Giao tranh diễn ra ác liệt tại Bakhmut ở vùng Donbass, miền Đông Ukraine. Nga và Ukraine đều đang tìm cách giành quyền kiểm soát thành phố này trước thềm năm 2023. Cả 2 bên đều đang điều động thêm binh sỹ, xe thiết giáp, đạn dược và hàng tiếp tế tới mặt trận sôi sục này.
Theo một số nhà phân tích, Bakhmut không hoàn toàn mang tính chiến lược về giá trị. Việc giành chiến thắng tại đây không nhất thiết sẽ thay đổi cục diện cuộc xung đột theo hướng có lợi cho bất kỳ bên nào. Tuy nhiên, các chỉ huy quân sự của Nga và Ukraine đều đánh dấu Bakhmut trên bản đồ như một lãnh thổ phải nắm giữ.
Hệ thống TOS-1A khai hỏa ở Ukraine. Ảnh: Creative Commons.
Ý nghĩa quan trọng của Bakhmut
Nhiều chuyên gia nhận định, Nga đang có ưu thế về lực lượng và hỏa lực ở Bakhmut nhờ được bổ sung từ mặt trận Kherson. Dù vậy, các trận giao tranh ác liệt kéo dài gần 5 tháng qua tại thành phố này đã gây ra quá nhiều thiệt hại đến mức, ngay cả khi Nga chiếm ưu thế, đó cũng sẽ là một chiến thắng “cay đắng”.
Ông Michael Kofman, chuyên gia về quân đội Nga tại tổ chức tư vấn CNA có trụ sở ở Mỹ, đánh giá: “Cuộc chiến giành Bakhmut không phải là vô nghĩa, nhưng không có cơ sở chiến lược (đối với Nga) do tiềm năng tấn công yếu và không có triển vọng đột phá ngay cả khi giành được quyền kiểm soát thành phố”.
Chiếm được Bakhmut có thể tạo cho Nga một bước đệm để tiến tới hai thành phố lớn hơn - Kramatorsk và Sloviansk trong khi nếu để mất thị trấn này, Ukraine sẽ mất tuyến tiếp vận đường bộ và đường sắt quan trọng ở Donbass.
Do giao tranh diễn ra ác liệt từ đầu 1/8 và các cuộc pháo kích của Nga kể từ tháng 5, phần lớn Bakhmut nằm trong đống đổ nát, trong khi các lực lượng Ukraine ở phía Tây có nhiều thời gian để xây dựng các tuyến phòng thủ gần đó để rút lui.
Ông Konrad Muzyka, một nhà phân tích quân sự Ba Lan, cho rằng nếu Nga chiếm được Bakhmut từ khi họ bắt đầu cuộc tấn công vào tháng 8 thì điều đó sẽ rất quan trọng. Giá trị chiến lược của Bakhmut đã bị giảm sút do Ukraine tăng cường củng cố khu vực xung quanh trong những tháng sau đó. Dù kiểm soát được thành phố này, Nga vẫn khó có thể biến điều này thành một bước đột phá lớn.
Tuy nhiên, với ý nghĩa quan trọng của Bakhmut, trận chiến tại đây sẽ là trọng tâm của cuộc xung đột Nga-Ukraine trong mùa đông. Các nguồn lực chính đã được triển khai tại đây và đây là trận chiến đầu tiên trong nhiều tháng mà Nga dường như có cơ hội chiến thắng.
Đối với Nga, Bakhmut còn có giá trị về mặt chính trị. Nằm ở tiền tuyến chia đôi khu vực Donetsk ở Đông Ukraine, chiếm được Bakhmut sẽ giúp Nga tiến một bước gần hơn tới việc kiểm soát hoàn toàn Donbass. Các lực lượng được Nga hậu thuẫn đã kiểm soát nhiều khu vực ở Donbass kể từ năm 2014 nhưng vẫn chưa kiểm soát trọn vẹn khu vực này.
Sau khi quân đội Nga rút khỏi miền Bắc Ukraine hồi tháng 4, Moscow đã công khai tuyên bố mục tiêu của giai đoạn tiếp theo là “giải phóng” Donbass, khu vực có phần lớn người dân nói tiếng Nga, trong đó khu vực Donetsk chiếm khoảng một nửa diện tích.
Tình báo quân đội Anh cũng nhận định, việc giành được Bakhmut sẽ là một mục tiêu chính trị mang tính biểu tượng đối với Nga. Một chiến thắng tại đây có thể chứng minh Tướng Sergei Surovikin, tổng chỉ huy chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine, đã đúng khi tái triển khai lực lượng Nga tới các khu vực khác sau khi rút khỏi thành phố Kherson ở phía Nam.
Tính toán của Ukraine
Với Ukraine, Bakhmut không chỉ là một điểm phòng thủ mà còn là một trong những trung tâm giao thông lớn và cuối cùng ở Donbass còn nằm trong tay Kiev. Tất cả các tuyến tiếp vận của quân đội Ukraine tới Donbass đều phải qua đây.
Văn phòng Tổng thống Ukraine ngày 20/12 xác nhận, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã bất ngờ đến thành phố Bakhmut. Tại đây, ông đã gặp gỡ, trò chuyện và trao tặng huân chương cho các binh sĩ đang chiến đấu. Đây là chuyến thăm thứ 2 của ông Zelensky đến vùng Donbass trong tháng này.
Việc ông Zelensky tới thăm Bakhmut - một trong những mặt trận giao tranh khốc liệt nhất giữa Ukraine và Nga hiện nay cho thấy ý nghĩa quan trọng của thị trấn này.
Đối với Ukraine, tính toán trong việc chiếm giữ Bakhmut một phần là nhằm duy trì sự hỗ trợ từ các nước phương Tây. Hiện Ukraine phụ thuộc nhiều vào viện trợ vũ khí từ các nước để chống lại Nga.
Với việc Ukraine đã đạt được một loạt thành công trên chiến trường, ngay cả một thất bại tương đối không đáng kể ở Bakhmut cũng có thể khiến các nước phương Tây cho rằng Kiev đang rơi vào thế bế tắc và không sẵn lòng tăng cường hỗ trợ cho Kiev, nhất là khi chính họ cũng đang phải đối mặt với các vấn đề về kinh tế./.