QR Code là hệ thống mã vạch được phát minh đầu tiên bởi một nhà sản xuất phụ tùng ô tô Nhật Bản để theo dõi các thành phần linh kiện, trong vài năm gần đây đã phổ biến rộng rãi ở Trung Quốc thông qua việc sử dụng để thanh toán di động.
Nhớ có mã QR, người dân ở quốc gia này có thể ra đường mà không cần mang theo ví mà chỉ cần cầm theo một chiếc smartphone. Nhưng giờ, những ô vuông ký hiệu này đang dần bị thay thế bằng một công nghệ mới, đó là thanh toán qua nhận dạng bằng gương mặt. Dường như người dùng giờ đây đã "lười" tới mức không muốn mang theo cả smartphone mà chỉ muốn "vác mặt" ra đường cũng có thể mua sắm.
Ở các thành phố khác nhau trên khắp Trung Quốc, từ siêu thị lớn đến tiệm bánh nhỏ đã áp dụng công nghệ này, từ các đơn vị cung cấp có tiếng như Alipay (Alibaba) và WeChat Pay (Tencent).
Theo đánh giá, trào lưu công nghệ mới này sẽ mang đến một làn sóng mới bởi nó phù hợp và mang lại sự tiện dụng hơn rất nhiều cho những người ít hiểu biết về công nghệ, như người già hoặc người gặp khó khăn trong việc đọc, viết. Về mặt kinh doanh, thanh toán nhận dạng khuôn mặt cũng mang lại nhiều lợi thế để cải thiện hiệu quả hoạt động.
Một nhân viên của Alibaba trình diễn công nghệ Smile Smile để trả tiền tại một sự kiện công nghệ năm 2017 ở Mỹ.
Lần đầu tiên Alipay tung ra hệ thống nhận dạng khuôn mặt Dragonfly - một bản nâng cấp của hệ thống Smile-to-Pay - vào tháng 12 năm ngoái. Kể từ đó đến nay nó đã mở rộng tới hơn 300 thành phố ở Trung Quốc. Không chịu thua kém, WeChat Pay đã ứng dụng công nghệ này ba tháng sau đó, cho phép người dùng quét khuôn mặt để thanh toán tương tự QR Code.
Đi vào một siêu thị thuộc chuỗi CP Lotus ở Bắc Kinh, bạn sẽ thấy các nhân viên thu ngân đã được trang bị máy tính bảng mang nhãn hiệu Alipay. Khách hàng có thể yêu cầu thanh toán thông qua nhận dạng khuôn mặt, bằng cách nhìn vào camera của chiếc máy tính bảng này.
Trong vài giây, hệ thống nhận ra người dùng là ai và tiền được khấu trừ từ tài khoản Alipay của họ. Việc này đơn giản và nhanh hơn nhiều so với việc dò dẫm tìm ứng dụng trên smartphone, điều hướng để quét mã QR rồi chờ thực hiện thanh toán.
"Thanh toán bằng nhận diện khuôn mặt rất tiện lợi, giúp tôi tiết kiệm thời gian vì không cần nhấc điện thoại để tìm mã QR, tất cả những gì tôi phải làm là nhìn vào camera", David Wang, 30 tuổi, nói. Ông cho biết trải nghiệm đầu tiên của mình với công nghệ này là trong một cửa hàng bán trái cây ở ven biển tại Thâm Quyến.
Tiffany Lung, nhà phân tích bán lẻ tại Tofugear, công ty giải pháp bán lẻ có trụ sở tại Hong Kong cho biết thanh toán nhận dạng khuôn mặt không xung đột với các hệ thống thanh toán di động hiện tại, chủ yếu là do không cần thiết bị nào để hoàn thành giao dịch. Chuyên gia này cho rằng nó không chỉ xóa bỏ nhu cầu sử dụng điện thoại thông minh mà còn cung cấp nhiều tiện ích hơn khi cung cấp cho người tiêu dùng một cách khác để thực hiện thanh toán.
Hiện tại, WeChat Pay và Alipay là hai nhà cung cấp thanh toán hàng đầu, cùng chiếm hơn 90% thanh toán di động của Trung Quốc vào năm ngoái, theo China Internet Watch. WeChat Pay được hưởng lợi từ việc được đưa vào ứng dụng nhắn tin WeChat (với hơn một tỷ người dùng trên toàn cầu). Do đó nó có tỷ lệ thâm nhập 89,2%, vượt khá nhiều so với 69,5% của Alipay.
Nhưng khi nói đến số tiền giao dịch, Alipay và WeChat Pay gần như bằng nhau, với WeChat Pay chiếm 45% tổng số tiền giao dịch và Alipay là 46%, theo dữ liệu của Ipsos.
Công nghệ thanh toán qua nhận dạng khuôn mặt sẽ sớm trở thành chuẩn mực ở Trung Quốc.
Công ty con của Alibaba đang áp dụng nhiều biện pháp mạnh để thúc đẩy lượng người đăng ký mới, với hy vọng người dùng sẽ chuyển từ thanh toán di động bằng mã QR sang hệ thống nhận diện khuôn mặt thuận tiện hơn. Theo ông Lung, kết quả của cuộc chiến cạnh tranh này tùy thuộc vào giải pháp nào có sẵn, dễ sử dụng, quen thuộc và mang lại sự tiện lợi hơn cho người dùng.
Tất nhiên ở phía ngược lại, các doanh nghiệp cài đặt cũng được hưởng lợi, do tăng hiệu quả và thậm chí giảm nhân lực. Ví dụ với các máy bán hàng tự động và máy tự thanh toán, các cửa hàng có thể giảm số lượng nhân viên thu ngân cũng như giảm thời gian cần thiết để hoàn thành giao dịch.
Theo các chuyên gia công nghệ, thanh toán bằng nhận diện khuôn mặt sẽ giúp giải quyết một bài toán khó với nền kinh tế Trung Quốc. 40% dân số nước này, khoảng 583 triệu người đã sử dụng công cụ thanh toán qua smartphone. Tuy nhiên vẫn còn tới 562 triệu người ở quốc gia này vẫn chưa kết nối Internet vào cuối năm ngoái. Hơn 87% trong số này cho rằng thiếu kỹ năng máy tính và không thể sử dụng bính âm là lý do chính ngăn họ truy cập trực tuyến, theo báo cáo hồi tháng 2 từ Trung tâm thông tin mạng Internet Trung Quốc. Vì vậy, các giải pháp công nghệ mang tính thực tiễn cao nhưng đơn giản để ai cũng có thể sử dụng đang là điều mà chính quyền nước này hướng tới.
"Tôi nghĩ rằng nhận diện khuôn mặt sẽ là tương lai cho lĩnh vực thanh toán ở Trung Quốc", Wang, người đã trả tiền mua trái cây bằng phương pháp này chia sẻ. Anh tin chắc rằng công nghệ sinh trắc học này sẽ trở thành chuẩn mực: "Từ tiền mặt đến thẻ tín dụng, rồi đến mã QR, lịch sử đã chỉ ra rằng phương thức nào thuận tiện nhất sẽ trở thành xu hướng".
Tham khảo SCMP