai như tuyến số 2 Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đang đề xuất điều chỉnh ga tổng mặt bằng ga C9, cạnh hồ Gươm; tuyến số 3 ga Hà Nội đến Hoàng Mai và tuyến số 5 Văn Cao - Ngọc Khánh - Hòa Lạc được thành phố thông qua chủ trương đầu tư. Tuyến số 1 Yên Viên - Ngọc Hồi đang lựa chọn tư vấn thiết kế kỹ thuật.

TP cũng đã giao Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) chuẩn bị các tuyến còn lại gồm: Nam Thăng Long - Nội Bài; Trần Hưng Đạo - Thượng Đình; Cổ Nhuế - Vành đai 3 - Lĩnh Nam - Bát Tràng - Dương Xá.

Đề xuất thêm 3 tuyến đường sắt đô thị mới, thay thế BRT

Trong đề án điều chỉnh quy hoạch có nêu, ngoài 10 tuyến đường sắt đô thị đã được quy hoạch và đang triển khai, đơn vị tư vấn đề xuất nghiên cứu bổ sung 6 tuyến. 

Đặc biệt, trong dự thảo có đề xuất ưu tiên xem xét bổ sung 3 tuyến đường sắt đô thị mới gồm tuyến đi theo đường Lê Văn Lương để thay thế tuyến BRT trong tương lai; tuyến tại đô thị Bắc sông Hồng theo hướng song song tuyến số 4 và kết nối với khu vực Long Biên, Gia Lâm; và tuyến dọc theo trục phía Nam (kết nối đô thị trung tâm và các địa phương dọc trục phát triển phía Nam với sân bay thứ 2 khu vực phía Nam).

Thành phố cũng đề xuất ưu tiên thực hiện giải pháp theo hướng đi ngầm đối với các đoạn tuyến nằm trong Vành đai 3,5. Ngoài ra, cập nhật, điều chỉnh cục bộ quy hoạch đối với 02 tuyến: Hướng tuyến ĐSĐT số 4 đoạn tuyến phía Nam sông Hồng từ đi trên cao sang đi ngầm; Đầu tư toàn tuyến ĐSĐT số 5 trong 1 giai đoạn và điều chỉnh số lượng ga từ 17 ga thành 21 ga.

Tiếp tục nghiên cứu xem xét để bổ sung thêm 3 tuyến mới gồm Tuyến dọc theo Quốc lộ 18 (kết nối sân bay Nội Bài với Bắc Ninh); Tuyến dọc theo Vành đai 1; tuyến dọc theo đường Vành đai 2.

Thông tin trên báo Pháp luật VN cho hay, do mới dừng ở đề xuất xem xét nghiên cứu nên tư vấn chưa đưa ra quy mô, hình thức đi ngầm hay nổi và lộ trình xây dựng. Trong khi đường Lê Văn Lương (dài 2km) hẹp, chiều rộng mỗi bên đường 11,25m, dải phân cách giữa rộng 3 - 7m nên rất khó để làm đường sắt đi nổi. Trường hợp đi ngầm cũng sẽ gặp khó khi hai bên đường hiện có khoảng 15 khu nhà ở, văn phòng, thương mại cao tầng và một số ô đất trống đang tiếp tục được xây dựng nhà cao tầng.

Đề xuất thay thế tuyến BRT thành đường sắt đô thị - Ảnh: Tổng cty vận tải Hà Nội

Với tuyến buýt nhanh BRT 01 (Kim Mã - Yên Nghĩa), đơn vị tư vấn cho rằng khảo sát của đơn vị quản lý cho thấy đây là một trong các tuyến buýt hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, dư luận xã hội vẫn còn nhiều quan điểm về tính hiệu quả và phù hợp của loại hình này đối với Hà Nội. Do đó, tư vấn đề xuất tiếp tục đánh giá thực tế tuyến BRT 01 để xem xét các tuyến BRT còn lại giai đoạn sau 2030.

Trước đó, trong quy hoạch giao thông vận tải Thủ đô ban hành năm 2016 đưa ra lộ trình đến năm 2030 xây dựng 11 tuyến buýt nhanh BRT, tuy nhiên đến nay mới có 1 tuyến Kim Mã - Yên Nghĩa.

Về hệ thống Monorail, đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 đưa ra phương án quy hoạch các tuyến tàu điện một ray (monorail). Cụ thể, quy hoạch hệ thống tuyến monorail trên cao (sky-monorail) chạy ven hai bờ sông Hồng kết hợp du lịch, cảnh quan và tuyến chạy khu vực phố cổ.

Hệ thống tuyến đường sắt chạy ngầm khu vực nội đô bao gồm 3 tuyến gồm: Bờ Hồ - Đại Cồ Việt - Xã Đàn - Khâm Thiên - Nguyễn Du - Bờ Hồ; Bờ Hồ - Lò Đúc - Kim Ngưu - Lạc Trung - Lê Thanh Nghị - Kim Liên - Nam Đồng - Thành Công - Giảng Võ - Kim Mã - Hai Bà Trưng - Bờ Hồ; và Vĩnh Tuy - Vĩnh Hưng - Tân Mai - Kim Đồng - Đường 2,5 - Trung Hòa - Yên Hòa - Nguyễn Phong Sắc - Tây Hồ Tây - Xuân Đình.

Sau khi tổ chức lấy ý kiến người dân, dự thảo Đề án điều chỉnh quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn 2065 sẽ được hoàn thiện trình Chính phủ xem xét cho ý kiến vào tháng 12 và trình Quốc hội xem xét thông qua trong năm 2024.