Ra đời tháng 10.1959 nhưng phải đến đầu năm 1968, Bộ đội Xe tăng Việt Nam mới có dịp "trình làng" tại chiến trường bằng chiến thắng Tà Mây- Làng Vây vang dội.
Đây là trận thắng mở màn cho truyền thống "Đã ra quân là chiến thắng" của binh chủng, khẳng định sức mạnh đột kích của xe tăng trên chiến trường Việt Nam.
Trong trận đánh đó, xe tăng PT76 số hiệu 555 đã lập công xuất sắc, góp phần vào chiến thắng của đơn vị và cũng bước đầu tôn vinh người anh hùng đầu tiên của bộ đội xe tăng Việt Nam- Anh hùng Lê Xuân Tấu - Thiếu tướng Tư lệnh Binh chủng Tăng Thiết giáp trước khi nghỉ hưu.
Thiếu ướng Lê Xuân Tấu, Anh hùng LLVTND, nguyên Tư lệnh binh chủng tăng thiết giáp chia sẻ cách thức hành quân bí mật để binh chủng Tăng – thiết giáp có mặt ở Đường 9 - Nam Lào. Ảnh: ĐCSVN.
Đơn thương độc mã- Một xe cũng tiến công
Khi đi chiến trường, xe tăng 555 thuộc biên chế Đại đội 3, Tiểu đoàn 198 và do trưởng xe Lê Xuân Tấu chỉ huy.
Lê Xuân Tấu sinh ngày 10.9.1944, quê quán tại xóm Thượng, xã Đôn Nhân, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc. Sau khi tốt nghiệp bậc trung học, Lê Xuân Tấu được gọi nhập ngũ ngày 5.4.1963. Do trình độ học vấn cũng như sức khỏe tốt, anh được tuyển chọn vào bộ đội xe tăng.
Thiếu tướng Lê Xuân Tấu - Anh hùng LLVTND, nguyên Tư lệnh binh chủng Tăng Thiết giáp.
Đến giữa năm 1965, Lê Xuân Tấu được điều về Đại đội 3, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn Tăng 203 vừa mới thành lập với chức vụ trưởng xe.
Tại đây, anh được phân công tiếp nhận và chỉ huy xe PT-76 số hiệu 555. Kíp xe 555 ngoài anh còn có Nguyễn Vũ Cỏn - lái xe, Nguyễn Văn Tuấn - pháo thủ.
Ngày 19.8.1967, Bộ Tư lệnh Thiết giáp Quân đội Nhân dân Việt Nam đã thành lập Tiểu đoàn 198 độc lập, gồm 2 đại đội tăng (3 và 9) với 22 xe tăng PT-76 cùng các phân đội bảo đảm để chuẩn bị đi chiến trường.
Ngày 14.10.1967, Tiểu đoàn 198 xuất phát từ Lương Sơn, Hòa Bình hành quân vào chiến trường. Đây là lần đầu tiên xe tăng cơ động vào chiến trường miền Nam trên quãng đường xấp xỉ 1000 km trước sự ngăn chặn quyết liệt của không quân Mỹ.
Trong quá trình hành quân, ngày 25.10.1967, Lê Xuân Tấu vinh dự được kết nạp vào Đảng Lao động Việt Nam và được bổ nhiệm chức vụ trung đội phó Trung đội 3.
Xe tăng bơi PT-76 số hiệu 555 tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam.
Sau hơn 2 tháng hành quân vượt đường Trường Sơn, Lê Xuân Tấu cùng đơn vị của mình đã đến vị trí tập kết ở Nậm Khang, chuẩn bị tham gia Chiến dịch Đường 9 - Khe Sanh. Đây cũng là lần đầu tiên xe tăng Quân đội Nhân dân Việt Nam xuất trận.
Trong chiến dịch này, Đại đội 3, Tiểu đoàn 198, được phối thuộc với Trung đoàn 24, Sư đoàn bộ binh 304 tấn công cứ điểm Tà Mây nằm trong cụm cứ điểm Huội San, do một tiểu đoàn Quân đội Hoàng gia Lào trấn giữ.
