Theo hãng tin AP, một tên lửa đạn đạo đã lao vào tiệm bánh nổi tiếng RIA Pizza ở miền đông Ukraine vào tháng 6, khiến 13 người thiệt mạng, trong đó có một nhà văn Ukraine từng đoạt giải thưởng và một số thanh thiếu niên, 7 nạn nhân là nhân viên của tiệm.
Dmytro Ihnatenko - chủ sở hữu tiệm bánh RIA Pizza - cho biết: "Là một doanh nhân, tất nhiên, tôi rất tiếc khi mất đi tài sản, nhưng có một thứ không thể lấy lại được: mạng sống con người".
Hiện tại, hoa tươi và những lời nhắn gửi đã được đặt ở nơi từng là lối vào của tiệm bánh. Một chiếc áo phông - một phần đồng phục của nhân viên phục vụ - được treo gần góc tưởng niệm dựng tạm với dòng chữ "Chúng tôi sẽ không bao giờ quên". Ảnh: AP
Doanh nghiệp đóng cửa rồi lại mở cửa
Tiệm bánh bị đánh bom ở Kramatorsk cho thấy những rủi ro lớn đối với các doanh nghiệp ở thành phố tiền tuyến thuộc vùng Donetsk này. Nhưng điều đó không ngăn cản được nhiều chủ doanh nghiệp khác đã mở cửa đón khách hàng trở lại trong năm qua.
Hội đồng thành phố ước tính có 50 nhà hàng và 228 cửa hàng hiện đang mở ở Kramatorsk, gấp 3 lần số lượng hàng quán mở cửa cùng kỳ năm ngoái. Hầu hết các doanh nghiệp hiện có được cho là đã đóng cửa trong những ngày đầu xung đột Nga - Ukraine trước khi mở cửa trở lại.
Olena Ziabina - giám đốc điều hành của nhà hàng White Burger ở Kramatorsk - cho biết: "Chúng tôi hiểu rằng đây là một rủi ro và chúng tôi chấp nhận nó vì đây là cuộc sống của chúng tôi. Dù ở đâu, chúng ta cũng cần phải làm việc. Chúng tôi làm việc ở đây. Đây là sự lựa chọn có ý thức của chúng tôi."
Theo AP, chuỗi nhà hàng White Burger hoạt động chủ yếu ở vùng Donetsk và Luhansk trước xung đột. Nhưng sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine vào tháng 2/2022, White Burger chỉ có thể mở cửa trở lại ở Kramatorsk và mới đây đã khai trương hai nhà hàng mới ở thủ đô Kyiv và Dnipro để duy trì chuỗi hoạt động.
Nhà hàng White Burger ở Kramatorsk là nhà hàng có lợi nhuận cao nhất trong chuỗi, mặc dù giá thấp hơn 20% so với nhà hàng ở thủ đô Kyiv. Ảnh: AP
Ziabina cho biết, sau vụ tên lửa phá hủy tiệm bánh RIA Pizza, những người điều hành White Burger vẫn không tính đến việc đóng cửa nhà hàng ở Kramatorsk. "Tôi đã khóc rất nhiều", cô nói khi nhớ lại ngày cô nghe tin về vụ việc.
Thích nghi với chiến sự
Theo AP, nền kinh tế của Kramatorsk đã thích nghi với chiến sự. Thành phố này có bộ chỉ huy khu vực của quân đội Ukraine, và nhiều quán cà phê, nhà hàng là nơi thường xuyên lui tới của binh lính, nhà báo và nhân viên cứu trợ.
Phụ nữ Ukraine cũng thường tới đó để đoàn tụ vài ngày với chồng và bạn trai.
Những người lính nói đùa rằng, Kramatorsk là Las Vegas của họ, cung cấp tất cả những thứ "xa xỉ" mà họ cần như đồ ăn ngon hoặc cà phê. Nhưng các nhà hàng chỉ phục vụ bia không cồn do thành phố nằm gần khu vực chiến sự.
Theo AP, đường phố Kramatorsk hầu như vắng tanh ngoại trừ xe quân sự. Những cư dân ở lại đây tránh tụ tập đông người và đến những nơi đông người.
Tuy nhiên, nó vẫn khác xa so với những ngày đầu xung đột bùng nổ, khi các cửa hàng, nhà hàng và quán cà phê ở Kramatorsk đều đóng cửa. Hàng chục ngàn người bị mất việc làm và các nhà máy phải đóng cửa.
Oleksandr - người yêu cầu chỉ nêu tên vì lo ngại an ninh - là người đồng sáng lập một trong nhiều cửa hàng chuyên phục vụ binh lính ở Kramatorsk. Ông cho biết chỉ bán ra với giá cao hơn giá nhà sản xuất 1 hryvnia (khoảng 680 VNĐ). Mục đích của cửa hàng không phải là kiếm tiền mà là cung cấp cho quân đội Ukraine những đồ dùng cần thiết.
Quán cà phê, nhà hàng là nơi thường xuyên lui tới của binh lính Ukraine. Ảnh: AP
Nhiều cư dân Kramatorsk cũng trân trọng những cơ hội việc làm mới do việc mở cửa trở lại các cửa hàng và nhà hàng.
Nhưng có ít lựa chọn hơn cho người lớn tuổi, cư dân 54 tuổi Tetiana Podosionova cho biết. Bà đã làm việc tại Nhà máy Chế tạo máy Kramatorsk trong 32 năm qua, nhưng nhà máy đã đóng cửa do rủi ro an ninh khi chiến sự bắt đầu.
"Tôi đã hy vọng được làm việc tại nhà máy cho đến khi nghỉ hưu", Podosionova nói và cho biết thêm, hầu hết các công việc hiện nay đều là ở các nhà hàng và cửa hàng, nơi bà không có kinh nghiệm.
Cuối cùng, bà tìm được việc làm tại Thủy cung Amazing Fish, nơi đã hoạt động trở lại vài tháng sau khi chiến sự bắt đầu. Thủy cung có hàng trăm loài cá kỳ lạ và hàng chục loài vẹt và vẫn mở cửa để giải trí cho cư dân Kramatorsk - những người thường xuyên bị căng thẳng do lo ngại bị tên lửa tấn công.
Vẫn còn những rủi ro
Nhưng mọi hoạt động kinh doanh mở cửa trở lại tại Kramatorsk đều tiềm ẩn rủi ro. Ihnatenko - chủ tiệm bánh pizza, hàng ngày vẫn đến địa điểm nơi quán bị phá hủy.
Ihnatenko cũng như nhiều chủ doanh nghiệp, coi cuộc phản công thành công của Ukraine ở khu vực Kharkov lân cận vào năm ngoái là dấu hiệu cho thấy cuộc sống có thể trở lại với Kramatorsk.
"Ở đây có vẻ an toàn hơn", ông giải thích khi đứng giữa đống đổ nát của quán.
Ihnatenko không có kế hoạch xây dựng lại quán và mở cửa trở lại.
Trải nghiệm bi thảm của ông cho thấy những thách thức mà các chủ doanh nghiệp phải đối mặt khi vẫn mở cửa.
Ihnatenko nói: "Một tên lửa có thể lao tới bất cứ lúc nào."