Sự việc nhiều phụ huynh ở TP.HCM nhận được cuộc gọi thông báo "con bị tai nạn, chấn thương sọ não đang ở Bệnh viện Chợ Rẫy và cần tiền phẫu thuật gấp…" đang gây hoang mang những ngày qua.
Theo đó, các phụ huynh đều nhận được cuộc gọi và đối tượng yêu cầu phải chuyển tiền để thầy giáo đóng tiền viện phí. Do lo lắng và thiếu cảnh giác nên một phụ huynh đã chuyển 20 triệu, một người khác chuyển 70 triệu cho đối tượng lừa đảo.
Một số phụ huynh có con học ở một trường tiểu học tại TP Thủ Đức, TP HCM cũng phản ánh trong chiều 3-3 liên tục nhận được cuộc gọi lừa đảo với thủ đoạn tương tự. Nhiều người đã mất tiền oan khi quá hoảng loạn và chuyển khoản cho kẻ gian. Một số lớp giáo viên chủ nhiệm đã chủ động thông báo, khuyến cáo cho phụ huynh cảnh giác.
Công an quận 5, TP HCM đang phối hợp với các cơ quan chức năng khẩn trương làm rõ thông tin cuộc gọi lừa đảo này.
Đáng lo nhất là hành vi Hack (chiếm quyền sử dụng) các tài khoản Facebook rồi dùng các tài khoản này liên lạc, nhắn tin đến người thân của họ để mượn tiền, chiếm đoạt tiền trong tài khoản ngân hàng của người bị hại. Với thủ đoạn này, nhiều bị hại đã tin tưởng gửi tiền vào các tài khoản do đối tượng lừa đảo cung cấp từ vài chục triệu đến hàng trăm triệu đồng.
Các đối tượng tội phạm sử dụng những chiêu trò hết sức tinh vi để lừa đảo chiếm đoạt tài sản. (Ảnh minh họa)
Mất 70 triệu vì video call vẫn thấy được khuôn mặt và giọng nói người thân
Đơn cử, như trường hợp chị V.T.M, (26 tuổi, đang sinh sống tại Long Biên – Hà Nội). Chị M. cho biết, tài khoản Facebook của một người thân bên nước ngoài nhắn đến Facebook của mẹ chị với nội dung: "Em đang cần chuyển tiền cho bạn em vào số tài khoản này với số tiền 75 triệu đồng". Lúc này, mẹ chị M nghĩ đây là người thân trong nhà nên không chần chừ, nói với con gái để chuyển tiền.
Nhớ lại sự việc, chị M. kể: "Nhà mình có một cậu hiện đang sinh sống ở bên nước ngoài, cách liên lạc duy nhất là qua Messenger trên Facebook. Sau khi nhận được tin nhắn của cậu, mẹ nói chuyện và nhờ mình chuyển tiền. Trước đấy mình và mẹ cũng đã đọc trên báo đài cảnh báo về lừa đảo, nên cũng có xác nhận lại bằng cách gọi điện thoại. Thế nhưng bởi vì chỉ có cách liên lạc duy nhất là qua messenger nên mình gọi video call cho cậu để xác nhận xem là có đúng người hay không."
Khi mẹ và chị M. gọi xác nhận, phía đầu dây bên kia vẫn hiện lên khuôn mặt và giọng nói của người thân. "Mình và mẹ gọi, nhưng lúc nghe được, lúc không, hình ảnh cũng rất nhòe giống như sóng chập chờn, thế nhưng các xưng hô hoàn toàn chính xác (bình thường khi mẹ gọi sang thì cậu mình sẽ bảo là vâng em đây chị ơi, đúng cái âm điệu, cũng cùng một cách xưng hô như vậy).
