10h, các PV đặt câu hỏi liên quan đến trách nhiệm cá nhân của các lãnh đạo TP HCM qua nhiều thời kỳ. Theo đó, sai phạm về Thủ Thiêm trải qua 4 đời Chủ tịch UBND TP HCM, gồm: ông Võ Viết Thanh (1996 - 2001), ông Lê Thanh Hải (2001 - 2006), ông Lê Hoàng Quân (2006 - 2015) và ông Nguyễn Thành Phong - Chủ tịch đương nhiệm.
Về vấn đề này, ông Trần Vĩnh Tuyến cho biết về trách nhiệm cá nhân thì cần có thêm thời gian để xác định cụ thể vì trải qua khoảng thời gian 20 năm, qua nhiều đời lãnh đạo nên cần đánh giá kỹ. Các tổ chức liên quan phải báo cáo giải trình, khi có kết quả mới thông tin được.
Phó chủ tịch UBND TP HCM Trần Vĩnh Tuyến. Ảnh: QM.
Kết thúc buổi họp báo, ông Tuyến nói quan điểm của TP là thực hiện nghiêm túc các kết luận của Thanh tra Chính phủ. Theo ông, đây là dự án lớn, kéo dài với 14.300 hồ sơ giải toả, đã giải quyết được hơn 99%. "Quan điểm nhất quán của TP là thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các kết luận của Thanh tra Chính phủ về Thủ Thiêm. TP tiếp tục nhận thiếu sót để sửa chữa và giải trình những vấn đề mà TP đã bảo lưu với Chính phủ", Phó chủ tịch UBND TP HCM nói.
9h30, Theo UBND TP HCM có 6 bước để thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ về Thủ Thiêm.
Một là tổ chức họp báo (cuộc họp báo này - PV) để nhận thiếu sót trước nhân dân về những sai phạm của các thời kỳ lãnh đạo TP; công bố các bước thực hiện kết luận.
Hai là trước 30/10, tổ chức đối thoại với những hộ dân khiếu nại liên quan đến phạm vi ranh quy hoạch và một số hộ đã chấp thuận di dời nhưng còn khiếu nại về chính sách hỗ trợ.
Ba là trước 15/10, tiến hành rà soát, hoàn thiện các thủ tục pháp lý để tiếp tục thực hiện quy hoạch khu Thủ Thiêm. Trong đó đáng chú ý khu 4,3 ha ở phường Bình An, quận 2.
Bốn là trước 30/11 hoàn thiện chính sách bồi thường thiệt hại, hỗ trợ tái định cư cho các hộ dân nằm trong khu 4,3ha - nằm ngoài ranh quy hoạch khu đô thị mới. Đồng thời trước 15/10 rà soát tất cả các trường hợp còn khiếu nại, khiếu kiện.
Năm là trước 1/11, tổ chức kiểm tra, rà soát các dự án trong khu tái định cư quy hoạch theo kết luận của Thanh tra Chính phủ.
Sáu là trước 30/11, tổ chức kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và xử lý đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến các vi phạm ở Thủ Thiêm.
9h, cuộc họp báo bắt đầu. Ông Võ Văn Hoan - Chánh văn phòng UBND TP HCM thay mặt chính quyền nhận trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng và người dân vì đã không thực hiện đúng quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Rất đông PV các báo đài tham dự. Ảnh: Tiền Phong
"Quan điểm của TP là quán triệt, chấp hành, triển khai thực hiện nghiêm các kết luận của chính phủ, Thanh tra Chính phủ liên quan đến việc giải quyết khiếu nại của công dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm, quận 2. Việc thực hiện các kết luận của Chính phủ, Thanh tra Chính phủ phải đảm bảo đúng chính sách pháp luật, yên dân, đền bù thiệt hại, đảm bảo quyền lợi chính đáng, hợp pháp của công dân, đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, của nhà đầu tư và của tổ chức, cá nhân sử dụng đất.
Kiểm tra làm rõ các tình tiết, có xem xét quá trình và hoàn cảnh lịch sử từng vụ việc; tổ chức đối thoại công khai, lắng nghe ý kiến của người dân, trao đổi thống nhất tạo sự dồng thuận về hướng giải quyết, bảo đảm không để người dân bị thiệt thòi do bất cập chính sách và sai phạm trong công tác quản lý nhà nước về đất đai; xác định rõ thời gian, lộ trình giải quyết dứt điểm từng vụ việc", thông cáo báo chí tại cuộc họp báo nêu rõ.
Ngày 21/9, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Trần Vĩnh Tuyến chủ trì cuộc họp báo thông tin kế hoạch thực hiện Thông báo số 1483/TB-TTCP của Thanh Tra Chính Phủ với nội dung liên quan đến khiếu nại của người dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2, TP HCM).
Cuộc họp diễn ra tại trụ sở UBND TP HCM (quận 1, TP HCM) với sự tham gia lãnh đạo Ban tuyên giáo Thành ủy, thủ trưởng các đơn vị: Sở Thông tin và Truyền thông, Nội vụ, Tài nguyên và Môi trường, Quy hoạch Kiến trúc, Thanh tra thành phố, Ban quản lý Đầu tư - Xây dựng Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Chủ tịch UBND quận 2.
Do cuộc họp mang tính chất quan trọng, lãnh đạo thành phố đã yêu cầu các đơn vị được mời phải tham dự đầy đủ, không cử cán bộ cấp phòng dự thay hoặc cán bộ không có khả năng trả lời nội dung báo đài quan tâm.
