Những ngày cuối năm, công việc thu gom rác của chị Phạm Thị Lan, 32 tuổi, tổ môi trường số 8, Công ty TNHH MTV Môi trường Đô thị Hà Nội, chi Nhánh Ba Đình (Urenco 1) càng thêm tất bật.
15 giờ chiều một ngày cận Tết Nguyên đán, chị Lan đạp xe từ nhà đến một điểm tập kết rác trên phố Kim Mã, phía sau là cậu con trai nhỏ 2 tuổi. Đến nơi, Thóc khoe các cô chú đồng nghiệp của mẹ về chiếc cặp sách công chúa màu hồng, rồi chạy lon ton khám phá. Cậu bé vừa nói lắp bắp vừa dạn dĩ giới thiệu những món đồ chơi, bánh kẹo được mẹ chuẩn bị trước.
Cách đây hai tháng, mẹ con chị Lan được nhiều người biết đến sau khi mạng xã hội và báo chí đăng tải câu chuyện nữ lao công mang theo con đi gom rác giữa đêm đông. Từ đó, cuộc sống hai mẹ con có nhiều đảo lộn.
Clip: Bé trai 2 tuổi theo mẹ đi gom rác giữa trời đông Hà Nội
Do hoàn cảnh gia đình, bé Thóc phải theo mẹ đi gom rác
"Là phụ nữ, ai cũng muốn có một gia đình hạnh phúc nhưng..."
Tranh thủ nghỉ ngơi sau khi gom được một xe rác đầy, chị Lan kể, do hoàn cảnh gia đình nên hồi bé không được đến trường. Chị học lớp xóa mù chữ đến lớp 3 thì nghỉ, rồi đi làm kiếm tiền.
15 năm trước, chị gặp gỡ và nên duyên với một người đàn ông. Cả hai có một người con chung, nhưng sau đó chia tay. Con trai lớn nay đã 17 tuổi, mắc chứng suy giảm trí nhớ, học hết lớp xoá mù chữ rồi cũng nghỉ.
"Vì phút sai lầm của tuổi trẻ nên tôi mới lấy chồng và có con sớm. Hiện giờ, người đàn ông ấy cũng chẳng đoái hoài gì đến mẹ con tôi", chị Lan nói.
Năm 2019, chị quen và yêu một người đàn ông khác. Những tưởng sẽ được bù đắp sau những thiệt thòi, nhưng không ngờ, sau khi sinh bé Thóc, người này cũng bỏ chị mà đi. Từ đó, chị là mẹ đơn thân.
"Tôi quá mù quáng và tin vào tình yêu để rồi lại lầm lỡ lần 2. Là phụ nữ, ai cũng muốn có một gia đình hạnh phúc nhưng có lẽ tôi không có diễm phúc đó", chị buồn bã nói.
Để có tiền nuôi con, chị Lan xin vào làm công nhân môi trường
Nụ cười hồn nhiên và trong trẻo của bé Thóc. Dù phải theo mẹ đi gom rác, bé rất ngoan và vâng lời
Để có tiền nuôi con, nữ lao công lăn lộn đủ nghề từ bán hàng nước, làm xưởng may theo thời vụ. Hai năm gần đây, qua giới thiệu của một người bạn, chị vào làm công nhân môi trường. Mỗi ngày, chị làm việc từ 15 giờ chiều đến 2 giờ sáng hôm sau. Tổng quãng đường di chuyển hơn 8km.
Những ngày đầu, chị nhận lương 8 triệu. Nhưng mấy tháng nay, ảnh hưởng của dịch bệnh, mức lương giảm xuống còn 6 triệu.
Mỗi tháng, chị Lan chi trả tiền thuê trọ 1,8 triệu đồng, tiền ăn, rồi gửi mẹ 500.000 mua thuốc, cho con trai lớn ít đồng tiêu vặt. Khoản thu chi không đủ để thuê người trông bé Thóc. Bố mất từ lâu, mẹ già 70 tuổi vừa làm việc vừa giúp trông cháu lớn, chị không thể nhờ mẹ trông thêm cháu thứ hai. Hết cách, chị buộc lòng đưa theo con đi làm cùng.
Nhìn con trai bé nhỏ hàng ngày vất vả đi theo gom rác, vừa bẩn, vừa lạnh, lòng người mẹ thắt lại. Những đêm Hà Nội buốt lạnh, nữ lao công phải trùm mũ, khăn len kín đầu, mặc thêm áo khoác để con đỡ rét. Hôm nào gặp mưa lớn chị gửi con ở bãi xe gần chỗ làm hoặc nhờ bảo vệ trông giúp.
Bé Thóc như hiểu lòng mẹ, nên rất ngoan ngoãn, không quấy khóc. Hồi đầu theo mẹ, bé phải chạy bộ, nhiều lúc mỏi chân lại ngồi thở, đòi mẹ bế. Ngày sau, một cô trong làng thấy thương nên cho chiếc xe thăng bằng cũ, để bé đi theo mẹ cho đỡ mệt.
