SOHA NEWS
Trump đang hết thời gian?
Đằng sau sự khẩn trương đột ngột của chính quyền Trump trong việc xử lý cuộc khủng hoảng hạt nhân ở Triều Tiên là một sự thật: Ngày càng nhiều các nghiên cứu chuyên sâu và các báo tình báo mật kết luận rằng Triều Tiên có năng lực sản xuất mỗi quả bom hạt nhân chỉ trong 6 hoặc 7 tuần.
Nhiều năm qua, không một chuyên gia nước ngoài nào được tiếp cận các cơ sở hạt nhân của Triều Tiên, do đó, sự tăng tốc trong chương trình hạt nhân của Triều Tiên là điều không ai có thể xác minh chắc chắn.
Nhưng dù thế nào, sự tăng tốc của Triều Tiên đã lý giải tại sao Tổng thống Trump và đội ngũ của ông sợ rằng họ đang hết thời gian.
Từ rất lâu, các Tổng thống Mỹ đều hiểu rằng mỗi cải tiến trong chương trình hạt nhân của Triều Tiên (như một cuộc thử hạt nhân mới, bắn thử một loại tên lửa mới) đều đáng lo ngại nhưng không đáng để leo thang thành một cuộc đối đầu công khai.
Nhưng giờ đây, các bước tiến của Triều Tiên đã cho thấy kết quả rằng chỉ vài năm nữa thôi, đầu đạn hạt nhân của Triều Tiên có thể bắn sang tới Seatle (Mỹ).
"Họ đã học thêm được rất nhiều", Giáo sư Siegfried S. Hecker của ĐH Stanford đánh giá. Hecker từng là người điều hành phòng thí nghiệm Los Alamos ở bang New Mexico, cái nôi của bom hạt nhân, trong giai đoạn 1986-1997. Ông cũng là người được Triều Tiên cho phép vào bên trong các cơ sở hạt nhân của họ những 7 lần.
Triều Tiên đang đe dọa sẽ thực hiện một cuộc thử nghiệm hạt nhân mới, cuộc thử nghiệm thứ 6 trong vòng 11 năm. Ba cuộc thử nghiệm trước, gần đây nhất vào tháng 9/2016, đã tạo ra các vụ nổ với sức mạnh tương đương như quả bom nguyên tử Mỹ đã ném xuống Hiroshima năm 1945.
Triều Tiên dường như đã thu nhỏ được vũ khí hạt nhân để vừa với các loại tên lửa của mình. Ảnh: KCNA
Người ta vẫn chưa rõ Trump sẽ phản ứng thế nào trước một cuộc thử hạt nhân mới nhưng tại Nhà Trắng, ông đã phát biểu trước các đại biểu của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào ngày 24/4, rằng họ nên chuẩn bị tinh thần thông qua những biện pháp trừng phạt nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc cắt nguồn cung cấp năng lượng cho Triều Tiên.
"Mọi người đã bịt mắt làm ngơ trong hàng thập kỷ và bây giờ là lúc phải giải quyết vấn đề", Trump nói.
Trump đã nói như vậy trong bối cảnh mới điện đàm về vấn đề Triều Tiên với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tối hôm trước đó. Ông Tập đã đề nghị Trump "kiềm chế", theo thông tin từ truyền thông Trung Quốc.
Các quan chức Nhà Trắng thì không tiết lộ nhiều về nội dung cuộc điện đàm này, có vẻ họ đang tận dụng sự khó đoán của Trump như một lợi thế, với hy vọng ngăn cản được Triều Tiên.
Sức mạnh hạt nhân của Triều Tiên
Trừ khi có thay đổi nào đó diễn ra thì Triều Tiên sẽ có khoảng 50 vũ khí hạt nhân vào thời điểm ông Trump kết thúc nhiệm kỳ (năm 2020). Số lượng đó bằng một nửa so với quy mô kho vũ khí hạt nhân của Pakistan.
