Đập xả nước bất thường khiến người dân lo ngại
Trong 2 ngày 13,14/7, hai hồ đập nước thượng Sông Trí (xã Kỳ Hoa) và đập nước hồ Tàu Voi (phường Kỳ Thịnh, TX. Kỳ Anh, Hà Tĩnh) tiến hành xả nước ồ ạt khiến người dân trong vùng tỏ ra bất ngờ.
Được biết, Đập thượng nguồn Sông Trí, thuộc địa phận xã Kỳ Hoa (TX Kỳ Anh), có diện tích hàng chục nghìn m2 với thiết kế 25,4 triệu m3 nước, thuộc sự quản lý của Công ty Thủy lợi Nam Hà Tĩnh.
Hai hồ đập thượng nguồn Sông Trí và đập Tàu Voi này cung cấp nước phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho người dân TX. Kỳ Anh và vùng phụ cận.
Đập thượng nguồn Sông Trí (xã Kỳ Hoa, TX. Kỳ Anh, Hà Tĩnh). (Ảnh: Báo Hà Tĩnh).
Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, đây là lần đầu tiên người dân thấy các đập hồ này xả nước nhiều và mạnh nên tỏ ra khá bất ngờ.
Nhiều người phản ánh, họ không nghe thông báo nào về việc xả nước của cơ quan chức năng. Chỉ đến khi họ thấy nước ở hạ nguồn sông Trí dâng cao thì họ mới biết đập nước trên thượng nguồn sông đã xả.
Chính vì thế, nhiều người dân tỏ ra lo ngại và đặt ra nghi vấn "việc xả nước này có hay không liên quan đến vị trí chôn chất thải Formosa? Có hay không việc xả nước bất ngờ này có thể sẽ làm trôi chảy chất thải rắn của Formosa được phát hiện vừa qua?".
Đơn vị quản lý 2 hồ đập nói trên nói gì?
Để có cái nhìn khách quan hơn về sự việc này, PV đã liên hệ với ông Lê Hồng Sơn - Giám đốc Công ty Thuỷ lợi Nam Hà Tĩnh, đơn vị quản lý 2 hồ đập nói trên.
Theo ông Sơn, bắt đầu từ ngày 13 và 14/7, Công ty đã chỉ đạo cho xả nước ở đập thượng nguồn Sông Trí và hồ Tàu Voi. Tuy nhiên, việc xả nước được thực hiện theo đúng quy trình vận hành hồ đập nước.
"Thời điểm này đang gần mùa mưa lũ, mực nước ở đập thượng nguồn Sông Trí đang cao hơn mức an toàn. Trong khi đó, nhu cầu người dân dùng nước để phục vụ sản xuất nông nghiệp không cần nữa.
Vừa rồi, Ban chỉ huy Phòng chống lụt bão tỉnh cũng đã họp và yêu cầu xả nước tại các hồ này để đảm bảo an toàn cho việc chống lũ sắp tơi. Đây gọi là xả đón lũ.
Để đảm bảo an toàn cho công tác phòng chống lụt bão nên Công ty được giao trách nhiệm xả và đây là trọng điểm", ông Sơn thông tin.
Chiều 14/7, cơ quan chức năng đã tiến hành cất bốc, di dời và niêm phong 267 tấn chất thải bùn bánh được chôn trong trang trại của ông Lê Quang Hoà đi nơi khác để đảm bảo an toàn, tránh ngấm, lây lan vào nguồn nước.
Giải thích thêm về việc này, ông Sơn cho biết, tất cả các hồ đều có quy trình vận hành. Tại các thời điểm trong năm sẽ có quy định tương ứng với mực nước nào để đảm bảo an toàn hồ đập. Nếu hồ nào mực nước quá thì buộc phải xả để cho an toàn.
Theo ông Sơn, 2 hồ đập Sông Trí và Tàu Voi đều thừa trên vài mét. Như hồ thượng Sông Trí ở mực nước cao 29m sẽ được công ty cho xả xuống còn 27,5m (tức xả khoảng 1,5m).
Ông còn thông tin, 3 ngày trước khi xả nước tại các hồ đập này, Công ty đã có văn bản thông báo gửi cho chính quyền TX. Kỳ Anh và huyện Kỳ Anh cùng như cơ quan có liên quan.
Việc thông báo này để giúp người dân chủ động phòng tránh nếu có ngập úng ở các khe hoặc ngập úng ở sản xuất nông nghiệp để biết mà phòng tránh.
Nói về những nghi ngại vấn đề xả nước có hay không liên quan đến hiện trường chôn chất thải vừa qua và có thể sẽ làm mất hiện trường nơi chôn chất thải, ông Sơn khẳng định, việc xả nước này không liên quan gì đến hiện trường chôn chất thải Formosa.
