Cần thời gian trả lời
Có nhiều đánh giá khác nhau về kết quả cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump tại Helsinki ngày 16/7/2018 vừa qua.
Tại Mỹ, cả đảng Dân chủ và một bộ phận lớn của đảng Cộng hoà, cũng như nhiều nghị sỹ Quốc hội đã phê phán mạnh mẽ Donald Trump, cho rằng ông đã đầu hàng Tổng thống Putin. Nhiều nhân vật cao cấp trong chính quyền Mỹ đòi luận tội ông Trump.
Trong khi đó, Nga và hầu hết các nước, chính giới cũng như dư luận xã hội trên thế giới đều hoan nghênh và coi kết quả cuộc gặp gỡ này là tích cực, bổ ích.
Chưa ai có thể đánh giá ngay được một cách toàn diện kết quả của cuộc gặp thượng đỉnh Helsinki và tác động của nó đối với quan hệ Nga-Mỹ, tới việc giải quyết các vấn đề khu vực và quốc tế mà hai bên còn có nhiều bất đồng.
Quan hệ Nga-Mỹ sẽ được cải thiện hay không, các vấn để khúc mắc giữa hai nước liệu có triển vọng giải quyết hay không thì chỉ có thời gian mới có thể trả lời được.
Kết quả lớn nhất của cuộc gặp
Trước đây, nhiều người tỏ ra rất lạc quan về cuộc gặp thượng đỉnh được coi là lịch sử Mỹ - Triều giữa ông Trump và ông Kim Jong-un ngày 12/6/2018 tại Singapore, nhưng đến nay chính quyền Mỹ vẫn ép Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân mà không đả động gì đến tuyên bố Trump - Kim về phi hạt nhân hoá toàn bộ trên bán đảo Triều Tiên.
Lãnh đạo Nga - Mỹ gặp nhau tại Helsinki. Ảnh: Reuters
Mặc dù hai nhà lãnh đạo cao nhất của Mỹ và Nga đã đề cập tới tất cả các vấn đề quan trọng nhất, nhưng không có đột phá lớn về các vấn đề hai bên cùng quan tâm, trong đó có vấn đề Ukraine, cuộc xung đột Syria, thỏa thuận hạt nhân Iran...
Cũng không có dấu hiệu nào cho thấy hai bên sẽ nỗ lực và có các biện pháp để giải quyết vấn đề mà Trump nhiều lần nhắc tới về kho vũ khí hạt nhân khổng lồ của hai nước.
Nới lỏng lệnh cấm vận Mỹ là vấn đề quan trọng nhất đối với Nga, nhưng không thấy có bất cứ lời hứa nào của ông Trump và trong thời gian tới chắc vẫn chưa thể có bất cứ sự thay đổi nào trong chính sách cấm vận của Mỹ.
Tổng thống Vladimir Putin cũng tỏ ra hết sức dè dặt khi trả lời báo chí về kết quả gặp gỡ với ông Trump. Ông Putin chỉ cho rằng cuộc gặp gỡ là "tích cực và bổ ích".
Theo tôi, kết quả lớn nhất của cuộc gặp gỡ chính là cuộc gặp gỡ. Sau một thời gian dài bất đồng và thù địch, Trump và Putin đã có một cuộc gặp chính thức toàn diện đầu tiên trong một bầu không khí được mô tả là "thân thiện" là một dấu hiệu tích cực. Bất luận thế nào đi chăng nữa, khi Mỹ và Nga nói chuyện với nhau sẽ tốt hơn.
Điều hết sức quan trọng là chính quyền của Tổng thống Trump đã nhận ra được rằng không thể nói chuyện với Putin bằng sức mạnh mà là trên tinh thần bình đẳng.
Tại cuộc gặp gỡ với Putin cũng như trong cuộc họp báo chung tại Helsinki, ông Trump đã nhắc đi nhắc lại nhiều lần rằng, Mỹ và Nga là hai cường quốc hạt nhân, nắm giữ hơn 90% vũ khí hạt nhân trên thế giới, chứng tỏ Trump hiểu rõ vai trò của Nga là hết sức quan trọng trong quan hệ quốc tế, từ việc xây dựng vấn đề ổn định chiến lược, không phổ biến vũ khí hạt nhân... đến việc giải quyết các vấn đề khu vực cũng như các vấn đề mang tính chất toàn cầu.
Có thể nói thế giới đang trong quá trình chuyển từ trật tự một cực sang đa cực.
Ông Trump đang bị sức ép và chỉ trích hết sức gay gắt trong nước sau khi trở về từ Helsinki. Tình hình nội bộ nước Mỹ còn hết sức phức tạp. Tư tưởng chống Nga và các cố gắng nhằm cải thiện quan hệ với Nga còn hết sức nặng nề tại Washington.
Cuộc gặp thượng đỉnh Trump - Putin chưa đạt được kết quả cụ thể về việc cải thiện quan hệ Nga - Mỹ và giải quyết những vấn đề bất đồng, nhưng đây là bước đầu cần phải được trân trọng để mở ra các cuộc đối thoại giữa hai cường quốc trong tương lai.
*Tiêu đề do tòa soạn đặt lại