Tàu chiến "độc nhất vô nhị" thế giới của Nga, rất hợp với chiến thuật "đánh nhanh rút gọn"

Tàu tên lửa "độc nhất vô nhị" trên thế giới của Nga

Các chiến hạm thuộc Dự án 1239 (NATO định danh lớp Bora) là loại tàu tên lửa đệm khí duy nhất trên thế giới do Nga chế tạo với tổng cộng 2 chiếc đã được xuất xưởng và trang bị cho Hạm đội Biển Đen.

Nhiệm vụ

Theo catalogue vũ khí xuất khẩu của Nga, tàu đệm khí trang bị tên lửa lớp Bora được chế tạo từ năm 1988, chuyên dùng để tiêu diệt các tàu nổi, tàu tiến công cao tốc và tàu vận tải của đối phương trong mọi khu vực biển gần và trong bán kính tác chiến gần trên khu vực biển mở một cách độc lập hay như một kỳ hạm của biên đội tàu hải quân.

Có tổng cộng 2 chiếc được chế tạo và đưa vào biên chế Hải quân Nga gồm: Tàu số hiệu 615 mang tên Bora hạ thủy năm 1988, bắt đầu trực sẵn sàng chiến đấu năm 1997; tàu số hiệu 616 mang tên Samun hạ thủy 1995, bắt đầu trực sẵn sàng chiến đấu năm 2000.

Hiện nay, trên thế giới dường như chỉ có Nga sở hữu tàu đệm khí tên lửa, chưa có quốc gia nào khác được trang bị loại tàu nào tương tự.

Đặc điểm

Việc phát triển tàu đệm khí được nhiều quốc gia quan tâm, nhưng chủ yếu tập trung vào thiết kế tàu vận tải và đổ bộ, nhưng Nga có cách nghĩ khác, nhờ vậy họ đã chế tạo ra lớp tàu tên lửa đệm khí, độc nhất vô nhị trên thế giới.

Chủ trì Dự án 1239 là Tổng Công trình sư L. Elssky, các tàu tên lửa đệm khí lớp Bora đã được đóng mới tại Nhà máy Zelenodolsk để trang bị cho Hải quân Liên Xô, sau này là Hải quân Nga.

Nhờ sự kết hợp hoàn hảo giữa các loại vũ khí và hệ thống định vị tốt, tàu Bora có khả năng phát hiện và tiêu diệt các mục tiêu nổi và các mục tiêu bay bằng tên lửa hoặc pháo ở tầm bắn hiệu quả xa nhất trong điều kiện nhiễu nặng và biển động mạnh (tới cấp 5).

Các thiết bị tác chiến điện tử chủ động và thụ động được trang bị có thể giúp tàu tự bảo vệ hiệu quả trước các tên lửa của đối phương.

Tàu sử dụng hệ thống động cơ kết hợp tuốc bin khí và diesel cực mạnh, cho phép đạt tốc độ tối đa tới khoảng 100km/h (55 hải lý/h) nhờ ứng dụng mọi tính năng ưu việt của tàu đệm khí, rất phù hợp với chiến thuật "đánh nhanh, rút gọn" đột kích bất ngờ, không cho phép đổi phương kịp trở tay.

Để diệt hạm, tàu được trang bị 8 tên lửa hành trình chống hạm P-270 Moskit (3M80), một trong những tên lửa chống hạm nguy hiểm nhất thế giới với tốc độ hành trình siêu thanh đến Mach 3 ở độ cao lớn và Mach 2,2 ở độ cao thấp, gấp ba lần tốc độ tên lửa hành trình Harpoon Mỹ hay Exocet Pháp.

Với 3 loại tên lửa chống hạm kể trên, thì ở cùng cự ly khai hỏa trong khoảng 120km, trong khi tàu đối phương có 120-150 giây để phản ứng thì Moskit hầu như không cho đối phương cơ hội nào vì chỉ còn 25-30 giây phản ứng.

Bên cạnh tên lửa hành trình chống hạm Moskit, tàu có thể lựa chọn lắp các loại tên lửa Uran (Kh-35), tên lửa Yakhont hoặc hỗn hợp Yakhont với Uran.

Để chống mục tiêu bay, tàu lớp Bora được trang bị tổ hợp tên lửa phòng không 9K33M Osa-MA phiên bản hải quân với cơ số 20 quả tên lửa 9M33 điều khiển vô tuyến với tầm bắn 15km, trần bắn 12km; 2 bệ pháo phòng không tự động bắn nhanh AK-630 và giá phóng tên lửa vác vai 9K38 Igla với cơ số 16 đạn.

Ngoài ra, ở boong phía trước tàu còn có pháo hạm AK-176M 76,2mm (hoặc 1 pháo nòng đơn 100mm AK-190E) có thể phòng không, chống tàu mặt nước hoặc tấn công mục tiêu ven bờ.

Tính năng kỹ-chiến thuật của tàu tên lửa đệm khí lớp Bora

Vũ khí và trang bị

• Tên lửa đối hạm: Lựa chọn 1: Moskit-E/3Ts-81E 2xKT-206ME 8x3M-80E; Lựa chọn 2: Uran-E/3R-60UE 4xZS-24E 16x3M-24E; Lựa chọn 3: Yakhont/3R50E 2xSM-316 12xYakhont; Lựa chọn 4: Yakhont/3R50E, 2xSM-316, 12xYakhont kết hợp cùng Uran-E/3R-60UE 2xZS-24E, 8x3M-24E

• 1 hoặc 2 modul của hệ thống pháo/tên lửa phòng không Kashtan-M

• 16 tên lửa vác vai Igla

• 1 pháo nòng đơn 100mm AK-190E

• 2 súng 14,5mm

• Cơ cấu phóng lựu chống biệt kích ngầm DP-64

• 4 cơ cấu phóng KT-216 của hệ thống mồi bẫy tầm gần PK-10

Thiết bị điện tử

• Hệ thống radar sục sạo và nhận dạng mục tiêu Monolit-K/Monument-E

• Hệ thống đạo hàng Gorizont-25

• Radar sục sạo mục tiêu trên không và trên mặt biển Pozitiv-ME1 có tầm trinh sát tối đa 150km trong điều kiện biển động cấp 3; có thể phát hiện mục tiêu bay có diện tích phản xạ radar 1m2 bay ở độ cao 1.000m từ khoảng cách 110km; có thể phát hiện mục tiêu là tên lửa đối hạm có diện tích phản xạ radar 0,03m2 bay ở độ cao 15m từ khoảng cách 15km.

Có thể bám cùng lúc 3-5 mục tiêu. Đối với mục tiêu là tàu nổi có diện tích 10.000m2 từ ngoài đường chân trời.

• Radar kiểm soát hỏa lực 5P-10E

Thông số kỹ thuật

Choán nước đủ tải: 1.000 tấn

Dài: 64,0m

Rộng: 17,2m

Mớn nước khi đầy tải: 3,8m

Tốc độ: Tối đa: 55 hải lý/h (100km/h); Tiết kiệm 12 hải lý/h

Tầm hoạt động: Ở tốc độ tiết kiệm khi tàu đầy tải 2.500 hải lý; Ở tốc độ tối đa, trên đệm khí: 800 hải lý

Dự trữ hoạt động: 10 ngày

Thủy thủ đoàn: 68 người