Trận lũ đỉnh điểm ở Hàn Quốc trong những ngày qua đã làm cho cụm từ "biến đổi khí hậu" không còn là chủ đề xa xôi trong chính sách quốc tế mà đã trở thành nỗi lo cấp thiết của mỗi quốc gia nhằm ổn định tình hình kinh tế và an sinh xã hội.
Lũ lên đỉnh điểm
Mưa như trút nước trong và quanh khu vực Seoul nhấn chìm nhiều tuyến đường, gây ngập lụt và buộc hàng trăm người phải sơ tán.
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đã lên tiếng xin lỗi người dân sau trận lũ kinh hoàng khiến 13 người thiệt mạng ở Seoul (tính tới ngày 12-8). Sự kiện này làm dấy lên những lo ngại trong dân chúng cũng như sự cấp bách của các biện pháp kiểm soát lũ lụt tại quốc gia châu Á này.
Sau trận lụt lịch sử này, thực trạng biến đổi khí hậu đã đẩy Hàn Quốc vào hoàn cảnh phải gấp rút lên kế hoạch phòng và chống lũ ở diện rộng. Kế hoạch 1,15 tỉ USD nhằm tăng cường hệ thống thoát nước ngay sau lũ đã nhanh chóng được khởi động lại khi thành phố chứng kiến khu Gangnam thịnh vượng cũng ngập trong biển nước.
Giới chuyên gia nhận định khả năng thoát nước của thủ đô Hàn Quốc khó mà theo kịp nhu cầu xả nước như đợt lũ vừa rồi. Điều này đe dọa những khu vực có độ cao thấp như Gangnam khi những tác động của biến đổi khí hậu càng trở nên phổ biến.
Cầu Công viên sông Hàn ở Seoul chìm trong biển nước hôm 10-8. Ảnh: REUTERS
Ông Moon Young-il, giáo sư ngành kỹ thuật xây dựng dân dụng tại Trường ĐH Seoul, nhận định Seoul thiếu kế hoạch chi tiết về quản lý hệ thống thoát nước khi thành phố mở rộng quy mô từ 2-3 triệu dân trong thập niên 1960 và hơn 10 triệu dân vào thập niên 1990.
Hệ thống đường hầm thoát nước ngầm lần đầu được kiến nghị vào năm 2011 sau khi mưa lớn và lở đất đã làm 16 người thiệt mạng, nhiều người trong số này sinh sống ở Gangnam. Tuy nhiên, kế hoạch này bị gác lại vì lượng mưa giảm và vấn đề kinh phí trong những năm sau đó.
Tổng thống Yoon Suk-yeol đã tổ chức những buổi gặp mặt với nhân viên chính phủ vào tuần này để tìm biện pháp chủ động phòng chống thiên tai. "Đây thật sự là tác động nghiêm trọng của biến đổi khí hậu. Chúng ta không thể chỉ gọi kiểu khí hậu này là sự kiện bất bình thường khi con số thiệt hại càng lúc càng đáng báo động" - Tổng thống Yoon nhận định trong một cuộc họp hồi giữa tuần.
Nước nào cũng lo
Khí hậu ấm lên toàn cầu làm tăng lượng hơi ẩm trong không khí, gây ra mưa kéo dài diện rộng. Trong khi lượng mưa hằng năm của Seoul không có nhiều thay đổi trong 4 thập kỷ qua, tần suất của những cơn mưa lớn và kéo dài đã tăng 27% từ những năm 2000, theo báo cáo hồi năm ngoái của Viện Chính sách Seoul.
Biến đổi khí hậu đã trở thành một trong những thách thức lớn nhất của cả thế giới. Các quốc gia phát triển và đang phát triển đều cần đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu bằng những phương thức giảm thiệt hại và thích nghi tốt hơn với môi trường sống.
Binh lính Hàn Quốc dọn dẹp tại một căn hộ bán tầng hầm ở Seoul hôm 10-8. Ảnh: REUTERS
Các quốc gia phát triển thường tiêu thụ nhiên liệu và tạo ra lượng khí thải nhiều hơn nên làm cho sự bất bình đẳng toàn cầu trong lĩnh vực tiêu thụ nhiên liệu lại càng cao. Tuy biến đổi khí hậu thường được cho là tác động đến các quốc gia đang phát triển nhiều hơn nhưng ngay cả các quốc gia phát triển cũng phải đối mặt với thực trạng này hằng ngày.
Lâu nay, các quốc gia phát triển được khuyến khích hỗ trợ các quốc gia đang phát triển trong công cuộc chống lại tác động của biến đổi khí hậu. Các chính sách hỗ trợ liên quốc gia gồm cung cấp nguồn vốn hỗ trợ, cung cấp nền tảng kỹ thuật, phát triển đào tạo và nghiên cứu, cấp học bổng nghiên cứu về môi trường.
Tuy vậy, với những tác động trực tiếp và nặng nề của biến đổi khí hậu đến từng quốc gia, nhóm quốc gia phát triển cũng đã ý thức hơn về việc nhanh chóng triển khai những chiến lược ngắn và dài hạn để bảo vệ nền kinh tế trước thực trạng này.
"Khai tử" căn hộ bán tầng hầm
Những căn hộ dành cho nhóm dân thu nhập thấp được khắc họa trong bộ phim nổi tiếng đoạt giải Oscar "Ký sinh trùng" bắt đầu bị cấm tại thủ đô Seoul. Đây là dạng căn hộ có diện tích khiêm tốn thường được người có thu nhập thấp thuê.
Hàn Quốc lên kế hoạch loại bỏ dạng căn hộ bán tầng hầm này sau khi 2 phụ nữ và 1 thiếu niên đã thiệt mạng bởi cơn lũ lớn nhất 80 năm gần đây quét qua thủ đô Seoul vừa rồi. Seoul ngưng cấp phép xây dựng dạng căn hộ trên từ tuần này và sẽ liên tục chuyển đổi dạng căn hộ này sang những dạng an toàn hơn.
Chính bộ phim "Ký sinh trùng" của đạo diễn Bong Joon-ho vào năm 2019 đã khắc họa chân thật cuộc sống của một hộ gia đình thu nhập thấp trong dạng căn hộ bán tầng hầm, từ đó cũng đã làm thế giới lưu tâm về mối nguy hiểm tiềm ẩn. Tiếp nối thành công của bộ phim, chính quyền Seoul thông báo về khoản hỗ trợ cho 1.500 hộ gia đình hiện sinh sống trong dạng căn hộ này. Vào năm 2020, có khoảng 200.000 căn hộ như vậy ở Seoul, chiếm khoảng 5% tổng số căn hộ tại thủ đô Hàn Quốc.