Nghiên cứu lập bản đồ 61 mạng lưới ngoại giao khắp thế giới của các đại sứ quán, lãnh sự quán, phái đoàn thường trực và các vị trí ngoại giao khác. Nghiên cứu khảo sát mạng lưới của tất cả 20 nước thuộc G20, tất cả các nước OECD và hầu hết các nước châu Á.
Một dấu hiệu cho thấy sức mạnh ngoại giao ngày càng lớn của Trung Quốc là việc nước này đã thiết lập mạng lưới ngoại giao lớn hơn Mỹ, với 276 cơ quan đại diện, nhiều hơn Mỹ 3 cơ quan đại diện.
Trung Quốc và Mỹ tương đương nhau về có số lượng đại sứ quán, nhưng Trung Quốc có 96 lãnh sự quán, còn Mỹ có 88. Điều này “cho thấy sự mở rộng về ngoại giao liên quan chặt chẽ đến các lợi ích kinh tế”, nghiên cứu đánh giá.
Bonnie Bley, trưởng nhóm nghiên, thừa nhận rằng Bắc Kinh mở rộng dấu chân toàn cầu rất nhanh chóng, và điều này “là một biểu tượng chiến thắng của Trung Quốc”, bà Bley nói.
“Ảnh hưởng về ngoại giao, tất nhiên là không chỉ nằm ở số lượng cơ quan đại diện ngoại giao mà mỗi nước thiết lập. Hạ tầng ngoại giao đó là thước đo cho tham vọng của một quốc gia và sự sẵn sàng đầu tư nguồn lực cho tham vọng đó”, bà Bley nói.
Bà Bley nhấn mạnh rằng Mỹ vẫn là nơi quan trọng nhất để các quốc gia cử nhà ngoại giao đến. Ở Mỹ có 342 đại sứ quán và lãnh sự quán của 61 quốc gia, trong khi Trung Quốc ở vị trí thứ 2 với 256.
Nhưng bà Bley cho rằng Mỹ không nên tự mãn.
Hoạt động của các cơ quan đại diện ngoại giao của Mỹ bị ảnh hưởng dưới thời của Tổng thống Donald Trump vì ngân sách dành cho Bộ Ngoại giao được cho là bị cắt giảm nhiều. Nhà Trắng cũng bị hoài nghi về các thỏa thuận và cam kết quốc tế, sau khi Washington gây thất vọng cho nhiều đồng minh và tổ chức quốc tế.
“Việc ông Trump quay lưng hoàn toàn với các sáng kiến đa phương lớn, như thỏa thuận Paris về biến đổi khí hậu và thỏa thuận hạt nhân Iran mà Mỹ phải mất nhiều năm mới đạt được, làm ảnh hưởng đến uy tín của Mỹ như một đối tác ngoại giao đáng tin cậy”, bà Bley nói
Theo khảo sát này, Việt Nam xếp thứ 38 trên thế giới và thứ 10 ở châu Á, với 69 đại sứ quán, 22 lãnh sự quán và tổng lãnh sự quán, và 4 phái đoàn thường trực.
Đối mặt với sự thay đổi quyền lực ở khu vực xung quanh, Nhật Bản mở thêm 7 cơ quan đại diện mới so với cuộc khảo sát lần trước vào năm 2017, trong đó có các quốc gia đóng vai trò quan trọng chiến lược như Campuchia, Philippines, Seychelles và Vanuatu. Bốn nước này đều đang là đối tượng “quyến rũ” của Trung Quốc.
Động thái của Trung Quốc, cùng với sự suy giảm hiện diện của Mỹ trên toàn cầu, thôi thúc Nhật Bản phải tăng cường số lượng phái đoàn ngoại giao.