Theo Washington Post, ba quan chức cấp cao của Ukraine và một quan chức cấp của cao của Mỹ cũng xác nhận thông tin trên. Thông tin mới được đưa ra vài tháng sau khi các lực lượng Ukraine tấn công các mục tiêu của Nga, trong đó có sở chỉ huy, kho đạn dược và doanh trại trên lãnh thổ Ukraine, sử dụng Hệ thống Pháo phản lực Cơ động cao M142 (HIMARS) do Mỹ cung cấp và các loại vũ khí dẫn đường chính xác khác như hệ thống tên lửa phóng loạt M270 MLRS.
Một binh sỹ Ukraine đứng cạnh hệ thống HIMARS. Ảnh: The Washington Post
Một quan chức cấp cao của Ukraine cho biết, quân đội nước này hầu như không bao giờ khai hỏa vũ khí tiến tiến mà không có tọa độ cụ thể do Mỹ cung cấp từ một căn cứ khác ở châu Âu. Theo quan chức này, quá trình đó sẽ tạo dựng niềm tin đối với Washington khi họ chuyển giao các vũ khí tầm xa cho Ukraine.
Một quan chức giấu tên của Mỹ cũng thừa nhận vai trò chính của nước này trong một số hoạt động quân sự của Ukraine, nói rằng việc hỗ trợ Kiev tìm diệt mục tiêu nhằm đảo bảo độ chính xác và phát huy hiệu quả tối đa của các cuộc tấn công, đồng thời hạn chế hao hụt kho đạn dược. Quan chức Mỹ cho hay, Ukraine không tìm kiếm sự chấp thuận của Mỹ về các mục tiêu mà họ sẽ tấn công và việc Washington cung cấp tọa độ cũng như thông tin về mục tiêu là một phần của vai trò cố vấn.
Các cuộc tấn công sử dụng hệ thống GPS dẫn đường của Mỹ được coi là yếu tố then chốt trong nỗ lực của Kiev nhằm đối phó với Nga trong cuộc xung đột kéo dài gần 1 năm qua. Tuy nhiên đây lại là vấn đề rất nhạy cảm với chính phủ Mỹ vốn luôn cho rằng Washington không muốn trở thành một bên của cuộc xung đột, thay vào đó, chỉ muốn giúp Ukraine bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ. Trong khi đó, Điện Kremlin đã nhiều lần cáo buộc Mỹ và các đồng minh NATO tiến hành cuộc chiến ủy nhiệm ở Ukraine.
Bộ Quốc phòng Mỹ nói gì?
Bộ Quốc phòng Mỹ đã từ chối trả lời câu hỏi liệu họ có cung cấp tọa độ cho các cuộc tấn công của Ukraine hay không và cung cấp bằng cách nào, do lo ngại những vấn đề an ninh. Bộ này đã đưa ra một tuyên bố nhấn mạnh sự can dự hạn chế của Mỹ.
Điện Kremlin đã nhiều lần cáo buộc Mỹ và các đồng minh NATO tiến hành cuộc chiến tranh ủy nhiệm ở Ukraine. Tướng Patrick Ryder – người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết: “Từ lâu, chúng tôi thừa nhận đã chia sẻ thông tin tình báo cho Ukraine để giúp họ bảo vệ đất nước trước cuộc tấn công của Nga. Theo thời gian, chúng tôi đã tối ưu hóa cách chia sẻ thông tin để có thể hỗ trợ quy trình nhắm mục tiêu của họ, nhằm cải thiện tốc độ và quy mô”.
Ông khẳng định: “Phía Ukraine chịu trách nhiệm tìm kiếm và quyết định họ sẽ tấn công mục tiêu nào. Mỹ không phê duyệt mục tiêu cần phải tấn công, cũng không tham gia lựa chọn hoặc bắn hạ”.