Thời điểm này, kíp xe 555 gồm có các thành viên: Trưởng xe Lê Xuân Tấu, lái xe Hoàng Đức Miêng và pháo thủ Nguyễn Văn Tuấn.
Lúc 23.30 đêm 23.1.1968, Đại đội 3 xe tăng xuất phát tấn công Tà Mây. Do trên đường hành quân, các xe tăng bị không kích dữ dội cộng với đường khó đi, bị sa lầy... nên chỉ có 2 xe 555 và 558 đến được cứ điểm Tà Mây để tham chiến.
Tuy nhiên, khi xung phong đến hàng rào cứ điểm thì xe 558 bị đứt xích phải dừng lại tại chỗ bắn yểm trợ, cửa mở cũng chưa thông. Trước tình huống đặc biệt khó khăn ấy, Lê Xuân Tấu đã lệnh cho lái xe tăng tốc độ càn qua hàng rào lao vào cứ điểm địch.
Vượt qua được hàng rào, Lê Xuân Tấu chỉ huy xe 555 đơn thương độc mã tung hoành trong đồn địch, vừa dùng hỏa lực diệt địch, vừa dùng xích sắt chà xát, nghiền nát các hỏa điểm, cùng với bộ binh tấn công chiếm lĩnh hoàn toàn cứ điểm Tà Mây vào lúc 8 giờ ngày 24.1.1968.
Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Lê Xuân Tấu và xe tăng PT-76 số hiệu 555.
Vết xích- cuộc đời
Sau trận Tà Mây, Đại đội 3 tiếp tục chuẩn bị để tấn công cứ điểm Làng Vây. Lúc 23.25 ngày 6.2.1968, trận đánh bắt đầu. Xe 555 dẫn đầu đội hình Trung đội 3 của Đại đội xe tăng 3 hỗ trợ Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 24 Bộ binh tấn công vào cao điểm 230 và nhanh chóng tiêu diệt quân địch ở đây.
Sau đó, Trung đội 3 của ông tiếp tục xung phong sang cao điểm 320 hỗ trợ đơn vị bạn đang diệt địch tại khu vực này. Đến 3 giờ sáng ngày 7.2.1968, cứ điểm Làng Vây hoàn toàn thất thủ. Trận đánh thắng lợi đã mở đầu cho truyền thống "Đã ra quân là đánh thắng" của bộ đội TTG Việt Nam.
Sau những trận đánh đầu tiên, Lê Xuân Tấu cùng đơn vị tiếp tục tham gia Chiến dịch phản công Đường 9 - Nam Lào, được thăng lên chức vụ Đại đội trưởng Đại đội Tăng 3 và tham gia chiến đấu tại cao nguyên Boloven, Lào.
Tháng 11 năm 1971, tiểu đoàn 198 được chuyển sang Trung đoàn Bộ binh cơ giới 202. Trong Chiến dịch Xuân Hè 1972, Lê Xuân Tấu cùng đơn vị tham chiến tại phía Tây Nam Thị xã Quảng Trị, cùng đơn vị đánh xuống tận Phong Điền, Thừa Thiên.
Tính từ năm 1968 đến năm 1972, Lê Xuân Tấu cùng đơn vị mình tham gia đánh 5 trận và đều lập công xuất sắc. Với những thành tích này, ngày 19 tháng 5 năm 1972, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho Lê Xuân Tấu.
Ông trở thành người đầu tiên được phong Anh hùng của lực lượng Tăng - Thiết giáp Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Sau ngày đất nước thống nhất, ông được đưa đi đào tạo về chỉ huy xe tăng ở Liên Xô. Sau khi về nước, trải qua nhiều cương vị công tác, năm 2002 ông được bổ nhiệm chức vụ Tư lệnh binh chủng Tăng Thiết giáp và thăng hàm Thiếu tướng vào tháng 7.2003.
Là người anh hùng đầu tiên của bộ đội xe tăng, lại là Tư lệnh binh chủng song Lê Xuân Tấu luôn giản dị, khiêm tốn, gần gũi chan hòa với anh em bộ đội và được cán bộ, chiến sĩ xe tăng các thế hệ hết sức yêu mến, kính trọng.