Ông Mike McCaul, thành viên đảng Cộng hòa thuộc Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, cho hay Taliban đã ngăn không cho 6 chiếc máy bay chở công dân Mỹ và người dân Afghanistan cất cánh khỏi sân bayMazar-i-Sharif trong nhiều ngày qua, nhằm gây sức ép để có được "sự công nhận đầy đủ" từ phía Washington.
“Chúng ta có 6 chiếc máy bay ở sân bay Mazar-i-Sharif, 6 chiếc máy bay chở các công dân Mỹ cùng những phiên dịch viên và Taliban đang giữ họ làm con tin để đưa ra những yêu cầu”, ông McCaul nhấn mạnh trong cuộc phỏng vấn với Fox News hôm 5/9.
Taliban bị cáo buộc đang giữ 6 máy bay Mỹ làm "con tin" ở sân bay phia bắc Afghanistan. (Ảnh: Reuters)
Cũng theo ông McCaul, kể từ khi quân đội Mỹ hoàn thành quá trình rút quân khỏi Afghanistan vào ngày 30/8, chưa một công dân nào của Mỹ có thể rời khỏi Afghanistan.
Ông McCaul bày tỏ sự quan ngại về khả năng Taliban sẽ đưa ra “ngày càng nhiều yêu cầu dù là tiền bạc hay sự công nhận về một chính phủ ở Afghanistan”, bất chấp việc Mỹ nhấn mạnh các công dân nước này và người dân Afghanistan có quyền được rời đi trong an toàn.
Tuy nhiên, Taliban trước đây cho hay sẽ để những người có giấy tờ hợp lệ rời khỏi Afghanistan một cách tự do dù là họ đi bằng đường hàng không qua sân bay Kabul hay đi qua biên giới trên đất liền.
“Họ không thông qua để các máy bay cất cánh. Nhiều người đã phải ngồi ở sân bay suốt nhiều ngày, trong khi những chiếc máy bay không được phép cất cánh. Chúng tôi biết lý do là vì Taliban muốn trao đổi cái gì đó”, ông McCaul nói.
Trong khi đó, CBS News dẫn lời Ascend, một nhóm phi lợi nhuận chuyên hỗ trợ đào tạo cho các phụ nữ trẻ ở Afghanistan, cho biết có 2 chiếc máy bay ở sân bay Mazar-i-Sharif ở phía bắc Afghanistan đã bị Taliban giam giữ trong 6 ngày qua. Những chiếc máy bay này đã sẵn sàng sơ tán từ 600 – 1.200 người bao gồm 19 công dân Mỹ.
Những người theo đảng Cộng hòa cho rằng, cuộc khủng hoảng con tin ở phía bắc Afghanistan sẽ làm khắc sâu thêm những lời tố cáo nhằm vào chính quyền của Tổng thống Joe Biden sau khi để xảy ra tình trạng hỗn loạn trong quá trình rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan và làm hàng trăm người thiệt mạng, cũng như để hàng tỉ USD vũ khí rơi vào tay Taliban.
Còn vào hồi tuần trước, Ngoại trưởng Antony Blinken cho hay có từ 100 - 200 công dân Mỹ vẫn đang ở lại Afghanistan. Nhưng theo ông McCaul, như tài liệu mật mà ông nhận được thì con số là lớn hơn với hàng trăm công dân Mỹ bị bỏ lại ở Afghanistan.
Cũng theo ông McCaul, trong khi nhiều người Mỹ được phép đi qua các chốt kiểm soát của Taliban để sơ tán khỏi thủ đô Kabul vào tháng trước, thì phần lớn phiên dịch viên người Afghanistan từng làm việc cho quân đội Mỹ hoặc bị chặn vào khu vực đường băng sân bay Kabul, hoặc bị chặn từ lúc còn ở ngoài cửa sân bay theo lệnh của Bộ Ngoại giao Mỹ.
Nhiều báo cáo còn cho hay đống bừa bãi mà quân đội Mỹ bỏ lại trong quá trình rút quân khiến việc mở cửa trở lại sân bay Kabul không thể diễn ra nhanh chóng.
Tướng thủy quân lục chiến Kenneth McKenzie từng tuyên bố vào tuần trước rằng, quân đội Mỹ đã để lại các xe chữa cháy và nhiều thiết bị khác hữu ích nhằm giúp các chuyến bay dân sự sớm được nối lại ở sân bay Kabul. Nhưng hãng tin Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ dẫn lời một quan chức Taliban cho biết, ngay cả các máy bay dân sự cũng đã bị vô hiệu hóa, các hệ thống radar và nội thất trong nhà ga sân bay cũng đã bị phá hủy.
“Chúng tôi không còn gì có thể hoạt động ở sân bay Kabul. Mỹ đã phá hủy mọi thứ bao gồm dùng hỏa lực để hủy hoại các bộ phận quan trọng của máy bay”, quan chức Taliban cho biết.