Ngay cả trong những năm Foxconn đang ở trên đỉnh cao trong chuỗi cung ứng toàn cầu của Apple, các giám đốc của công ty này vẫn luôn chú ý đến một nhà cung cấp Trung Quốc ít tên tuổi: Luxshare-ICT.
Lúc đó Luxshare vẫn chỉ là một chấm nhỏ trong vô số các nhà cung cấp liên quan đến Apple. Nhưng các lãnh đạo cấp cao của Foxconn đã nhận thấy đây có thể là đối thủ tiềm năng của mình trong tương lai – một phần vì nó được xây dựng bởi Grace Wang, cựu nhân viên của Foxconn, người có phong cách lãnh đạo tương đồng với nhà sáng lập Terry Gou của Foxconn.
"Chúng tôi đã theo dõi Luxshare trong nhiều năm. Các tính cách cá nhân của Grace Wang có nhiều điểm tương đồng với ông Terry – bà ấy có ý chí điều hành mạnh mẽ, bà ấy học rất nhanh và nhóm của bà ấy cũng đầy tham vọng và cạnh tranh." Một giám đốc Foxconn cho biết.
Bà Grace Wang cùng CEO Apple Tim Cook xuống thăm một nhà máy sản xuất linh kiện cho iPhone.
Tốc độ tăng trưởng thần tốc của một đối thủ nhỏ
Những chỉ báo theo bản năng đó đã đúng. Được thành lập vào năm 2004, Luxshare giờ được mọi người biết đến như một "Tiểu Foxconn", khi bám đuổi quyết liệt công ty Đài Loan với tốc độ tăng trưởng mãnh liệt và các kế hoạch thâu tóm đầy tham vọng có thể làm thay đổi cả chuỗi cung cấp hàng công nghiệp quan trọng nhất thế giới này.
Trong vòng 5 năm qua, doanh thu của Luxshare đã tăng gấp 5 lần để đạt tới mức 8,89 tỷ USD sau khi họ giành được các đơn hàng từ Apple cho đến Microsoft, Google, Amazon, HP và Dell. Giá trị vốn hóa của Luxshare nhờ đó cũng tăng chóng mặt lên mức 375,1 tỷ Nhân Dân tệ (khoảng 54 tỷ USD), còn lớn hơn cả Foxconn (giá trị vốn hóa khoảng 38,5 tỷ USD).
Từ một gã tí hon, giờ đây giá trị vốn hóa của Luxshare đã đuổi kịp và vượt qua cả Foxconn.
Giờ đây Luxshare đang trong giai đoạn phát triển tiếp theo của mình. Vào tháng 7 vừa qua, hãng này vừa ký một thỏa thuận trị giá 3,3 tỷ Nhân dân tệ (hơn 475 triệu USD) để mua lại một nhà máy lắp ráp iPhone của Wistron ở Trung Quốc.
Không lâu sau đó, Luxshare tiếp tục hướng đến một linh kiện quan trọng khác trên iPhone: các bộ khung kim loại của chiếc smartphone này. Các bộ khung kim loại được gia công chính xác đang trở thành một phần quan trọng trong hàng loạt thiết bị điện tử, từ smartphone, laptop, các máy tính cho đến các thiết bị đeo.
Trong khi Luxshare mới chỉ cung cấp các linh kiện cho iPhone, hàng loạt động thái này cho phép họ lần đầu tiến vào sân chơi phức tạp hơn nhiều: lắp ráp iPhone, một thiết bị tiêu dùng kỹ thuật cao, biểu tượng của công nghệ hiện đại. Không chỉ vậy, điều này còn kết thúc nhiều thập kỷ thống trị của các hãng lắp ráp Đài Loan trong lĩnh vực sản xuất iPhone.
Nhưng Luxshare vẫn chưa muốn dừng lại ở đây. Nhiều nguồn tin của Nikkei cho biết, hãng này đang trong quá trình đàm phán để thâu tóm thêm các nhà cung cấp công nghệ khác và có thể đạt được thỏa thuận trong vài tháng tới. Điều này sẽ mở rộng hơn nữa sự hiện diện của họ trên thị trường và làm sâu sắc thêm mối quan hệ với Apple, đối tác chiếm hơn 50% doanh thu của họ.
Những người chống lưng cho sự tăng trưởng thần tốc của Luxshare
Trên thực tế, chính Apple là người khuyến khích Luxshare đa dạng hóa hoạt động kinh doanh của mình. Vào tháng 12 năm 2017, CEO Apple Tim Cook trong chuyến thăm nhà máy lắp ráp AirPods của Luxshare đã ca ngợi nhà sáng lập Grace Wang của công ty là "hiện thân của giấc mơ Trung Hoa."
Khả năng Luxshare đa dạng hóa hoạt động kinh doanh càng quan trọng hơn với Apple khi người khổng lồ công nghệ này đang mắc kẹt trong các tranh chấp thương mại ngày càng leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc.
Trong khi Apple kêu gọi các nhà cung cấp không phải Trung Quốc của mình đa dạng hóa kế hoạch sản xuất sang các quốc gia khác, họ cần một đối trọng tại Trung Quốc để cân bằng với các đối tác khác. Lúc này Luxshare trở thành lựa chọn hàng đầu trong việc đảm bảo một chuỗi cung cấp hoàn chỉnh và trung thành với Apple trong nền kinh tế lớn thế hai thế giới.
CEO Tim Cook của Apple là người bật đèn xanh cho các kế hoạch thâu tóm và mở rộng của Luxshare.
