"Soi" UUV Trung Quốc trong cuộc duyệt binh sáng 1/10
Sáng ngày 1/10, cuộc duyệt binh kỷ niệm 70 năm thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã được tổ chức tại Bắc Kinh.
Với hơn 160 máy bay các loại (bao gồm máy bay có người lái hoặc không người lái), cùng với hơn 400 loại vũ khí khác, Quân giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đang cố chứng minh với thế giới rằng họ đã đạt được năng lực quân sự ra sao sau gần 100 năm thành lập.
Về năng lực tác chiến trên biển, rõ ràng sự quan tâm không chỉ nằm ở các loại UAV (máy bay không người lái) mà là một cặp thiết bị xuất hiện một cách khiêm nhường, UUV (thiết bị tự động dưới nước) có tên HSU001.
UUV HSU001 của Hải quân giải phóng quân Trung Quốc (PLAN).
Theo các nhà quan sát, việc UUV này của Trung Quốc tham gia duyệt binh cho thấy PLAN đã xây dựng thành công một phần khả năng tác chiến chống ngầm.
Thiết bị lặn không người lái của Trung Quốc có thân dài và đuôi hình ngư lôi, nhưng với đường kính vào khoảng 1 mét và dài hơn 5 mét, nó có kích cỡ khá "bất thường".
Chính quyền Trung Quốc chưa đưa ra bình luận về UUV, nhưng các chuyên gia quân sự cho biết đây có thể là một thiết bị không người lái nhằm mục đích thu thập thông tin quân sự dưới nước tương tự như UUV Orca của Mỹ.
UUV HSU001 có kích thước tương đương UUV-INP của Mỹ.
Theo Collin Koh, chuyên gia An ninh Hàng hải tại Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam của Singapore:
"Sự phát triển của UUV cỡ lớn nói trên đồng nghĩa với việc Trung Quốc đã chú ý đến sự phát triển năng lực tác chiến chống ngầm.
Các UUV có thể trở thành thách thức đối với các "đối thủ tiềm năng" như Hải quân Hoa Kỳ và tàu ngầm các nước khác ở các vùng biển gần Trung Quốc, như Biển Hoa Đông và Biển Đông".
Với khoang chuyên dụng để mang vũ khí như ngư lôi, UUV Orca được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ như chống thủy lôi, chống tàu ngầm, chống tàu mặt nước và tác chiến điện tử. Tuy nhiên do kích cỡ nhỏ hơn, UUV Trung Quốc ít có khả năng mang theo vũ khí tấn công hơn.
Hải quân Hoa Kỳ đã đặt hàng Boeing chế tạo các UUV cỡ lớn chạy bằng diesel, với chiều dài 15,5 mét, gấp ba lần chiều dài UUV HSU001.
UUV của Trung Quốc có năng lực gì?
Có thể thấy rõ, UUV HSU001 có hình dáng tương tự với một nguyên mẫu thiết bị không người lái khác của Trung Quốc, đó là AUV Qianlong-1.
AUV (thiết bị tự động dưới nước) Qianlong-1 được Viện tự động hóa Thẩm Dương phát triển năm 2011 nhằm mục đích thám hiểm đáy biển sâu. Nó có chiều dài 4,6 mét, đường kính 0,8 mét và nặng khoảng 1,5 tấn.
Thiết bị thử nghiệm này có các thông số ấn tượng như có thể lặn ở độ sâu tối đa 6.000 mét và thời gian duy trì hoạt động tối đa là hơn 24 giờ. Tuy nhiên là một nguyên mẫu tàu nghiên cứu đáy biển nên Qianlong-1 chỉ có tốc độ di chuyển khoảng 3,7 km/giờ.
Các thông số bên ngoài của AUV Qianlong-1 và UUV HSU001 được cho là khá tương đồng cho thấy hai tàu ngầm không người lái này có sự liên hệ mang tính kế thừa với nhau.
Theo Xu Huixi, người phụ trách dự án Qianlong-1, việc triển khai và thu hồi AUV đã diễn ra an toàn cùng với việc các hệ thống tự điều khiển di chuyển và định vị dưới nước đạt độ chính xác cao.
Điểm khác biệt lớn nhất giữa UUV và AUV là HSU001 có tới hai động cơ và được bổ sung các hệ thống kính tiềm vọng, thiết bị liên lạc - điều khiển để có thể hoạt động độc lập ở khoảng cách lớn hơn nhiều so với Qianlong-1.
Một điểm đáng chú ý nữa là cụm kính tiềm vọng và thiết bị liên lạc-điều khiển của UUV HSU001 được cho là có thể thu gọn vào thân, chứng minh khả năng triển khai UUV từ dưới mặt nước thông qua các ống phóng ngư lôi có đường kính khoảng 1.000 mm.
Hệ thống kính tiềm vọng và thiết bị liên lạc - điều khiển có thể thu gọn trên UUV HSU001
Các tàu ngầm hạt nhân hiện tại của Trung Quốc thường chỉ trang bị các ống phóng ngư lôi 533 mm, trong đó lớn nhất là tàu ngầm lớp Xiang (Thương) với ống phóng 630mm. Các ống phóng này ở hiện tại hoàn toàn không phù hợp với HSU001.
Tuy nhiên, nhiều suy luận cho rằng các ống phóng ngư lôi cỡ lớn sẽ được trang bị cho lớp tàu ngầm mới nhất của Trung Quốc Type 95 đang được phát triển tại nhà máy đóng tàu Bột Hải.
Nếu UUV HSU001 được phát triển với mục đích trang bị trên tàu ngầm Type 95, có thể nó sẽ đóng một vai trò lớn hơn trinh sát và trở thành các robot-ngư lôi giúp tăng khả năng hạ gục các tàu ngầm và tàu mặt nước của đối phương.
Cho tới khi Type 95 được chính thức đưa vào hoạt động (5 chiếc dự kiến sẽ được triển khai), PLAN được cho là sẽ có đủ năng lực tác chiến trên biển và không chỉ "loanh quanh" trong các vùng biển gần mà sẽ đi xa hơn về phía các đại dương.
Một đồ họa về tàu ngầm Type 95 của Trung Quốc với 8 ống phóng ngư lôi. Type 95 được các nhà phân tích phương Tây dự đoán sẽ có kích thước "khổng lồ" nếu so với các tàu ngầm hiện tại của PLAN do kích cỡ của các xưởng đóng tàu khá lớn.