Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto (phải) và Thủ tướng Sanna Marin (trái) trong một cuộc họp báo tại Phần Lan. Ảnh: AP.
Tuyên bố chung của Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto và Thủ tướng Sanna Marin có đoạn: "Việc trở thành thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ giúp tăng cường đảm bảo an ninh của Phần Lan và Phần Lan cũng sẽ giúp củng cố toàn bộ liên minh quốc phòng này. Phần Lan cần phải nộp đơn xin gia nhập NATO ngay lập tức và không trì hoãn. Chúng tôi hy vọng các bước đi cần thiết để tiến tới quyết định này sẽ được thực hiện nhanh chóng trong vài ngày tới”.
Như vậy, từ một quốc gia trung lập, Phần Lan đã thay đổi lập trường để gia nhập NATO sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hồi cuối tháng 2.
Giới chuyên gia nhận định, đây là quyết định được dự báo từ trước. Trong cuộc họp báo hôm 11/5, Tổng thống Phần Lan khẳng định "gia nhập NATO không chống lại bất kỳ ai", bất chấp cảnh báo của Moscow rằng Helsinki sẽ phải "hứng chịu hậu quả" nếu tìm cách trở thành thành viên liên minh quân sự.
Hôm 11/5, Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết đã đồng ý về các thỏa thuận mới với Thụy Điển và Phần Lan nhằm thúc đẩy an ninh châu Âu, đồng thời cam kết hỗ trợ hai quốc gia Bắc Âu này nếu họ bị tấn công.
Trước đó, Mỹ cũng ra cam kết đảm bảo an ninh cho Phần Lan và Thụy Điển trong thời gian hai nước này xin gia nhập NATO và đến khi họ được chấp thuận vào liên minh này.
Theo Reuters, các thành viên đảng Dân chủ Xã hội cầm quyền của Thụy Điển ngày 15/5 dự kiến sẽ đưa ra quyết định về việc có chấm dứt quan điểm phản đối gia nhập NATO đã được duy trì nhiều thập kỷ hay không.