Theo tờ YNet News, cuộc chiến nhằm giành quyền kiểm soát các cơ sở chiến lược ở Syria đã trở nên gay gắt hơn sau khi Nga đẩy lùi các phiến quân do Iran hậu thuẫn khỏi cảng Tartus trước khi diễn ra hội nghị thượng đỉnh ba bên Nga-Mỹ-Israel.
Cuôc họp dự kiến sẽ bàn về tương lai của Syria và sự công nhận của Mỹ, Israel đối với chính quyền Damascus, nhằm đổi lại việc thắt chặt hoạt động của Iran tại quốc gia cộng hòa Ả Rập này.
Trong những tuần gần đây, các lực lượng Nga tại Syria - với sự hỗ trợ của các binh sĩ Syria nằm dưới quyền chỉ huy của họ - đã đẩy lùi nhóm phiến quân do Iran hậu thuẫn khi chúng tới chiếm một bến tàu dân sự ở căn cứ hải quân Tartus.
Một năm trước, trong chuyến thăm của Bộ trưởng Iran Amir Hatami tới Syria, hai phía đã ký kết thỏa thuận hợp tác quân sự. Trong đó, Syria cho phép Iran ký hợp đồng với thời hạn nhiều năm để quản lý một trong các bến tàu tại Tartus. Tuy nhiên, Nga phản đối thỏa thuận đó.
Cảng hải quân Tartus.
Gần đây, Iran đã tìm cách triển khai thỏa thuận đạt được với chính phủ Syria và bố trí các phiến quân dòng Shiite tại bến tàu nhằm đảm bảo có thể hỗ trợ các lực lượng Iran tại Địa Trung Hải.
Trong quá khứ, Iran từng cố thuyết phục nga hợp tác với họ ở cảng Latakia do Nga quản lý nhưng Moscow đã thẳng thừng từ chối.
Đụng độ gần đây giữa Nga và Iran tại cảng Tartus chỉ là một trong những sự vụ đã xảy ra giữa hai phía liên quan đến quyền kiểm soát các cơ sở kinh tế và chính trị chiến lược ở Syria.
Vụ việc mới nhất xảy ra ngay trước khi các quan chức an ninh quốc gia Nga, Mỹ và Israel dự kiến gặp mặt trong tháng này tại Israel, như Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã thông báo 2 tuần trước.
Tổng thống Putin phát biểu trước các binh lính Nga tại Latakia.
Nhật báo quốc tế Asharq al-Awsat (trụ sở tại London) trong tuần này trích dẫn "một số nguồn tin phương Tây" cho biết cuộc gặp gồm có 3 cố vấn an ninh quốc gia - Nikolay Patrushev - Nga, John Bolton – Mỹ và Meir Ben-Shabbat – Israel.
Theo dự kiến, Israel và Mỹ sẽ cam kết thừa nhận chính quyền ông Assad là hợp pháp và Washington có thể sẽ dỡ bỏ một số biện pháp trừng phạt kinh tế nhằm vào Nga. Đổi lại, Moscow phải hạn chế các hoạt động của Iran tại Syria.
Cuộc họp này được lên kế hoạch khi Thủ tướng Israel Netanyahu tới thăm Moscow trước cuộc bầu cử hồi tháng Tư. Trong chuyến thăm này, Tổng thống Nga Putin và ông Netanyahu đã nhất trí tổ chức một hội thảo khu vực. Cuộc họp sắp tới là phần đầu tiên trong kế hoạch này.
Trong khi đó, đã có sự thay đổi trong thái độ của Hezbollah đối với các cuộc đàm phán trong khu vực do đại diện ngoại giao John Satterfield của Mỹ tổ chức nhằm xác định ranh giới hàng hải quốc tế giữa Israel và Lebanon. Cho tới hai tuần trước, mọi sự thỏa hiệp từ Mỹ đều bị nhóm phiến quân dòng Shiite cản trở.
Tuy nhiên, kể từ sau đó, Hezbollah đã đề xuất một điều kiện mới để khôi phục các cuộc đàm phán, đó là phải có một đại diện của Lực lượng lâm thời Liên Hiệp Quốc tại Li-băng (UNIFIL) tham gia. Israel đồng ý.
Các nguồn tin từ Israel cho biết lý do Hezbollah chịu đàm phán là do cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng đang xảy ra với chính phủ Lebanon, và Hezbollah cũng bị mắc kẹt trong đó.
Iran đã cắt giảm 50% nguồn hỗ trợ tài chính cho Hezbollah vào năm 2019, và các nguồn tin tình báo phương Tây cho biết, Iran đã cảnh báo sẽ còn cắt giảm sâu thêm nữa trong năm 2020.
Do đó, Hezbollah buộc phải cắt giảm chi tiêu cho mọi hoạt động, như lương của binh lính, trợ cấp dành cho các gia đình cho người bị thương hoặc thiệt mạng…
Chính phủ Lebanon đang đầu tư khai thác các mỏ khí gas dọc bờ biển Lebanon để giúp nước này thoát ra khỏi các khó khăn về knih tế và Hezbollah hy vọng thỏa thuận đạt được sẽ cho phép Lebanon có thể trích xuất lượng khí gas này càng sớm càng tốt.