Sáng 29/4, tại hai tỉnh Bình Thuận và Thanh Hóa, lễ khánh thành Dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020, đoạn Mai Sơn – Quốc lộ 45 và đoạn Phan Thiết – Dầu Giây đã được diễn ra.
Dự lễ khánh thành có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng, cùng lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các bộ, ban ngành Trung ương và địa phương.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự lễ khánh thành 2 dự án cao tốc tại Thanh Hóa và Bình Thuận
Dự án thành phần đầu tư xây dựng đoạn Mai Sơn - Quốc lộ 45 và đoạn Phan Thiết - Dầu Giây thuộc Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía Đông giai đoạn 2017 – 2020 là những dự án thành phần có quy mô lớn, có vai trò quan trọng trong hệ thống cao tốc Bắc Nam, kết nối các tỉnh miền Trung với Thủ đô Hà Nội và các tỉnh Nam Trung Bộ với TP.HCM.
Là dự án trọng điểm quốc gia quy mô của dự án và khối lượng công việc lớn, yêu cầu kỹ thuật, chất lượng cao, tiến độ hết sức khẩn trương. Là dự án cao tốc đầu tiên thi công trong vòng 24 tháng, trong khi nhiều đoạn phải xử lý nền đất yếu, xử lý kỹ thuật, thời gian chờ xử lý lâu; các dự án đồng loạt triển khai thi công nên nguồn cung nguyên vật liệu thiếu trầm trọng, vật liệu có thời điểm tăng đến 80%, dẫn đến có những gói thầu tăng giá so với ban đầu khoảng 18%, điều kiện thi công khó khăn càng khó khăn hơn; thời tiết bất thường, mưa nhiều và đến sớm, ước tính năm 2021, 2022 có gần 250 ngày mưa…
Thủ tướng phát biểu tại buổi lễ khánh thành cao tốc tại Bình Thuận
Tuy nhiên, xác định vị trí, vai trò, quy mô và tầm quan trọng của dự án nên ngay từ những ngày đầu, các nhà thầu đã thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm, nêu cao quyết tâm, nỗ lực cố gắng cao nhất. Bám sát kế hoạch tiến độ, chủ động lập biện pháp thi công chi tiết; tập trung hàng ngàn cán bộ, kỹ sư, người lao động; đầu tư mới hàng trăm thiết bị; tổ chức thi công 3 ca, 4 kíp.
Nhiều cán bộ có kinh nghiệm thường xuyên bám nắm công trường, trực tiếp chỉ huy, điều hành; tổ chức phát động nhiều đợt thi đua trên từng công trình, dự án nhằm bù lại khoảng thời gian do dịch bệnh, do mưa, bão không thi công được; từng bước cùng với chủ đầu tư, chính quyền, nhân dân địa phương và các lực lượng tham gia thi công dự án tháo gỡ khó khăn. Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Việc hoàn thành, đưa vào khai thác sử dụng các dự án đúng tiến độ đã giúp cho các nhà thầu có thêm nhiều kinh nghiệm, tự tin hơn trong triển khai thi công các gói thầu thuộc dự án cao tốc Bắc Nam giai đoạn 2021 - 2025.
Để dự án về đích đúng tiến độ không chỉ là sự nỗ lực của các nhà thầu mà còn là sự quan tâm, giúp đỡ, sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải và các Bộ, ngành Trung ương, sự ủng hộ của chính quyền và bà con nhân địa phương nơi dự án đi qua.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, 2 Dự án thành phần thuộc Dự án đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ trên tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông là Phan Thiết - Dầu Giây (tại Bình Thuận) và Mai Sơn - Quốc lộ 45 (tại Thanh Hóa) là những đoạn tuyến quan trọng, giúp rút ngắn thời gian di chuyển, thuận lợi, an toàn giữa Bình Thuận - thành phố Hồ Chí Minh, giữa Hà Nội - Ninh Bình - Thanh Hóa và các địa phương khác.
Việc đưa vào khai thác thời điểm này càng ý nghĩa hơn khi nhu cầu đi lại, du lịch của người dân tăng cao dịp nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương; ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30/4; ngày Quốc tế lao động 1/5; ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại 19/5 và Bình Thuận đang tổ chức nhiều hoạt động của năm du lịch quốc gia 2023.
