Họ cho biết, ụ chôn khổng lồ chứa thi hài của ít nhất 30 chiến binh ở Syria có thể là đài tưởng niệm chiến tranh lâu đời nhất từng được phát hiện, có niên đại ít nhất 4.300 năm tại khu vực hiện đang bị nhấn chìm ở Tell Banat.
Đài tưởng niệm cũng là ví dụ đầu tiên về một loại tượng đài đặc biệt được mô tả trong các bia ký cổ đại từ khu vực Lưỡng Hà, trong đó xác của kẻ thù hoặc người chết trong trận chiến địa phương được chất thành một cấu trúc cao ngất.
Phát hiện này cũng cho thấy "người cổ đại đã tôn vinh những người thiệt mạng trong trận chiến, giống như chúng ta", Anne Porter, giáo sư về các nền văn minh Trung Đông và Cận Đông cổ đại tại Đại học Toronto, Canada cho biết .
Ông nói:"Chúng tôi không biết liệu họ là người chiến thắng hay kẻ thua cuộc trong trận chiến đó. Chúng tôi biết rằng họ [những người ở Tell Banat] đã lấy xác của những người chết từ một nơi khác, có lẽ rất lâu sau sự kiện đó, và đưa họ tập trung ở một nơi.
Đài tưởng niệm trông giống kim tự tháp bậc thang Djoser ở Ai Cập ngoại trừ việc các lớp của đài tưởng niệm được làm bằng đất và thạch cao thay vì đá, các nhà khảo cổ viết trong bài báo đăng ngày 28/5 trên tạp chí Antiquity .
Những người sống trong khu vực vào thời hiện đại gọi gò đất là "tượng đài màu trắng" vì thạch cao khiến đài tưởng niệm lấp lánh dưới ánh sáng mặt trời.
Mặc dù địa điểm này được khai quật từ năm 1988 đến 1999 bởi một nhóm do Porter và Thomas McClelland dẫn đầu, cả hai đều là nhà khảo cổ học của Dự án Cứu hộ Euphrates, cho đến nay các nhà nghiên cứu vẫn chưa hiểu hết mục đích của nó. Họ đã tiến hành những cuộc khai quật đó trước khi địa điểm bị ngập do xây dựng Đập Tishreen.
Sau đó, những nhà khảo cổ học đó, cùng với các sinh viên đại học tại Đại học Toronto, đã kiểm tra kỹ lưỡng các phát hiện, xác định rằng địa điểm này có khả năng là một đài tưởng niệm chiến tranh. Đây có thể là ví dụ lâu đời nhất được biết đến trên thế giới. Họ cũng phát hiện ra đài tưởng niệm được xây dựng trên đỉnh của một cấu trúc trước đó.
Các nhà nghiên cứu nói rằng, các thi thể đã được xử lý khá kỹ lưỡng. Các bộ xương người được bồi đắp khi mặt bằng của tượng đài được xây dựng lên. Chúng được đặt trực tiếp trên đất, không có lớp che phủ hoặc phân giới đặc biệt. Mặc dù nhỏ, mảnh nhưng các mảnh xương vẫn được cố ý xếp thành các nhóm tách biệt.
Hài cốt còn nhiều mảnh và trong nhiều trường hợp không xác định được tuổi và giới tính của người chết. Đó có thể là nam giới và tuổi tác dao động từ người trưởng thành đến trẻ em từ 8 đến 10 tuổi. Tại sao một người từ 8 đến 10 tuổi lại được đặt trong đài tưởng niệm chiến tranh thì các nhà nghiên cứu chưa giải thích được.
Những bộ xương dường như đã được đào lên và chôn lại tại đài tưởng niệm.
Một số người chết được chôn cùng với kunga, một giống lừa giống như lừa được nhìn thấy để kéo phương tiện trong nghệ thuật cổ đại. Các nhà khảo cổ cho rằng, những người lính được chôn cùng với kunga có thể là người đã từng điều khiển nó.
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu còn tìm thấy những viên đạn nhỏ được chôn gần một số người đã khuất. Người cổ đại thường sử dụng viên đạn bắn ra từ cáp treo làm vũ khí trong thế giới cổ đại và những vũ khí này có thể tượng trưng cho vai trò của người đã khuất khi họ còn sống.
Các nhà khảo cổ cho rằng, các hoa văn xuất hiện gợi ý rằng các cá nhân được đặt trong đài tưởng niệm không chỉ tham gia chiến đấu mà nó cho thấy, họ còn là một phần của đội quân có tổ chức, được chia thành lính xe ngựa và lính bộ binh.