Chiều ngày 28/1 (giờ địa phương), Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc - thân tín đắc lực của Chủ tịch Tập Cận Bình - đã đặt chân xuống Washington bắt đầu chuyến công du Mỹ. Tuy nhiên, trước đó, theo người phát ngôn Bộ thương mại Trung Quốc (ngày 17/1), ông Lưu Hạc sẽ thăm Mỹ trong hai ngày 30-31/1.
Từ thời gian có thể thấy, trên thực tế, Phó Thủ tướng Trung Quốc đã tiến hành công du Mỹ sớm hai ngày so với dự kiến.
Đây là chuyến thăm Mỹ lần thứ ba của ông Lưu Hạc, kể từ sau hai cuộc đàm phán thương mại Trung-Mỹ năm 2018 cho đến nay. Lần thứ nhất vào tháng 2/2018 và lần thứ hai vào tháng 5/2018.
Sau đó, mặc dù hai nước đã tiến hành nhiều cuộc tham vấn cấp phó và vào tháng 9/2018, truyền thông Mỹ từng đưa tin về chuyến thăm Mỹ tiếp theo của Phó Thủ tướng Trung Quốc trong năm này nhưng cùng với sự leo thang của cuộc chiến thương mại thì ông Lưu không sang thăm Mỹ nữa.
Bắc Kinh muốn đơn giản hóa vấn đề
Chuyến thăm Mỹ lần này của ông Lưu Hạc đánh dấu lần đầu tiên một quan chức cấp cao của Trung Quốc đến Mỹ để đàm phán về các vấn đề thương mại sau cuộc gặp của hai nhà lãnh đạo Donald Trump và Tập Cận Bình tại hội nghị thượng đỉnh G20.
Trước đó, từ ngày 7-9/1, Trung Quốc và Mỹ đã tổ chức một cuộc đối thoại thương mại cấp phó tại Bắc Kinh.
Theo giới đánh giá, chuyến thăm Mỹ lần này của Lưu Hạc có ý nghĩa vô cùng quan trọng bởi đến ngày 1/3, 90 ngày "đình chiến" thương mại song phương chấm dứt.
Hiện nay, tất cả các bên đều quan tâm đến việc liệu hai nước có thể đạt được sự đồng thuận trong các cuộc đàm phán thương mại hay không, đồng thời cũng quan tâm đến việc liệu ông Lưu Hạc đến Mỹ có liên quan đến vụ án của Chủ tịch tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu hay không.
Đáng chú ý, ngày Phó Thủ tướng Trung Quốc tới Mỹ cũng chính là ngày Washington công bố cáo trạng với 23 tội danh đối với bà Mạnh Vãn Chu và tập đoàn Huawei. Trước đó, hồi đầu tháng 12/2018, Canada đã tiến hành bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu theo yêu cầu của Nhà Trắng.
Giới phân tích nhận định, việc khởi tố Huawei đúng dịp ông Lưu Hạc sang thăm cho thấy dường như Washington muốn trộn lẫn hai sự việc với nhau cũng như cố gắng dùng Huawei làm con bài để tạo lợi thế trong cuộc đàm phán thương mại với Bắc Kinh.
Việc ông Lưu Hạc sang thăm Mỹ cũng được đánh giá là rất bất thường. Theo báo cáo chính thức của Bắc Kinh, ông này là "Ủy viên Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc, Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc và Trưởng đoàn đảm phán đối thoại kinh tế toàn diện Trung-Mỹ".
Trong chuyến thăm Mỹ hồi tháng 2/2018, chức danh của ông được tiết lộ là "Ủy viên Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ nhiệm Ủy ban tài chính trung ương"; trong chuyến thăm hồi tháng 5/2018, chức danh của ông là "Đặc phái viên của Chủ tịch Tập Cận Bình, Ủy viên Bộ chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc, Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc và Trưởng đoàn đảm phán đối thoại kinh tế toàn diện Trung-Mỹ".
Trong chuyến thăm hồi tháng 2, khi đó chính phủ Trung Quốc vẫn chưa chuyển giao nhiệm kỳ cho nên chức danh Chủ nhiệm Ủy ban tài chính trung ương là hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, so với chức danh trong chuyến thăm Mỹ vào tháng 5/2018, thì trong chuyến thăm lần này, ông lại thiếu đi thân phận "Đặc phái viên của Chủ tịch Tập Cận Bình".
Hơn nữa, thông tin ông Lưu Hạc sang Mỹ trước đó đều do Bộ Ngoại giao công bố nhưng lần này lại do Bộ thương mại công bố.
Hai chuyến thăm đầu đều được thực hiện theo lời mời của chính phủ Mỹ trong khi đó chuyến thăm lần này được thực hiện theo lời mời của Bộ trưởng Bộ tài chính Mỹ Steven Mnuchin và Đại diện đàm phán thương mại Robert Lighthizer.
Vào tháng 2/2018, Bắc Kinh cho biết, chuyến thăm Mỹ của ông Lưu nhằm mục đích trao đổi ý kiến về hợp tác lĩnh vực kinh tế thương mại và quan hệ song phương.
Đến tháng 5/2018, Bắc Kinh không công bố nhiệm vụ cụ thể của ông Lưu Hạc trong chuyến thăm cùng tháng nhưng theo thông tin sau đó của Trung Quốc, ông này đã gặp các nhà lập pháp Mỹ, bên cạnh việc tham gia các cuộc đàm phán thương mại.
Trước chuyến thăm lần này, Bộ thương mại Trung Quốc trực tiếp cho biết, ông Lưu Hạc thăm Mỹ nhằm mục đích tổ chức các cuộc tham vấn với phía Nhà Trắng về các vấn đề kinh tế thương mại song phương, đồng thời thúc đẩy thực hiện sự đồng thuận quan trọng của hai nguyên thủ.
Như vậy, hai chuyến thăm trước chỉ có tính chất ngoại giao, còn bản chất của chuyến thăm lần này là tham vấn thương mại cụ thể.
Xét về chức danh, khi ông Lưu không mang thân phận là Đặc phái viên của Chủ tịch Tập Cận Bình, không phải là chuyến thăm ngoại giao đến Mỹ mà chỉ là một cuộc tham vấn thương mại cho thấy, Bắc Kinh không muốn trộn lẫn các cuộc đàm phán thương mại với vụ kiện của bà Mạnh Vãn Chu.
Do đó, giới chuyên gia cho rằng, chức danh và mục đích của ông Lưu Hạc lần này cho thấy, Bắc Kinh muốn đơn giản hóa vấn đề và Phó Thủ tướng Trung Quốc sẽ chỉ tập trung vào các vấn đề thương mại trong chuyến thăm lần này,