Thủ tướng khẳng định, phát triển kết cấu hạ tầng, nhất là kết cấu hạ tầng giao thông là một khâu đột phá chiến lược của Đảng và Nhà nước ta. Những năm qua, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm, dành nguồn lực lớn phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm tại các vùng, miền trọng yếu nhằm tạo động lực quan trọng cho phát triển KTXH.
Nhiều công trình giao thông hiện đại như đường bộ cao tốc, cảng biển, cảng hàng không đã và đang được tích cực đầu tư xây dựng, góp phần tạo diện mạo mới cho đất nước, giúp tận dụng được lợi thế so sánh của các vùng, miền, khai thác hiệu quả hơn nguồn lực đất đai, mở ra không gian phát triển mới và đặc biệt là giảm chi phí logistics.
Thủ tướng cho biết, hành lang vận tải Bắc - Nam luôn đóng vai trò vô cùng quan trọng, là trục xương sống, hành lang kinh tế - vận tải huyết mạch của đất nước. Chính vì vậy, để tạo ra động lực đột phá, phát huy được tiềm năng, lợi thế các địa phương trên hành lang này, tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đã được quy hoạch với tổng chiều dài 2.063 km từ Cửa khẩu Hữu Nghị - Lạng Sơn đến Cà Mau, đi qua 32 tỉnh, thành phố; đã hoàn thành đưa vào khai thác 642 km. Việc đưa vào khai thác 2 dụ án với tổng chiều dài hơn 160 km; nâng tổng số chiều dài khai thác trên trục cao tốc Bắc Nam lên 800 km.
Đối với 2 Dự án Phan Thiết - Dầu Giây và Mai Sơn - Quốc lộ 45; cũng như các dự án khác của giai đoạn 1 đang triển khai xây dựng, trong quá trình thi công đã gặp nhiều khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ như ảnh hưởng của dịch COVID-19; công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn, chưa đạt tiến độ theo kế hoạch; biến động giá nguyên, vật liệu gây khó khăn cho các nhà thầu; thiếu hụt về nguồn vật liệu đắp; thời tiết diễn biến bất thường, mùa mưa đến sớm và kéo dài hơn thường lệ…
Nắm bắt và chia sẻ với những khó khăn, vướng mắc đó, Chính phủ, Ban Chỉ đạo nhà nước đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, toàn diện với tinh thần “Khó khăn đến đâu thì tháo gỡ đến đó, khó khăn ở đâu thì tháo gỡ ở đó; vướng mắc ở cấp nào thì cấp đó giải quyết”, “không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm”. Chính phủ đã kịp thời ban hành nhiều văn bản để giải quyết thiếu hụt vật liệu cho các dự án; quyết liệt chỉ đạo các Bộ, ngành thực hiện nhiều giải pháp để sớm bình ổn giá vật liệu xây dựng, bảo đảm nguồn cung ứng xăng dầu…
Việc đưa vào khai thác 2 dự án thời điểm này càng ý nghĩa hơn khi nhu cầu đi lại, du lịch của người dân tăng cao dịp nghỉ lễ.
Thủ tướng đánh giá cao và biểu dương cán bộ, công chức, người lao động ngành GTVT, đặc biệt là các Ban quản lý dự án, các nhà thầu, các đơn vị tư vấn đã có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, tích cực đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm để khắc phục các khó khăn, làm việc không quản ngày đêm, “3 ca, 4 kíp”, huy động đủ nguồn lực, thiết bị và máy móc, thực hiện nghiên cứu, áp dụng nhiều giải pháp kỹ thuật để đưa các dự án đi vào khai thác, vận hành.
Thủ tướng cũng đánh giá cao sự chủ động vào cuộc của các bộ, ngành trung ương đã phối hợp, hỗ trợ Bộ GTVT và các địa phương nhanh chóng giải quyết những vấn đề liên quan thuộc thẩm quyền. Đồng thời, biểu dương sự nỗ lực, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền các địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng, giải quyết thiếu hụt vật liệu cho dự án. Nhân đây Thủ tướng cũng gửi lời cảm ơn tới bà con nhân dân trong vùng ảnh hưởng của các dự án, đã sẵn sàng nhường đất, dời nhà để triển khai các dự án.
Qua 2 dự án này, Thủ tướng đã chỉ rõ những bài học kinh nghiệm, trong đó nhấn mạnh, phải có cách làm, tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận mới; quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, tổ chức thực hiện khoa học, hợp lý, hiệu quả.