Hôm 7/9, sau 4 tháng vào cuộc, Thanh tra Chính phủ đã có kết luận việc kiểm tra một số nội dung liên quan khiếu nại của người dân về Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Qua đó, UBND TP HCM và nhiều đơn vị có sai phạm trong quá trình quy hoạch khu đô thị này dẫn đến tình trạng tố cáo, khiếu kiện kéo dài hơn chục năm qua.
Hồi tháng 6/1996, Thủ tướng ký Quyết định 367 phê duyệt quy hoạch Thủ Thiêm nêu rõ quy mô 930 ha, trong đó khu đô thị mới 770 ha với dân số khoảng 200.000 người, khu TĐC 160 ha với dân số 45.000 người.
Theo kết luận thanh tra được công bố, sai phạm tại Thủ Thiêm chủ yếu về điều chỉnh ranh quy hoạch và bố trí đất tái định cư, xảy ra trong giai đoạn đầu thực hiện dự án. Cụ thể, ranh quy hoạch bị điều chỉnh tăng lên 10 ha so với bản quy hoạch được phê chuẩn bởi Thủ tướng, thiếu một số hồ sơ quan trọng của cả Khu đô thị mới Thủ Thiêm và Khu tái định cư 160 ha (không có bản đồ quy hoạch 1/5.000, chưa có ý kiến thẩm định của Bộ Xây dựng đối với 160 ha đất tái định cư).
Thanh tra Chính phủ cho rằng việc khiếu nại của người dân về ranh quy hoạch đối với 4,3 ha thuộc Khu phố 1 (phường Bình An, quận 2) nằm ngoài ranh quy hoạch Khu đô thị mới Thủ Thiêm là có cơ sở.
Cụ thể, cơ quan thanh tra cho thấy thời điểm phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 tại Quyết định số 13585 (ngày 16/9/1998) do ông Lê Văn Năm (nguyên Kiến trúc sư trưởng) ký, TP HCM đã có sự điều chỉnh diện tích và ranh giới ngoài thẩm quyền. Theo đó, diện tích 4,3 ha được tăng lên không đúng quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Ngoài ra, việc thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng vấp phải khiếu nại rằng chưa phù hợp quy định, chưa đúng thời điểm thu hồi đất. Việc này được cho là thực hiện sai quy định của pháp luật, nhất là khi là Luật Đất đai 2003 đã có hiệu lực.
Bên cạnh đó, Thanh tra Chính phủ còn chỉ ra việc UBND TP HCM và các cơ quan ban ngành liên quan đã chưa xây dựng kế hoạch tái định cư, chuẩn bị phương án trước khi giải phóng mặt bằng dẫn đến xuất hiện nhiều bất cập cũng như khiếu nại.
Đối với khu tái định cư 160 ha của khu đô thị mới Thủ Thiêm, kết luận thanh tra thể hiện UBND TP HCM đã sai phạm trong việc lập trình, phê duyệt quy hoạch và thu hồi đất trong phạm vi khu tái định cư thuộc 5 phường đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Cụ thể, UBND TP HCM đã chấp thuận chủ trương thu hồi và giao đất cho 51 dự án với tổng diện tích 144,6 ha để đầu tư kinh doanh nhà ở, văn phòng, khu vui chơi, giải trí, công trình công cộng sau khi Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch khu tái định cư tại đây. Ngoài ra, trong số 87 ha đất để xây dựng nhà tái định cư, UBND thành phố chỉ định nhà đầu tư không thông qua đấu giá theo quy định là trên 76 ha.
Hậu quả là không đủ đất để bố trí tái định cư dẫn đến phá vỡ sự thống nhất quy hoạch, việc đầu tư xây dựng khu đô thị mới Thủ Thiêm bị đình trệ, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.
Khu đô thị mới Thủ Thiêm (quận 2) gồm khu đô thị mới và khu tái định cư với diện tích 730 ha, nằm ở bán đảo Thủ Thiêm, bên bờ Đông sông Sài Gòn. Khu đô thị này đối diện quận 1 được kỳ vọng đẹp và hiện đại nhất Đông Nam Á.
Theo quy hoạch 1/2000 đã được UBND TP HCM phê duyệt ngày 27 tháng 12 năm 2005, đây sẽ là quận trung tâm mới của TP với khu trung tâm thương mại, tài chính gồm các tòa nhà cao 10–40 tầng, và một số khu 32 tầng, khu dân cư đáp ứng chỗ ở cho 130.000 người và 1 triệu khách vãng lai.
Sau 22 năm được phê duyệt quy hoạch, hiện nay dự án đã giải phóng 99% mặt bằng. Theo đó, 14.600 hộ dân với hơn 60.000 nhân khẩu đã di dời để nhường chỗ cho siêu dự án này. Thành phố cũng đã huy động lượng vốn gần 30.000 tỉ đồng để chi trả bồi thường, tái định cư. Tuy nhiên, mức đền bù 18.380.000 VND/m2 vào năm 2009, được cho là không hợp lý, vì chủ đầu tư có đất đã bán lại với giá 350 triệu đồng.
Ngoài ra, hơn 100 hộ dân vẫn khiếu nại từ TP HCM đến trung ương trong hơn chục năm qua. Họ cho rằng phần đất nằm ngoài ranh quy hoạch bị giải tỏa thu hồi đất, đền bù và hỗ trợ tái định cư sai quy định của pháp luật.