Việc phát hiện Giám đốc Công ty môi trường tự ý cho chôn lấp 267 tấn chất thải trong trang trại đã khiến dư luận và người dân địa phương hoang mang, lo lắng.
"Việc xả nước 2 hồ đập nói trên theo quy trình, vận hành, đảm bảo an toàn hồ chứa cho mùa mưa lũ tới. Việc này không có vấn đề gì khác, không liên quan gì đến Formosa và cũng không liên quan gì đến vị trí chôn chất thải.
Hai hồ đập này có lượng nước đến rất nhiều. Trong khi đó ở vùng hạ lưu, nhu cầu nước cho sản xuất nông nghiệp của người dân là rất ít nên công ty đã xả nước đón lũ.
Nước thải sẽ đi theo dòng sông Trí và chảy xuống hạ lưu sông. Trong khi đó, vị trí chôn chất thải nằm xa ở phường Kỳ Trinh.
Còn vị trí hồ đập nằm ở xã Kỳ Hoa theo sông Trí chảy dọc về, không chảy qua và không liên quan đến vị trí chôn chất thải Formosa vừa qua.
Từ chiều đã có nhiều người hỏi vấn đề này nhưng tôi không biết lý do họ hỏi.
Sau hỏi ra mới biết là họ nói có liên quan đến như rửa trôi chất thải cho Formosa nhưng hoàn toàn không phải như vậy", ông Sơn nói và cho biết, có thể người dân chưa hiểu rõ và có sự trùng lặp thời điểm khiến họ nghi ngờ và phản ánh như vậy.
Liên quan đến việc xả nước của 2 hồ đập nói trên, ông Nguyễn Quốc Hà - Chủ tịch UBND TX. Kỳ Anh cho biết, việc vận hành xả nước thuộc quyền của Công ty thuỷ lợi Nam Hà Tĩnh và công ty xả lũ để đón mùa mưa bão sắp tới.
Dự kiến vào ngày 15/7, cơ quan chức năng sẽ có kết quả phân tích chất thải này nguy hại hay thông thường.
"Nguyên tắc hồ đập thì ở thời điểm này, khi người dân dùng nước cho nông nghiệp đã đủ thì họ sẽ xả để chuẩn bị mùa mưa lũ tới", ông Hà nói và cho biết, trước khi xả nước, công ty đều phải thông báo cho chính quyền địa phương.
Khi PV hỏi về nghi vấn của người dân phản ánh hoang mang và nghi ngờ việc xả hồ đập có liên quan đến việc làm trôi chất thải Formosa thì ông Hà cho biết, những đập này không liên quan đến những vị trí phát hiện chôn chất thải vừa qua.
Trao đổi với PV, một lãnh đạo phòng Quản lý đô thị TX. Kỳ Anh xác nhận, trước đó hơn 3 ngày, phòng này đã nhận được công văn của Công ty Thuỷ lợi Nam Hà Tĩnh về việc thông báo xả nước các hồ đập trên địa bàn.
Vị này cho biết, sau khi nhận được công văn của công ty, Ban Phòng chống bão lũ đã có thông báo về cho người dân ở các vùng hạ lưu sông để đảm bảo an toàn trong quá trình xả nước.
Formosa đã có văn bản đề nghị
Ở một diễn biến khác, Báo Đời sống Pháp luật đưa tin, ông Phan Viết Liệu, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Hà Tĩnh, đã đưa cho nhóm phóng viên Văn bản số 344/TB – TLNHT do chính ông ký ngày 11/7/2016 để lý giải nguyên nhân xả đập.
Một trong những căn cứ để xả đập, thể hiện ngay trong văn bản, nhằm đáp ứng yêu cầu nước sinh hoạt cho Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa(!?).
Thông báo về việc xả tràn hồ chứa nước Thượng Sông Trí của Cty Thủy lợi Nam Hà Tĩnh.
Ông Mai Văn Luận, kế toán của công ty đã chứng minh bằng việc cấp sao cho chúng tôi văn bản đề nghị của phía Formosa. Ngoài lý do phải xả để cấp nước cho Formosa "sinh hoạt", công ty này còn đưa ra một lý do khác để xả đập, nhằm an toàn cho công trình.
Họ khẳng định, việc xả đập vào thời điểm này là hết sức nguy hiểm. Không ai xả đập đón lũ vào lúc này, nguồn nước đang cần phải được tích trữ phục vụ tưới tiêu. Đặc biệt, việc xả nước đập không những làm mất hết các vết tích vi phạm môi trường của Formosa và các bên liên quan mà nó còn có thể làm lan nguồn độc hại ra diện rộng.