Thay mặt Chính phủ báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở, Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an cho biết, ngay sau kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV, để có cơ sở điều chỉnh lại dự án luật báo cáo Chính phủ, Quốc hội, Bộ Công an đã đề nghị UBND, công an các tỉnh, thành phố đánh giá về thực trạng tổ chức, điều kiện hoạt động của các lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.
Chính phủ cũng chỉ đạo nghiên cứu, đánh giá toàn diện, chi tiết tác động chính sách của dự án luật.
Theo báo cáo giải trình, hiện toàn quốc có khoảng 300.000 người đang tham gia lực lượng bảo vệ dân phố, công an xã bán chuyên trách đang được tiếp tục sử dụng và các chức danh đội trưởng, đội phó đội dân phòng; 66.723 thành viên bảo vệ dân phố; 70.867 công an xã bán chuyên trách đang được tiếp tục sử dụng và 161.098 đội trưởng, đội phó đội dân phòng.
Đại tướng Tô Lâm, Bộ trưởng Công an. Ảnh QH
Qua đó, các lực lượng này sẽ được kiện toàn, thống nhất thành lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở và bố trí thành tổ bảo vệ an ninh, trật tự tại thôn, tổ dân phố theo mô hình tổ bảo vệ an ninh, trật tự phù hợp với điều kiện, yêu cầu của từng địa phương.
Hiện số lượng đội dân phòng đã thành lập trên thực tế mới chỉ đạt 77%, tương ứng là 79.672 đội dân phòng trong tổng số 103.568 đội phải thành lập. Cả nước còn thiếu khoảng 23.896 đội dân phòng và thiếu khoảng 47.792 đội trưởng, đội phó đội dân phòng.
Chính phủ khẳng định, nếu dự án luật được ban hành và quy định thành lập tổ bảo vệ an ninh, trật tự; bố trí các chức danh tổ trưởng, tổ phó tổ bảo vệ an ninh, trật tự đồng thời là đội trưởng, đội phó đội dân phòng thì sẽ có tác động tích cực. Khi thành lập các đội dân phòng còn thiếu theo quy định của pháp luật phòng cháy, chữa cháy sẽ không phải tuyển chọn, bổ nhiệm chức danh đội trưởng, đội phó đội dân phòng.
Các chức danh này sẽ do các chức danh tổ trưởng, tổ phó tổ bảo vệ an ninh, trật tự đã được công nhận trước đó kiêm nhiệm, từ đó góp phần tinh gọn đầu mối và bảo đảm tính khả thi.
Chính phủ cũng khẳng định sẽ không làm tăng chi ngân sách khi kiện toàn thống nhất các lực lượng, chức danh thành một lực lượng và sẽ bảo đảm cân đối.
Tổng mức chi trung bình dự kiến của 1 tỉnh, thành phố để chi trả chế độ, chính sách, bảo đảm điều kiện hoạt động của lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở sau khi được kiện toàn thống nhất khoảng 2,4 tỉ đồng/1 tháng, trung bình khoảng 28,8 tỉ đồng/1 năm.
Dự án Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự ở cơ sở được Chính phủ đề nghị bổ sung vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp 5.