Số liệu Trump đưa ra là "ảo"?
Trong chương trình "60 Minutes" lên sóng vào Chủ nhật (13/11), Trump tuyên bố rằng chính phủ của ông sẽ trục xuất hoặc tống giam khoảng 2 đến 3 triệu dân nhập cư trái phép, có tiền sử phạm tội.
Nhưng các chuyên gia nhận định Trump đã thổi phồng quá lớn tổng số dân nhập cư không có giấy phép. Giới phân tích đặt câu hỏi, liệu tân tổng thống đắc cử có giữ nguyên ý định trục xuất hàng loạt như ông đã hứa hẹn khi còn vận động tranh cử, hay ông chỉ đang "mượn gió bẻ măng"?
Trả lời Huffington Post, luật sư David Leopold cho hay: "Tôi không rõ ông ấy lấy con số này ở đâu. Đây là con số rất mơ hồ. Trump thật sự đang để lộ rằng ông ấy không hiểu gì về tình hình luật nhập cư đã được chính quyền tổng thống Obama siết chặt."
Theo một bài báo từ Washington Post chỉ trích "mấy phép tính mù mịt" của Trump, có thể ông đã lấy con số 2 triệu tội phạm lý lịch không rõ ràng trong một báo cáo năm 2013 của Bộ An ninh Nội địa (DHS). Vẫn không rõ lý do tại sao ông có thể tăng con số lên đến "tận 3 triệu", như lời ông nói trên chương trình "60 Minutes".
Không chỉ vậy, ngay cả con số 2 triệu người do DHS đưa ra lại bao gồm cả những người nhập cư hợp pháp lẫn trái phép. Và báo cáo đó không phân biệt giữa những tội phạm nghiêm trọng và tội phạm nhỏ lẻ.
Cơ quan Nhập cư và Hải quan Mỹ (ICE) đã ưu tiên trục xuất những phần tử gây trọng tội, mà số tội nhân phải rời khỏi Mỹ chỉ chiếm tỷ lệ vô cùng nhỏ trong tổng số những người bị trục xuất mỗi năm.
Vào năm ngoái, ICE đã loại bỏ tổng cộng 235.413 người ra khỏi nước Mỹ. Nhưng đã có tới khoảng 70% con số này bị lực lượng Hải quan Mỹ bắt giữ khi họ đang loanh quanh gần biên giới Mỹ - Mexico, tìm cách vượt biên vào Mỹ.
Trump trong chương trình "60 Minutes", cũng là cuộc phỏng vấn chính thức đầu tiên hậu bầu cử. Ảnh: CBS News
Thông thường, ICE sẽ tự tiến hành điều tra để tìm và bắt giữ tội phạm không lý lịch. Tuy nhiên, nhà phân tích Faye Hipsman thuộc Viện Chính sách Nhập cư chỉ ra rằng, những cuộc điều tra này tốn rất nhiều tiền bạc và công sức, mà cứ mỗi phạm nhân bị trục xuất thì hiệu quả lại giảm dần.
"Càng nhiều người bị trục xuất thì con số tội phạm nhập cư trái phép sẽ càng giảm, và phải tốn nhiều công sức và của cải hơn nữa để truy lùng," Hipsman nói.
"Sẽ rất khó để ICE tìm và bắt giữ tất cả dân nhập cư có tiền sử phạm tội trên đất nước này, không sót một ai... Nghe hoàn toàn phi thực tế."
Trump phải đuổi kịp "kỷ lục" của chính quyền Obama
Phát ngôn của Trump trên chương trình "60 Minutes" cũng thiếu một thời gian biểu hành động cụ thể, càng gây khó hiểu xung quanh những kế hoạch, dự định của ông với tư cách tổng thống.
Nếu ông thực sự sẽ trục xuất 2 hoặc 3 triệu người chỉ trong một nhiệm kỳ 4 năm, Trump sẽ phải gấp đôi kỷ lục mà chính phủ Obama đã ghi nhận trong 6 năm đầu nhiệm kỳ. Thời gian này, Mỹ đã trục xuất khoảng 400.000 người một năm.
Nếu Trump mường tượng trong hai nhiệm kỳ liên tiếp, thì ông chỉ cần đuổi kịp "tốc độ" của tổng thống Obama, chứ không cần vượt qua.
Nỗ lực của Trump có thể sẽ bị kìm hãm, do số lượng tội phạm không lý lịch khá hạn chế và cần chuyển thêm nguồn lực cho Quốc hội, theo Stephen Legomsky, cựu trưởng ban Đăng ký Quốc tịch và Di trú Mỹ.
Trả lời Huffington Post, Legomsky nhận định: "Thật đáng tiếc vì [những lời nói của Trump] đã thổi bùng lên ngọn lửa phẫn nộ trong những người lầm tưởng rằng miễn là dân nhập cư trái phép thì sẽ trở thành tội phạm."
Các bình luận của Trump cũng bỏ ngỏ nghi vấn rằng, liệu chính quyền của ông có cố đạt được con số cao ngất ngưởng như đã đề ra bằng cách trục xuất cả những người nhập cư trái phép nhưng không có tiền án tiền sự.
Theo Legomsky, luật pháp Mỹ không có điều lệ cụ thể gì để ngăn chặn Trump trục xuất bất kỳ nhóm dân nhập cư trái phép nào mà ông muốn.
Clarissa Martinez, phó chủ tịch nhóm ủng hộ nhân quyền mang tên Hội đồng Quốc gia La Raza, nói rằng khá khó để đoán được Trump đang thực sự nghĩ gì phía sau phần trả lời phỏng vấn của ông với "60 Minutes".
Tuy cảm thấy xúc động vì làn sóng ủng hộ cải cách nhập cư vẫn lan tỏa, Martinez tin rằng bất kể lời nói của Trump là gì đi nữa, giới quan sát có thể phân tích các lựa chọn trong bộ máy quyền lực của Trump để tìm ra câu trả lời về ý định thật của tân Tổng thống đắc cử.