Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan chỉ trích mạnh mẽ Donald Trump về đề xuất cấm người Hồi giáo, sự chậm trễ trong việc phủ nhận những ủng hộ từ các nhóm theo chủ nghĩa người da trắng thượng đẳng, kích động bạo lực chống lại người biểu tình và kế hoạch trục xuất tất cả người nhập cư không có giấy tờ.
Tuy nhiên, trả lời phỏng vấn CNN ngày 5/5, Ryan nhấn mạnh, bản thân ông không yêu cầu Trump từ bỏ bất cứ quan điểm chính sách nào, và nó cũng không phải là lý do khiến ông không thể ủng hộ ứng viên này.
Thay vào đó, ông này đã lý giải, nguyên nhân nằm ở quan điểm của Trump về việc mở rộng phạm vi quyền lực tổng thống.
Nhìn vào các bình luận trước kia của Ryan sẽ thấy, rõ ràng, mối lo ngại lớn nhất của nghị sĩ này là, Trump không có chung quan điểm với ông rằng, tổng thống Mỹ hiện đang nắm trong tay quá nhiều quyền lực và cần phải được Quốc hội "ghìm" lại.
Phát biểu của Ryan cũng ẩn chứa một điều khác nữa: Ông này nghi ngờ, ứng viên đảng Cộng hòa có thể không hiểu hoặc không nhận thức được giá trị của cán cân quyền lực giữa tổng thống và Quốc hội theo quy định của Hiến pháp Mỹ.
"Tôi nghĩ cánh bảo thủ muốn biết, liệu ông ta có cùng quan điểm với chúng tôi về các giá trị và nguyên tắc của một chính phủ giới hạn, vai trò thích hợp của cơ quan hành pháp, sự tuân thủ Hiến pháp? Có rất nhiều câu hỏi mà cánh bảo thủ muốn có câu trả lời, trong đó có tôi".
Với những gì Trump đã nói và làm suốt 1 năm qua, lập luận trên của Paul Ryan không phải vô căn cứ.
Trump từng hứa hẹn thay đổi luật để có thể dễ dàng kiện các phóng viên nói những điều ông này không thích, từng công khai đe dọa trả đũa đối thủ chính trị - trong đó có cả Ryan - và chửi bới các nguyên tắc đề cử của đảng Cộng hòa.
Trump cũng tuyên bố sẽ trừng phạt các doanh nghiệp nếu đưa ra quyết định không vừa lòng mình.
Trong khi đó, nếu tiến hành đề xuất trục xuất (người nhập cư) thì sẽ làm tăng đáng kể quy mô của chính phủ và mở rộng quyền lực của bộ máy này.
Đảng Dân Chủ từng cáo buộc George W.Bush nới rộng quyền hạn tổng thống tới mức nguy hiểm. Các thành viên đảng Cộng Hòa như Ryan cũng chỉ trích điều tương tự nhằm vào Obama.
Mới đây, Chủ tịch Hạ viện đã đổ lỗi cho các Tổng thống trước thời Obama xuất thân từ đảng Cộng hòa vì thay thế quyền lập pháp của Quốc hội bằng các mệnh lệnh hành pháp của tổng thống hay quá trình thỏa ước giữa các cơ quan liên bang và các nhóm lợi ích có liên quan.
Ryan cũng chỉ trích các Tổng thống đảng Cộng Hòa lẫn Dân Chủ tăng quyền lực của cơ quan hành pháp mà không kiểm soát, đồng thời cho hay, bản thân ông "có nhiều ý tưởng" để đảo ngược xu thế được hình thành từ thời Franklin D. Roosevelt và vẫn tồn tại cho tới nay.
Ryan cho hay, ông đã từng nói với Trump về cương lĩnh 5 điểm, tạo nền tảng cho các ứng viên chạy đua vào Thượng viện và Nghị viện - một trong số đó là "khôi phục Hiến pháp và Điều 1 trong Hiến pháp" - và Trump đã chấp nhận tuân thủ.
Tuy nhiên, sau cuộc trả lời phỏng vấn của Ryan với CNN, Trump tuyên bố “chưa sẵn sàng ủng hộ chương trình nghị sự” của Ryan. "Có thể trong tương lai, chúng ta có thể làm việc với nhau và cùng đi tới một thỏa thuận".