Một cơ sở làm giàu urani ở Iran
Iran sẽ có biện pháp đáp trả
Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian nhấn mạnh, EU đã thông qua các biện pháp trừng phạt “không cần thiết” dựa trên những thông tin sai lệch. Bộ Ngoại giao Iran đã lên án các biện pháp trừng phạt của EU là “can thiệp” vào công việc nội bộ nước khác. Thông báo nêu rõ, EU đang “lợi dụng quyền con người nhằm mục đích chính trị” và các biện pháp cấm vận chống Iran “bị bác bỏ, không có hiệu lực và không hiệu quả”. Ngoài ra, Tehran cho rằng, EU và các quốc gia thành viên còn “vi phạm nghiêm trọng quyền con người” khi hợp tác với Mỹ đưa ra các biện pháp trừng phạt Iran. Tehran tuyên bố, sẽ sớm có các biện pháp trả đũa đối với cá nhân và thực thể của EU. Mỹ, Anh và Canada trước đó cũng đã áp đặt trừng phạt với các cá nhân và thực thể tại Iran. Lệnh trừng phạt này liên quan đến cái chết của một phụ nữ trong các cuộc đụng độ giữa người biểu tình và cảnh sát ở Iran.
Theo Financial Times, các bộ trưởng ngoại giao của EU đã đạt được đồng thuận về nguyên tắc trừng phạt Tehran “vì đã cung cấp 136 máy bay không người lái kamikaze Shahed cho Moscow” trong cuộc xung đột ở Ukraine. Trong khi đó, Phó Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Vedant Patel cho biết, Washington sẽ sớm có các biện pháp trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu vũ khí với Iran. Tehran đã phủ nhận cáo buộc của phương Tây. Phát biểu họp báo thường kỳ, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanaani hôm 18-10 khẳng định, những tin tức được công bố về việc Iran cung cấp máy bay không người lái cho Nga “mang động cơ chính trị và tin đó được các nguồn phương Tây lan truyền”. Iran không cung cấp vũ khí cho bất kỳ bên nào ở các quốc gia có xung đột.
JCPOA càng xa vời
Bộ Ngoại giao Pháp cho biết, việc cung cấp máy bay không người lái của Iran cho Nga sẽ vi phạm nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc năm 2015 và cả Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA). Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price thừa nhận, việc theo đuổi các cuộc đàm phán nhằm khôi phục JCPOA không phải là vấn đề trọng tâm của Washington ở thời điểm hiện tại. Người Phát ngôn Nhà Trắng John Kirby khẳng định, Mỹ luôn mong muốn các bên có thể đạt được đồng thuận để khôi phục JCPOA, song điều này là bất khả thi trong tình hình hiện nay và tương lai gần. Hồi tháng 8, EU đã đưa ra bản dự thảo văn bản cuối cùng cho thỏa thuận, nhưng vẫn còn những điểm mấu chốt quan trọng chưa được Tehran và Washington nhất trí.
Cùng lúc đó, Giám đốc Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran, ông Mohammad Eslami, xác nhận, Iran đã bắt đầu làm giàu urani ở tầng thứ 3 của các máy ly tâm tiên tiến tại cơ sở ngầm ở Natanz. JCPOA được Iran và các nước ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc và Nga) cùng Đức ký kết vào tháng 7-2015, theo đó Tehran hạn chế hoạt động hạt nhân để đổi lấy việc nới lỏng các biện pháp trừng phạt. Tuy nhiên, năm 2018, Mỹ đã rút khỏi JCPOA và tái áp đặt trừng phạt kinh tế, khiến Iran cũng giảm các cam kết của nước này trong thỏa thuận.