Xe chở rác nhỏ, lại mang theo con trai, để sớm thu gom xong rác, chị Lan thường dùng thêm thanh gỗ hoặc ván để chằng, chống trên thành thùng. Những lúc rác đầy tràn ra ngoài thùng, nữ lao công nhảy lên xe, dùng chân dẫm xuống để đựng được nhiều, tiết kiệm lần đi lại.
Cao chưa đến mét rưỡi, nặng 44kg, chị Lan khá chật vật với những xe rác gấp đôi người. Đường trong làng nhỏ hẹp, vừa phải tránh xe máy đi lại, trông con, xe rác nặng nhiều hôm đẩy ra đến bãi tập kết, chị ngồi thụp xuống đất thở gấp, chân tay đau rã rời. "Có hôm trời mưa, đường trơn, tránh xe máy làm xe rác lật đổ hết ra đường, tôi lại phải bốc dọn từ đầu", chị tâm sự.
Ngoài công việc chính, nữ lao công còn tranh thủ nhặt thêm chai nhựa, bìa carton để bán, ngày kiếm khoảng 50.000 - 100.000 đồng. Một, hai buổi sáng trong tuần, chị nhận lau nhà thuê, được trả công 100.000 đồng mỗi ca ba tiếng. Những ngày cận Tết, thương hoàn cảnh 2 mẹ con, nhiều người gọi điện nhờ chị đến dọn dẹp nhà rồi trả công.
"Công việc lao công tuy vất vả nhưng thu nhập ổn định, không sợ mất việc. Tôi đã quen với thu gom rác và muốn gắn bó với nó. Tôi cố gắng làm để sau về già còn có lương hưu", chị tâm sự.
Công việc tuy vất vả nhưng đảm bảo thu nhập, giúp mẹ con chị Lan đủ trang trải cuộc sống
"Năm mới, hi vọng hai mẹ con được sống yên bình qua ngày"
Từ ngày hai mẹ con nổi tiếng, nhiều người tốt tìm đến phòng trọ giúp đỡ bỉm, sữa, quần áo và tiền. Tuy nhiên, cũng có kẻ nhòm ngó muốn lợi dụng, hay những tên nghiện thỉnh thoảng theo dõi và "xin đểu" tiền.
Căn phòng trọ nằm sâu hun hút trong con ngõ nhỏ, vắng bóng người qua lại, càng dễ "lọt" vào tầm ngắm của nhiều đối tượng xấu. Hôm đó, vừa xong ca đêm, chị Lan về nhà thì bị 2 người đi theo xin tiền. Trong người còn đúng 100.000 đồng, chị cũng đành đưa cho họ.
Gần đây, hai mẹ con nữ lao công cảm thấy bất an. Chị từ chối và đề phòng trước những lời ngỏ ý muốn vào phòng trọ xem mẹ con sống như thế nào. "Tôi đi làm về mệt nhưng ngủ cũng không được ngon giấc vì cứ nghe thấy những tiếng động lạ", chị chia sẻ.
Về số tiền được các mạnh thường quân giúp đỡ, chị Lan kể không dám tiêu pha lung tung. Chị muốn gửi tiền vào ngân hàng để bé Thóc được đi học, có tương lai tốt đẹp hơn mẹ. "Tôi vẫn đi làm chứ không dựa vào đồng tiền mọi người ủng hộ. Do bản thân không biết tính toán hay buôn bán, nên tôi gửi ngân hàng cho an toàn", chị nói.
Nữ công nhân môi trường cũng khoe, bé Thóc được một người dân nhận trông hộ với giá 50.000 đồng/buổi nên không cần theo mẹ đi gom rác nữa. Đến 23h mỗi ngày khi tan ca, chị đón bé về phòng trọ nghỉ ngơi, sáng hôm sau lại tiếp tục công việc.
Tết năm nay thật ấm áp đối với hai mẹ con chị Lan và bé Thóc
Tết năm nay - một cái Tết ấm áp của chị Lan và bé Thóc khi được mọi người ủng hộ gạo, bánh chưng và quần áo mới. Hai mẹ con sẽ đón giao thừa tại phòng trọ 10m2. Do làm công nhân môi trường không có ngày nghỉ, ngày 29 hay mùng 1 Tết, chị vẫn đi gom rác. Chị tranh thủ buổi sáng được nghỉ đưa con về bà ngoại chơi rồi chiều lại về đi làm.
Chị mong dịch bệnh sớm ổn định, lương có thể tăng trở lại, trường học cũng mở cửa. Chị sẽ cho Thóc đến trường, tìm thêm công việc khác những lúc con đi học. "Năm mới, hi vọng mọi điều bình an, hai mẹ con được sống yên bình qua ngày", chị nói.
Bóng lưng nữ lao công dần khuất trên con đường, đứa trẻ được gửi nhờ bảo vệ trông hộ, với niềm hi vọng lớn lên sẽ có tương lai tốt đẹp hơn mẹ