Trước đó, mình cũng tìm hiểu nhiều thông tin lừa đảo qua mạng xã hội, nhưng mình biết cũng chỉ dừng lại ở việc hack Facebook rồi nhắn tin, vì vậy mình nghĩ việc video call xác thực người nhà là cách an toàn nhất. Mình xác thực bằng cách gọi điện, phía bên kia vẫn hiện mặt và nghe được giọng nói của cậu. Tuy nhiên, trong vòng chưa đến chục giây, đầu dây bên kia báo "Hiện cậu ở chỗ cậu đang ở chỗ sóng yếu khó nghe, nên là thôi nhắn tin đi con".
Sau khi nhắn tin thấy đúng ngữ điệu là của cậu, cho nên khi nhận được thông tin tài khoản nhận tiền, mình tiến hành chuyển khoản với số tiền 75 triệu đồng.
Khoảng 15 phút sau, mình lại nhận được tin nhắn từ tài khoản cậu với nội dung: "Con nhắn với mẹ, bây giờ công việc của cậu có chút thay đổi và trục trặc nên cậu cần chuyển vào tài khoản vừa rồi thêm khoảng 170 triệu nữa". Lúc này, mình nghĩ mình đã nghi ngờ bị lừa, và gọi lại nhưng phía bên kia vẫn rất khó nghe. Khi nhắn tin, lúc đầu mình vẫn nhận được câu trả lời: "cậu đây mà con", tuy nhiên mình hỏi thêm nhiều thông tin thì tài khoản Facebook này chặn mình ngay sau đó."
Lúc này, chị M. nhận ra Facebook của người thân mình bị kẻ xấu hack nhằm thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Thời điểm chị M và mẹ nhận nội dung lừa đảo là lúc khoảng tầm 4 giờ chiều, đây cũng là thời điểm ngân hàng chuẩn bị đóng giao dịch. Ngay sau khi nhận ra mình bị lừa đảo công nghệ cao, chị M. lập tức đi khai báo cho công an và bên phía ngân hàng.
Sau khi khai báo với các cơ quan chức năng, chị M. cũng đã chia sẻ về việc lừa đảo hết sức tinh vi này lên nền tảng MXH với mong muốn mọi người sẽ cảnh giác hơn với hành vi lừa đảo. Chị M. bộc bạch: "Mình không hi vọng quá nhiều về việc tìm lại số tiền đã mất, nhưng mình vẫn khai báo vì biết đâu sẽ giúp được nhiều người sau đó. Theo mình thấy, thường mọi người có tâm lý 'mất rồi thì thôi' nên rất ngại chia sẻ. Tuy nhiên, nếu ai đã gặp phải thì nên chia sẻ để mọi người hiểu rõ và cảnh giác hơn."
Được biết, các đối tượng lừa đảo sẽ lấy những video cũ của người dùng, cắt ghét bằng những thủ thuật cao rồi rồi khi thực hiện giao dịch lừa đảo sẽ phát lại video dưới hình thức mờ ảo, chập chờn như đang ở nơi sóng yếu.
Lừa đảo, chiếm đoạt qua hình thức thu mua voucher
Ngoài chị M., một số nạn nhân cũng bị sập bẫy với các chiêu trò khác hết sức tinh vi.
Anh V.D.H (24 tuổi, sinh viên một trường đại học trên địa bàn TP.Hà Nội) bị đối tượng lừa đảo chiếm đoạt hơn 5,5 triệu đồng, khi thực hiện giao dịch mua bán voucher Momo (mã giảm giá), thông qua một nhóm kín "Cộng đồng ZaloPay" trên mạng xã hội Facebook.
Theo chia sẻ của anh H, anh có rao bán một số voucher giảm giá Momo vì không có nhu cầu sử dụng. Nắm bắt được tâm lý và nhu cầu của người bán, một đối tượng đã nhắn tin cho anh H và ngỏ ý muốn mua. Trước đó, anh H đã thực hiện rất nhiều giao dịch bán voucher thành công trên nhóm; tuy nhiên bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, anh H đã bị đối tượng này xúi giục mở ví trả sau nhằm trục lợi.
