SOHA NEWS
Trả lời phỏng vấn Fox News hôm 11/12, ông Trump nói mình hiểu nguyên tắc "Một Trung Quốc", nhưng "trừ khi chúng ta đạt được thỏa thuận với Trung Quốc trong thương mại và các sự vụ khác, bằng không tại sao chúng ta phải chấp nhận chính sách 'Một Trung Quốc'?"
Hoàn Cầu tin rằng Trump muốn dùng vấn đề Đài Loan để gây áp lực lên Bắc Kinh và thu về những lợi ích ngắn hạn cho nhiệm kỳ của mình.
Trump không phải là Tổng thống đầu tiên của đảng Cộng hòa từng chất vấn chính sách "Một Trung Quốc", nhưng ông tạo ra sự khác biệt khi gợi ý dùng điều này làm cơ sở để ép Trung Quốc điều chỉnh thái độ ứng xử của mình.
Kể từ năm 1972, khi Tổng thống Richard Nixon và lãnh tụ Trung Quốc Mao Trạch Đông nhất trí nguyên tắc trên trong Thông cáo Thượng Hải, chưa một Tổng thống/Tổng thống đắc cử nào của Mỹ chất vấn chính sách "Một Trung Quốc" theo cách công khai và thẳng thừng như Trump.
Hệ quả là từ năm 1979, Mỹ đã không còn thừa nhận về mặt ngoại giao đối với chính quyền Đài Loan. Sau gần 40 năm kể từ bước ngoặt này, Bắc Kinh đã coi "Một Trung Quốc" là một trong các chuẩn mực cơ bản của trật tự thế giới thời hiện đại và cũng là phần nhạy cảm số một trong quan hệ Mỹ-Trung.
Học giả Trung Quốc: Ông Trump nông cạn
Tờ Hoàn Cầu đáp trả tuyên bố hôm 11 của Trump:
"Chính sách 'Một Trung Quốc' không thể đưa ra mua bán. Ông Trump chỉ hiểu về doanh nghiệp và cho rằng mọi thứ đều định giá được. Ông cho rằng chỉ cần có đủ thực lực thì có thể cưỡng ép giao dịch.
Nhưng Trung Quốc muốn hỏi rằng, nếu như muốn định giá cho hiến pháp Mỹ, hay áp đặt chế độ chính trị của Ả Rập Saudi hoặc Singapore, hay các đồng minh khác của Mỹ lên toàn nước Mỹ, thì người Mỹ có chấp nhận không?"
Tờ này chế giễu rằng ông Trump nên "cố gắng học tập thêm về các sự vụ ngoại giao, đặc biệt là tìm hiểu cặn kẽ về quan hệ Mỹ-Trung".
"Chỉ để ông ta (Trump) đọc sách và xem 3 bản công cáo Mỹ-Trung thì chẳng có ích gì, Trung Quốc cần triển khai một cuộc đối đầu quyết liệt với Trump," Hoàn Cầu viết.
Theo đó, nếu Donald Trump trở thành tổng thống Mỹ đầu tiên phá vỡ nguyên tắc nền tảng ngoại giao của Mỹ đối với chính sách "Một Trung Quốc", thậm chí bán vũ khí hiện đại cho Đài Loan, thì Bắc Kinh không còn lý do để tiếp tục kiềm chế các thế lực chống Mỹ.
"Vì sao chúng ta không thể công khai ủng hộ [các thế lực chống Mỹ]? Hoặc ngầm cung cấp vũ khí cho họ?" - Hoàn Cầu nêu vấn đề.
(Xử lý ảnh: Mạnh Quân)
Trung Quốc đe dọa rằng nếu Trump công khai phủ nhận nguyên tắc "Một Trung Quốc" thì kết quả ông nhận được sẽ không phải là một cuộc thương lượng với Bắc Kinh, mà là "bão tố thực sự ở biển Đài Loan", vì khi đó Trung Quốc đại lục "không cần phải ưu tiên thống nhất Đài Loan một cách hòa bình hơn là sử dụng vũ lực".
Trong viễn cảnh này, chính phủ Trung Quốc đã sẵn sàng để đưa ra hàng loạt chính sách mới mang tính quyết định, nhằm chứng minh "sự ấu trĩ và kích động của Trump" khi nước Mỹ không còn vai trò gì ở eo biển Đài Loan.
Tuy vậy, truyền thông nhà nước Trung Quốc vẫn tin rằng Tổng thống đắc cử Mỹ không phải là một nhân vật "cuồng địa chính trị", mà chỉ là ông Trump không có kinh nghiệm ngoại giao. Do đó, Bắc Kinh sẽ tiếp tục quan sát giai đoạn sau khi ông chính thức nhậm chức ngày 20/1 tới.
Giáo sư Lý Hải Đông từ Học viện ngoại giao Trung Quốc nói với Hoàn Cầu rằng mọi vấn đề nhạy cảm và phức tạp trong quan hệ Mỹ-Trung, ngoại trừ các nghị trình về kinh tế, đều rất lạ lẫm với Trump.
"Nhất là trong vấn đề Đài Loan đặc biệt nhạy cảm và trọng yếu trong quan hệ Mỹ-Trung, nhận thức của ông ấy rất nông cạn," Lý nói.
"Trung Quốc phải chuẩn bị đầy đủ đạn dược để đồng hành cùng Trump ở chuyến xe 'qua núi' trong quan hệ Trung-Mỹ. Và e rằng còn rất nhiều người trên thế giới cũng phải thắt dây an toàn," tờ Hoàn Cầu cảnh báo.