Ông Waqa - chủ tịch PIF năm nay - khẳng định sẽ yêu cầu Trung Quốc xin lỗi vì "hành vi bắt nạt và gây rối" của ông Du Qiwen, trưởng đoàn đại biểu Trung Quốc dự hội nghị PIF tại Nauru hồi đầu tuần.
"Kể từ phiên họp tại Nauru lần này trở đi, chúng tôi sẽ không cho phép hành vi như vậy xuất hiện trong khuôn khổ hội nghị ở Thái Bình Dương," đài Radio New Zealand dẫn lời tổng thống Nauru.
Trao đổi với báo chí vào tối thứ Tư (5/9, giờ địa phương), ông Waqa một lần nữa chỉ trích hành vi của ông Du Qiwen và đoàn Trung Quốc khi họ nổi giận và bỏ ra khỏi hội trường cuộc họp ngày 4/9 với lý do không được lên phát biểu như ý muốn.
Trung Quốc, Mỹ... nằm trong số 18 đối tác đối thoại được các nước PIF mời tới dự hội nghị năm nay.
"Cách hành xử của ông ta (Du Qiwen) trước các lãnh đạo, bộ trưởng và quan chức của chúng ta là không thể được. Ông ta cũng hành xử như thế trước mặt chủ tịch của mình (ông Tập Cận Bình) ư? Tôi nghi ngờ điều đó.
Ông ta không tôn trọng Thái Bình Dương và các lãnh đạo ở đây, cũng như các đối tác đối thoại khác đã đến tham dự cuộc họp với chúng ta," tổng thống Waqa nói.
"Hãy nhìn ông ta xem, ông ta chẳng là ai cả. Thậm chí không phải là một bộ trưởng mà yêu cầu mọi người nhận ra và để ông ấy phát biểu trước ngài thủ tướng của Tuvalu."
Tổng thống Nauru tuyên bố "sẽ đi xa hơn nữa".
"Chúng tôi sẽ không chỉ yêu cầu [Trung Quốc] xin lỗi chính thức, mà sẽ đưa chuyện này ra Liên hợp quốc. Chưa hết, tôi sẽ đề cập vụ việc ở Liên hợp quốc và mọi phiên họp quốc tế để bày tỏ quan ngại của chúng tôi," ông nói.
Chủ tịch PIF 2018 nói các đối tác đối thoại cần phải tuân thủ quy trình và các giá trị của Diễn đàn nếu muốn tiếp cận với các nước thành viên. Ông cũng cho biết "ngay cả những người bạn của Trung Quốc cũng không đồng tình với hành động của họ và đã thất vọng".
Ngày 5/9, phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh lên tiếng chỉ trích Nauru cản trở đại diện nước này phát biểu ở phiên họp ngày 4/9 là "đi ngược thông lệ quốc tế". Bà khẳng định ông Du Qiwen đã "giao thiệp nghiêm khắc" với các thành viên dự phiên họp ngay tại thời điểm đó, và đoàn Trung Quốc "rời khỏi hội trường sớm để bày tỏ kháng nghị".