Các quan chức Mỹ cho biết Triều Tiên biết cách thu nhỏ các vũ khí hạt nhân để chúng có thể vừa vặn vào đầu một trong những loại tên lửa tầm ngắn hoặc tầm trung.
Như vậy, Nhật Bản và Hàn Quốc cùng hàng nghìn binh sỹ Mỹ đang đóng tại các nước này sẽ nằm trong tầm bắn của những tên lửa mang vũ khí hạt nhân từ Triều Tiên.
Giới chức Mỹ cũng dự đoán rằng Triều Tiên có khoảng 1000 tên lửa, bao gồm khoảng 8 loại khác nhau.
Tuy nhiên, việc Triều Tiên có thể gắn vũ khí hạt nhân vào các tên lửa liên lục địa – với tầm bắn xa tới Seatle hay Los Angeles – là nhiệm vụ phức tạp hơn rất nhiều.
Theo giáo sư Hecker, những tên lửa đạn đạo tầm xa như vậy cần phải nhỏ hơn, nhẹ hơn và chống chịu được các điều kiện khắc nghiệt về áp lực hay nhiệt độ khi chúng trở lại bầu khí quyển. Theo ước tính, Triều Tiên cần 4 tới 5 năm nữa để phát triển được loại tên lửa đó.
Tất nhiên, khoảng 4,5 năm trước thì dự đoán tương tự cũng được đưa ra, nhưng hiện tại người ta vẫn chưa thấy Triều Tiên phát triển được tên lửa xuyên lục địa.
Dù là như vậy, chương trình hạt nhân của Triều Tiên đã đi xa hơn dự đoán của hầu hết các chuyên gia, kể từ thời điểm các nhà khoa học Triều Tiên bắt đầu được Liên Xô đào tạo cơ bản về hạt nhân (từ những 1950) cho tới nay.
Cơ sở hạt nhân của Triều Tiên ở Yongbyon. Ảnh: Reuters
Triều Tiên chỉ mất 30 năm để có thể phát triển được công nghệ cần thiết cho sản xuất nhiên liệu bom. Cuối cùng, từ một lò phản ứng ở Yongbyon, mỗi năm Triều Tiên đã có thể sản xuất đủ lượng Plutonium cho 1 quả bom nguyên tử.
Và vào năm 2010, khi giáo sư Hecker được thăm cơ sở hạt nhân ở Yongbyon, những người Triều Tiên đã chỉ cho ông một cơ sở làm giàu Uranium hoàn chỉnh (và đó là thông tin tình báo Mỹ trước đó đã bỏ lỡ). Vậy là thông điệp đã rõ ràng: Triều Tiên đã có hai cách để chế tạo bom, Uranium và Plutonium.
Hiện tại, giới tình báo tin rằng các vũ khí hạt nhân của Triều Tiên được tạo thành từ cả hai nguồn nhiên liệu này.
Thế nhưng, Triều Tiên còn đang hướng tới một loại vũ khí khủng khiếp hơn: bom Hydro – với sức tàn phá lớn gấp khoảng 1000 lần bom hạt nhân. Đó chính xác là con đường mà Mỹ đã đi vào những năm 1950.
Gần đây, các nhà điều tra của Liên Hợp Quốc còn tìm ra bằng chứng cho thấy các nhà máy của Triều Tiên đã thành công trong việc sản xuất ra Lithium 6, một nguyên tố hóa học rất hiếm, làm nhiên liệu cho bom Hydro.
Một số nhà khoa học Mỹ cho rằng Triều Tiên có thể đã dùng một lượng nhỏ Lithium 6 trong một vụ thử hạt nhân năm 2016.
Minh họa sức mạnh của bom Hydro, gấp 1000 lần sức công phá của bom hạt nhân. Nguồn: AP
Thử nghiệm thất bại cũng giúp ích cho Triều Tiên
Tất nhiên, một quả bom thực ra là vô dụng đối với Triều Tiên, trừ khi nước này có một hệ thống đánh bom đáng tin cậy. Vì thế, trong cuộc diễu binh phô trương lực lượng như đã diễn ra ngày 15/4 vừa qua ở Bình Nhưỡng, tâm điểm của sự chú ý chính là những tên lửa lớn được thiết kế để có thể tấn công tới Washington hoặc New York.