"Apple hoàn toàn biết về các cuộc đàm phán của Luxshare với các nhà cung cấp khác của Apple và mọi động thái này đều được sự chấp thuận từ khách hàng Mỹ lớn nhất của họ." Một chuyên gia trong ngành công nghiệp này cho biết. "Rõ ràng Apple muốn Luxshare đóng một vai trò quan trọng hơn trong chuỗi cung cấp tại Trung Quốc giữa lúc căng thẳng đang leo thang."
Bên cạnh củng cố chuỗi cung cấp tại Trung Quốc, Luxshare cũng có nhiều nhà máy bên ngoài Trung Quốc, ví dụ họ xây dựng các nhà máy ở miền Bắc Việt Nam vào năm 2019 để lắp ráp AirPods cho Apple. Các nhà máy đó chỉ cách nhà máy Foxconn tại đây 15 phút chạy xe. Bên cạnh đó, Luxshare còn liên doanh với hãng sản xuất linh kiện âm thanh Merry Electronics ở miền Trung Việt Nam để sản xuất các linh kiện âm thanh.
Bên cạnh sự hỗ trợ tích cực từ Apple để tạo nên một đối trọng quyền lực với các đối tác khác, Luxshare còn được hưởng lợi từ tham vọng công nghệ của chính phủ Trung Quốc. Bên cạnh Quỹ China Integrated Circuit Industry Investment Fund hướng đến việc phát triển công nghệ bán dẫn, Trung Quốc còn một quỹ khác trị giá 147,2 tỷ Nhân dân tệ nhằm cải thiện năng lực sản xuất của quốc gia và Luxshare chính là một trong các công ty nhận được trợ cấp từ quỹ đó. Mục tiêu là biến Luxshare trở thành một "Foxconn của Trung Quốc".
"Tiểu Foxconn"
Quả thật, hành trình từ khi thành lập cho đến hiện nay của Luxshare có rất nhiều điểm tương tự với Foxconn. Trước đây, Luxshare chủ yếu cung cấp các loại linh kiện khác nhau cho iPhone, bao gồm các motor rung, loa, các module sạc không dây và các module ăng ten. Họ còn cung cấp cả module kết nối Bluetooth cho tai nghe AirPods, trước khi giành lấy việc lắp ráp phụ kiện này cho Apple.
Hộp đựng tai nghe AirPods do Luxshare tại Việt Nam lắp ráp.
Việc mở rộng hoạt động này mang lại sự tích hợp theo chiều dọc trong lĩnh vực lắp ráp thiết bị - một chìa khóa mang lại thành công hiện nay của Foxconn, giúp họ có quyền kiểm soát lớn hơn đối với chuỗi cung cấp và có giá thành cạnh tranh hơn. Và giờ đây, Luxshare bắt đầu mở rộng sang việc lắp ráp iPhone, trực tiếp đối đầu với Foxconn.
Những người biết Luxshare đều cho rằng họ sẽ học tập Foxconn khi mở rộng sang nước ngoài, đến các khu vực như Đông Nam Á và Ấn Độ.
"Luxshare giống như một con ruồi khó chịu và rất khó loại bỏ … nó bám theo Foxconn ở mọi nơi." Một nguồn tin của Nikkei tại Foxconn cho biết. "Họ muốn làm mọi thứ Foxconn làm, và họ còn muốn làm những thứ mà Foxconn chưa làm."
Tuy vậy, những người quan sát trong ngành không tin rằng Luxshare có thể sớm hạ bệ được Foxconn. Vẫn chưa rõ họ có thể cạnh tranh được với Foxconn không khi mở rộng dấu chân ra ngoài Trung Quốc mà không nhận được các khoản trợ cấp từ chính phủ nếu cuộc chiến thương mại đang diễn ra sẽ kéo theo nhiều thay đổi khác trong chuỗi cung cấp.
Ông Terry Gou, nhà sáng lập nên Foxconn.
Một giám đốc của Foxconn bày tỏ sự tự tin khi đối mặt với Luxshare: "Chúng tôi hoàn toàn biết về những động thái gần đây của Luxshare. Nhưng chúng tôi không sợ. Chúng tôi đã sẵn sàng cho việc cạnh tranh và sẽ không chịu thua."
Mặc dù vậy, sự trỗi dậy nhanh chóng của Luxshare và mối quan hệ chặt chẽ của họ với Apple cũng khiến Foxconn phải dè chừng. Chính chủ tịch của Foxconn, ông Liu cũng phải thừa nhận điều này: "Việc có các đối thủ mới trên thị trường tự do là điều rất tự nhiên. Foxconn sẽ tiếp tục cải thiện khả năng cạnh tranh của mình và tôi tin rằng mọi đối thủ cạnh tranh đều biết rằng giành được ngôi vị số một thế giới là điều không hề dễ dàng. Chúng tôi biết Luxshare đang đến (tham gia vào hoạt động lắp ráp iPhone) nhưng chúng tôi sẽ quan sát và theo dõi."
Nhà phân tích Sean Kao của hãng IDC cho biết, rất khó nói trước ai sẽ là người thắng trong cuộc đua này, khi mọi công ty không chỉ cần phải có cơ sở sản xuất ở bên trong Trung Quốc – công xưởng lớn nhất thế giới từ hàng thập kỷ nay – mà còn phải mở rộng ra các thị trường nước ngoài.
"Không rõ liệu các công ty Trung Quốc có thể còn thành công nữa hay không khi họ hoạt động tại các quốc gia như Việt Nam, Ấn Độ, và các quốc gia khác … họ vẫn cần thời gian để chứng minh rằng họ có thể cạnh tranh được như khi ở tại sân nhà."
Tham khảo Nikkei Asian Review