"Sau khi mình mở ví trả sau, đối tượng chiếm đoạt tài sản đã gửi tôi một mã QR có liên kết đến một tài khoản ở một sàn thương mại điện tử. Thực hiện liên kết tài khoản thành công, người này đã mua hàng loạt giao dịch thanh toán hóa đơn. Khi mình thắc mắc thì được nhận câu trả lời cứ yên tâm lát tiền sẽ hoàn lại đầy đủ", anh H nói.
Ảnh minh họa
Anh H đã yêu cầu đối tượng chuyển lại tiền đã bị trừ trong ví điện tử, nhưng đối tượng trả lời: "Em phải nạp vào Momo số tiền đúng như vừa bị trừ thì mới hoàn được". Do tâm lý sợ bị mất tiền và muốn lấy lại, anh H tin tưởng nạp vào ví số tiền là 2.533.000 đồng.
Sau những giao dịch nhỏ lẻ, đối tượng nhanh chóng liên kết thanh toán trả sau trong ví Momo, anh H tiếp tục bị trừ 1.940.000 đồng. Để anh H không nghi ngờ, đối tượng nhắn anh H nạp thêm 593.500 đồng cũng với lời hứa hẹn phải nạp vào thì mới được hoàn tiền lại, tuy nhiên anh H bị trừ tiếp 582.000 cho hóa đơn thanh toán từ sàn thương mại điện tử.
Nhận thấy sự lừa đảo, anh H đã tiến hành khóa hạn mức giao dịch tránh bị mất thêm tiền. Đồng thời, anh H. phàn nàn với đối tượng, sau đó đối tượng đã chặn mọi liên lạc với anh H. Trước khi biến mất, đối tượng vẫn nhắn tin cho anh H xin số điện thoại Momo hứa hẹn sẽ chuyển khoản số tiền đã bị trừ, nhưng chỉ vài phút sau đã xóa bài viết gần nhất trên nhóm kín và không trả lời phản hồi của anh H.
Các hình thức lừa đảo trên mạng liên tục gia tăng không ngừng, từ lừa đảo đánh cắp thông tin cá nhân, lừa đảo đầu tư… nhưng mục tiêu cuối cùng của các đối tượng chính là tiền. Thiệt hại lừa đảo trực tuyến gây ra khó có thể ước tính được hết, vì các nạn nhân thường có tâm lý bỏ qua "mất rồi thì thôi", ngại các thủ tục trình báo phức tạp.
Cần nâng cao cảnh giác với lừa đảo trên không gian mạng
Cục Cảnh sát hình sự (C02) Bộ Công an cho biết, thời gian qua, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản vẫn diễn biến phức tạp, với thủ đoạn tinh vi, xảy ra tại nhiều địa phương, trên nhiều lĩnh vực và đặc biệt là lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng có chiều hướng gia tăng.
Từ thực tế phức tạp của hoạt động lừa đảo hiện nay, công an khuyến cáo người dân không công khai các thông các tin cá nhân lên các trang mạng xã hội. Khi chia sẻ thông tin, cần chọn lọc những thông tin có thể chia sẻ công khai, thông tin giới hạn người xem.
Cơ quan chức năng cũng khuyến cáo người dân khi bị lừa đảo, nạn nhân phải liên hệ ngay với cơ quan công an nơi gần nhất để trình báo, thực hiện các bước xác minh của cơ quan có thẩm quyền.
Với lừa đảo liên quan đến giao dịch chuyển tiền qua tài khoản, phải liên hệ ngay với các ngân hàng mà mình đã thực hiện các giao dịch thanh toán, để có hoạt động tra soát những giao dịch. Nếu nhanh chóng có thể thu hồi được.
Cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng để đấu tranh ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi lừa đảo thì thiết nghĩ chính mỗi chúng ta cũng cần phải tự nâng cao sự cảnh giác, trình độ hiểu biết pháp luật, công nghệ để tránh "sập bẫy" trước các thủ đoạn lừa đảo ngày càng tinh vi hiện nay.