Tuy nhiên, các tên lửa liên lục địa này chưa được tiến hành thử nghiệm và đến nay nó mới chỉ là một khát vọng.
Cũng giống như Mỹ, Trung Quốc hay Liên Xô trước đây, Triều Tiên đã thấy rằng việc thiết kế được tên lửa xuyên lục địa là rất phức tạp. Các đầu đạn hạt nhân sẽ phải nhỏ hơn, nhẹ hơn và mạnh hơn.
Để làm được điều này, Triều Tiên đang nỗ lực kết hợp 2 công nghệ: Phát triển một loại tên lửa có thể vượt qua Thái Bình Dương và một loại đầu đạn hạt nhân có thể chịu được các điều kiện khắc nghiệt khi di chuyển tốc độ cao.
Đó là lý do vì sao Mỹ lại tranh đấu tích cực như vậy để ngăn chặn các cuộc thử nghiệm của quốc gia Đông Á.
Áp lực ngoại giao từ Trung Quốc nhằm ngăn chặn Bình Nhưỡng tiến hành thử hạt nhân lần thứ 6 chính là có mục đích ngăn không cho Triều Tiên đạt được bước tiến trong việc thu nhỏ đầu đạn hạt nhân và chế tạo một quả bom Hydro.
Cựu Tổng thống Obama, trước khi rời Nhà Trắng, đã lưu ý rằng, kể cả những thử nghiệm thất bại cũng là công cụ học tập quan trọng cho Triều Tiên, giúp ích cho quá trình thử-và-sai trong việc chế tạo đầu đạn hạt nhân mới.
Triều Tiên sẽ mất bao lâu để giải quyết được các vấn đề khó trong phát triển vũ khí? Dự đoán tốt nhất là khoảng năm 2020 – trong khoảng thời gian Trump còn tại nhiệm.
Ưu và nhược điểm trong chiến lược của Trump
Chiến lược đối phó từ đội an ninh quốc gia của Trump đến lúc này có vẻ là: Gây áp lực toàn diện đối với Triều Tiên, cả quân sự và kinh tế, để đóng băng việc thử nghiệm và giảm quy mô kho vũ khí hạt nhân. Sau đó, sử dụng những khó khăn Triều Tiên gặp phải để đàm phán, với mục đích cuối cùng là làm cho Bình Nhưỡng từ bỏ các vũ khí của họ.
Theo nhiều chuyên gia, đây là một chiến lược "không tưởng", vì lãnh đạo Kim Jong-un cho rằng một kho vũ khí hạt nhân nhỏ cũng là cần thiết cho sự "sống sót" của mình.
Ưu điểm của chiến lược trên, nếu nó có tác dụng, là sự "đóng băng hạt nhân" sẽ giúp trì hoãn việc Bình Nhưỡng thành công trong việc thu nhỏ đầu đạn hạt nhân và phát triển những tên lửa được thử nghiệm đầy đủ.
Nhược điểm của chiến lược sẽ là Triều Tiên vẫn còn một kho vũ khí hạt nhân nhỏ - điều mà Mỹ sẽ phải thực sự thừa nhận, nếu không muốn nói là chấp nhận.
Vì vậy, Trump sẽ khó mà hoàn thành được lời hứa "giải quyết vấn đề" ở Triều Tiên.
Mỗi một ngày mới, Trump đều sẽ phải đối mặt với nguy cơ tính toán sai hoặc xảy ra sự cố nào đó. Mà đối với vũ khí hạt nhân thì một sự cố cũng có thể trở thành thảm họa.
Và Giáo sư Hecker nhận định: "Tôi tin rằng, cuộc khủng hoảng đang ở ngay đây vào lúc này".