Trong đó đề cao tinh thần trách nhiệm của người đứng đầu; phải bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn khách quan, lấy thực tiễn làm thước đo; tuyệt đối không được đùn đẩy, né tránh trách nhiệm; phải phối hợp hiệu quả, chặt chẽ, có trách nhiệm giữa các chủ thể liên quan.
Tăng cường phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi để các địa phương chủ động, linh hoạt, sáng tạo giải quyết các công việc thuộc thẩm quyền, nhất là giải phóng mặt bằng, nguyên vật liệu, đường hậu cần, bãi thải…; làm tốt công tác tuyên truyền, vận động để nhân dân hiểu và đồng thuận chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước.
Đồng thời quan tâm đến đời sống của nhân dân, chú trọng công tác bố trí tái định cư, đảm bảo nơi ở mới phải tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ.
"Làm sao để đời sống nhân dân phải bằng và tốt hơn nơi ở cũ một cách bền vững cả về vật chất và tinh thần; đặc biệt lưu ý đến là sinh kế của nhân dân", Thủ tướng lưu ý.
Thủ tướng cũng chỉ rõ bài học kinh nghiệm không chia nhỏ gói thầu; xác định các tiêu chuẩn, tiêu chí, điều kiện để lựa chọn nhà thầu phù hợp; lựa chọn được nhà thầu thực sự có năng lực, uy tín, kinh nghiệm quản lý, triển khai dự án quy mô lớn; đảm bảo các yếu tố về kỹ - mỹ thuật, tiết kiệm chi phí, không để tăng tổng mức đầu tư bất hợp lý.
Phải xác định rõ các khó khăn, vướng mắc ở đâu, ai giải quyết, thời hạn giải quyết, những vấn đề giải quyết được ngay thì các bộ, ngành, địa phương có câu trả lời rõ ràng, dứt khoát; những vấn đề chưa giải quyết được ngay thì phải khẩn trương nghiên cứu, chủ động giải quyết hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý kịp thời, linh hoạt, hiệu quả với tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, cân đối hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân. Dứt khoát không đùn đẩy trách nhiệm, không phải trách nhiệm của mình thì không xử lý.
Việc đưa vào khai thác 2 dụ án với tổng chiều dài hơn 160 km, nâng tổng số chiều dài khai thác trên trục cao tốc Bắc Nam lên 800 km.
Để phát huy tối đa hiệu quả đầu tư các dự án, Thủ tướng yêu cầu, Bộ Giao thông Vận Tải chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức vận hành khai thác bảo đảm an toàn, hiệu quả. Căn cứ nhu cầu giao thông để xây dựng kế hoạch đầu tư hoàn chỉnh dự án theo quy mô quy hoạch trong tương lai; nghiên cứu, phân tích, đánh giá rút kinh nghiệm trong việc triển khai dự án để làm bài học cho các dự án sau này.
Bên cạnh đó, đẩy nhanh tiến độ thi công để đưa các đoạn còn lại của tuyến cao tốc Bắc - Nam vào khai thác đúng kế hoạch, nhất là tuyến Phan Thiết – Vĩnh Hảo và Cam Lâm – Nha Trang; phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ các địa phương khẩn trương triển khai xây dựng các dự án cao tốc trục Đông - Tây, các dự án vành đai đô thị tại thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội; Bộ GTVT chủ trì cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước VN đẩy nhanh hơn nữa các Dự án kết nối liên vùng theo hình thức PPP.
Thủ tướng yêu cầu UBND các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Bình Thuận và Đồng Nai chỉ đạo các cơ quan, đơn vị có liên quan tiếp tục quan tâm, chăm lo đời sống của người dân, nhất là những gia đình nhường mặt bằng cho dự án, bảo đảm người dân có điều kiện sống ổn định, tốt hơn, nhất là sinh kế của người dân; tận dụng tối đa lợi thế của tuyến đường cao tốc để quy hoạch và phát triển không gian mới nhằm thúc đẩy phát triển KTXH của địa phương.
Cùng với đó, Thủ tướng đề nghị các cơ quan, đơn vị quản lý và người dân cần chung tay có ý thức chăm lo bảo dưỡng và bảo vệ các công trình, hạng mục công trình đã hoàn thành, bảo đảm chất lượng cho công trình, ngày càng bền vững và an toàn tuyệt đối khi vận hành, bảo đảm vệ sinh môi trường trong quá trình khai thác./.