Mô tả quá trình nhắm mục tiêu, một quan chức cấp cao của Ukraine cho biết, các binh sỹ Ukraine sẽ khoanh vùng mục tiêu họ muốn tấn công và sau đó gửi thông tin cho các chỉ huy cấp cao. Những người này sẽ chuyển yêu cầu tới đối tác Mỹ để tiếp nhận tọa độ chính xác hơn. Theo quan chức Ukraine, đôi khi Mỹ không cung cấp tọa độ được yêu cầu và trong trường hợp đó quân đội Ukraine sẽ không khai hỏa. Quan chức này lưu ý, Ukraine có thể thực hiện các cuộc tấn công mà không cần sự hỗ trợ từ Mỹ, nhưng Kiev không muốn lãng phí kho đạn dược hoặc bỏ lỡ mục tiêu.
Ukraine hiện đang có trong tay nhiều bệ phóng HIMARS và bệ phóng M270. Mỗi bệ phóng có phóng tên lửa do Mỹ sản xuất tấn công mục tiêu cách xa tới 80km. Kiev đang yêu cầu Mỹ chuyên giao Hệ thống Tên lửa Tác chiến Lục quân (ATACMS) có thể tấn công các mục tiêu cách xa hơn 300km với đầu đạn chứa 170kg thuốc nổ. Nhưng chính quyền Biden đã từ chối cung cấp vũ khí này do lo ngại xung đột leo thang và tránh nguy cơ Washington can dự trực tiếp vào cuộc chiến.
Theo Ukraine, các lực lượng Nga đã chuyển kho dự trữ đạn dược ra khỏi tầm bắn của HIMARS. Điều này khiến Nga phải giảm tần suất các cuộc tấn công vào những thành phố lớn của Ukraine, nhưng cũng gây khó khăn cho Kiev khi muốn phá hủy kho vũ khí của Nga. Kiev cho rằng khi được cung cấp ATACMS, họ có thể nhắm vào các cơ sở quân sự của Nga ở Crimea.
Các vụ phóng tên lửa của Ukraine hầu như phụ thuộc vào thông tin tọa độ do Mỹ cung cấp. Ảnh: AP
Thời gian gần đây, Mỹ cũng đã thông qua quyết định mua và chuyển giao Bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất, dẫn đường bằng GPS, hay còn gọi là GLSDB cho Ukraine. GLSDB có tầm tấn công 150 km và có thể được phóng từ bệ phóng HIMARS hoặc các bệ phóng tương tự.
Trả lời phỏng vấn với Washington Post, Thiếu tướng Andriy Malinovsky, phụ trách lực lượng huấn luyện pháo binh và tên lửa của quân đội Ukraine, cho biết, các đối tác đã vạch ra một quy trình cung cấp tọa độ chính xác cho Ukraine để đảm bảo các đơn vị chiến đấu không bị bỏ lỡ mục tiêu khi sử dụng hệ thống pháo binh cơ động cao.
Ông Malinovsky lưu ý, thông tin về mục tiêu mà Washington cung cấp cũng tạo ra một giải pháp thay thế khi hệ thống gây nhiễu tín hiệu của Nga ngăn cản Ukraine thực hiện việc trinh sát bằng máy bay không người lái trên chiến trường.
“Theo bản đồ và phần mềm của chúng tôi, mỗi mục tiêu sẽ có một tọa độ riêng. Nhưng đôi lúc, khi chúng tôi đưa đưa mục tiêu này cho đối tác phân tích thì tọa độ lại khác. Tại sao vậy? Bởi vì Mỹ và các nước NATO đều có quyền truy cập vệ tinh quân sự. Họ cung cấp cho chúng tôi tọa độ chính xác và sau đó chúng tôi khai hỏa”.
Một nguồn tin khác cho hay, Ukraine tiếp nhận thông tin về mục tiêu thông qua một căn cứ của Mỹ trên lãnh thổ các nước thành viên khác của NATO và quá trình này diễn ra “rất nhanh”./.