Ngay cả khi quân đội Trung Quốc (PLA) đưa vào trang bị các tàu ngầm yên tĩnh với các thủy thủ thành thạo, các đặc điểm địa lý ở khu vực không thuận để tàu ngầm lớn hoạt động rộng rãi do độ sâu thấp của hầu hết các khu vực ven biển Trung Quốc.
Hải quân PLA cũng thiếu kinh nghiệm trong việc săn lùng các tàu ngầm đối thủ, vì hiện tại họ mới bắt đầu trang bị máy bay cánh cố định và trực thăng cho mục đích đó.
Tuy nhiên, một tín hiệu quan trọng, cho thấy đang có thay đổi về hướng đi của lực lượng tác chiến dưới đáy biển, khi hải quân Trung Quốc trình làng tàu ngầm không người lái cỡ lớn (UUV) đầu tiên mang tên HSU001.
Con tàu đó đã được quân đội Trung Quốc tiết lộ trong cuộc diễu hành kỷ niệm 70 năm của quân đội Trung Quốc vào ngày 1/10/2019. Một cuộc thảo luận về con tàu này đã xuất hiện dưới tiêu đề “Tấn công từ đáy biển” trong số cuối năm 2019 của Tạp chí Hạm tải vũ khí (vũ khí trên tàu), được xuất bản bởi một viện nghiên cứu tại Trịnh Châu.
Không có quá nhiều chi tiết cụ thể về thiết kế thực tế của HSU001 được tiết lộ trong bài viết này. Ví dụ, không có dữ liệu nhất định về chiều dài, chiều rộng, trọng lượng, độ sâu lặn, tốc độ… Những bức ảnh có sẵn từ cuộc diễu hành cho thấy tàu dài khoảng năm mét và chiều rộng có lẽ là 1,5 mét.
Thiết kế này giống như tàu ngầm hạt nhân lớp Oscar (Type 949) của Liên Xô về hình dạng, tất nhiên là nhỏ hơn rất nhiều lần. Nó cũng được cho là khá giống với thiết kế UUV của Đức. Thân tàu cũng có những điểm tương đồng nhất định liên quan đến khả năng cơ động của UUV Harpsichord của Nga.
Theo National Interest, yêu cầu được đưa ra là tối đa hóa sự ổn định và làm giảm tiếng ồn. Ngoài ra, tàu có thể chứa các ngư lôi, mìn được gắn bên ngoài.
Theo bài báo của Trung Quốc, HSU001 có khả năng chiến đấu kiểu bầy đàn và hoạt động theo nhóm sẽ tăng cường khả năng răn đe.
Đầu tiên, phân tích nói tàu HSU001, chú trọng đến khả năng tác chiến dưới đáy biển. Con tàu không đặc biệt lớn, nhưng nó có cấu trúc đơn giản và độ tin cậy cao, cho phép nó ở dưới đáy đại dương trong thời gian dài quan sát thụ động môi trường xung quanh, một phần cũng vì vấn đề nguồn điện là một hạn chế trên hầu hết các UUV.
Có ý kiến cho rằng các nhiệm vụ quan sát yên tĩnh như vậy có thể diễn ra trong hơn 30 ngày, mở rộng khả năng tình báo của PLA.
Một khu vực nhiệm vụ có khả năng gây rắc rối thứ hai của HSU001 được thảo luận trong bài viết này liên quan đến việc hỗ trợ các hoạt động đặc biệt. Phân tích cho thấy một con tàu Mỹ có cấu hình tương tự có thể chứa 6 người nhái (lực lượng đặc biệt của hải quân) và hoạt động trong 8 giờ.
Với không gian rộng rãi, khả năng liên lạc, điều hướng và giữ bí mật đáng tin cậy, HSU001 có thể có vai trò to lớn trong chiến tranh đổ bộ của PLA, bao gồm cả kịch bản Đài Loan.
Một khu vực nhiệm vụ thứ ba được cho là đặc biệt quan tâm đến căng thẳng gia tăng ở khu vực biển Đông. Các lực lượng Mỹ với chiến dịch tự do hàng hải đang thực sự đe dọa các căn cứ tàu ngầm chiến lược của Trung Quốc.
Lưu ý rằng các lực lượng mặt nước của PLA có các ưu tiên khác, chẳng hạn như các nhiệm vụ huấn luyện, người ta cũng nhận thấy rằng các UUV này đặc biệt phù hợp với thách thức ở biển Đông, vì chúng hầu như không bị ảnh hưởng bởi thời tiết (ít nhất là khi khi lặn hoàn toàn).
Chúng có khả năng tuần tra bền bỉ để cung cấp thông tin tình báo, cảnh báo chống lại hoạt động của người nhái…