Lần đầu tiên không lực Israel sử dụng loại máy bay mới nhất của họ vừa được trang bị - tiêm kích tàng hình thế hệ 5 F-35 I tấn công vào các vị trí của lực lượng thân Iran ở Syria và các hệ thống phòng không của quân Chính phủ Syria.
Mục đích của vụ tấn công là để trả đũa vụ lực lượng thân Iran phóng tên lửa vào lãnh thổ Israel hôm 12/5 vừa qua.
Điều này cũng đưa Israel trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới sử dụng F-35 trong chiến đấu.
“IAF là lực lượng đầu tiên trên thế giới sử dụng Adir trong chiến đấu, Adir của chúng tôi có thể tiến công tất cả các mục tiêu tại khu vực Trung Đông, vừa qua chúng tôi đã xuất kích 2 lần trên 2 mặt trận khác nhau" - Norkin, Tư lệnh Không quân Israel viết trên Twitter.
Không quân Israel (IAF) gọi những chiếc F-35I của mình là Adir, trong tiếng Hebrew, Adir có nghĩa là "chiến đấu cơ mạnh nhất".
Báo Haaretz, một tờ báo lớn và có lịch sử lâu đời nhất tại Israel đã công bố bức ảnh về máy bay F-35 của Israel do Norkin cung cấp, khi nó bay qua thủ đô Beirut của Lebanon.
Cột mốc đánh dấu quan trọng
Việc sử dụng chiếc F-35 vào chiến đấu là một cột mốc quan trọng cho chiếc máy bay đã được phát triển từ đầu những năm 1990.
Chương trình phát triển máy bay chiến đấu tương lai F-35 của Mỹ đã lập nhiều kỷ lục đáng nể nhất: Chi phí phát triển cao nhất (gần 400 tỉ USD), thời gian đưa vào sử dụng chậm nhất (4 năm), trang bị nhiều kỹ thuật hiện đại nhất, số đối tác tham gia phát triển nhiều nhất (8 nước) và cũng phát sinh nhiều lỗi kỹ thuật khiến chương trình phải dừng lại để khắc phục lâu nhất...
Điều này đã làm dấy lên nghi ngờ về khả năng thực sự của tiêm kích "siêu đắt đỏ" này.
Israel không nằm trong 8 quốc gia phát triển loại máy bay "siêu đắt đỏ" này, nhưng là đồng minh thân cận chiến lược, nên Israel cùng với Nhật Bản và Hàn Quốc, là những quốc gia được Mỹ ưu tiên bán F-35 cho trước.
Israel cũng là quốc gia đầu tiên ở khu vực Trung Đông sở hữu loại máy bay chiến đấu hiện đại này, trước cả Thổ Nhĩ Kỳ là một trong 8 nước tham gia dự án phát triển máy bay F-35.
Richard Aboulafia, chuyên gia quản lý các dự án tư vấn trong lĩnh vực máy bay thương mại và quân sự, chuyên phân tích các xu hướng quốc phòng và hàng không vũ trụ tại Teal Group nói rằng:
F-35 là vũ khí tốt nhất của IAF có thể nhận được từ Mỹ, nó sẽ phát huy tốt vai trò trong cuộc chiến tại Syria, kể cả khi Syria có cơ hội sở hữu hệ thống phòng không S-300 của Nga.
“Những cuộc không kích của IAF trên lãnh thổ Syria đặt ra 2 yêu cầu lớn đó là: hiệu suất tiêu diệt các mục tiêu và khả năng sống sót tối đa. Để đáp ứng được 2 yêu cầu trên, thì chỉ có loại máy bay F-35.
Đây là loại máy bay chiến đấu đa nhiệm, cung cấp cho người dùng và những khách hàng tiềm năng mức độ tin cậy cũng như hiệu suất chiến đấu cao" - Aboulafia nhấn mạnh.
Ngày 12/12/2016 tại Căn cứ Không quân Nevatim - Israel, lực lượng không quân Israel đã nhận được chiếc F-35 đầu tiên.
Luôn là quốc gia tiên phong
Trong lịch sử, Israel luôn là quốc gia tiên phong đưa những vũ khí dù mới được trang bị vào sử dụng.
Phi công huyền thoại của IAF - Moshe Marom-Melnik đã trở thành người đầu tiên bắn hạ một máy bay đối phương với chiếc F-15 vào năm 1979.
Trong khi đó, phải mất hơn 10 năm sau, khi tiến hành chiến dịch "Bão táp Sa mạc" năm 1991, Không quân Mỹ mới sử dụng loại máy bay này, mặc dù trong khoảng 10 năm đó, quân đội Mỹ đã không ít lần tiến hành các chiến dịch quân sự ở khắp nơi trên thế giới.
Trong cuộc tập kích đường không vào Libya năm 1986 (chiến dịch El Dorado Canyon), không quân Mỹ đã sử dụng những chiếc máy bay F-111 Aardvark và F-18 Hornet chứ không phải những chiếc F-15 hay F-16 (đây là những loại máy bay chiến đấu hiện đại nhất của không quân Mỹ khi đó).
Lý do được đưa ra là đảm bảo tính an toàn, khi không quân Mỹ đã có kinh nghiệm sử dụng máy bay F-111 trong chiến tranh Việt Nam.
Không chỉ có máy bay chiến đấu F-15 hay F-16, kể cả loại máy bay chiến đấu thế hệ 5 như F-22, không quân Mỹ cũng chưa dám sử dụng thường xuyên trong các chiến dịch. Lý do thì có nhiều nhưng rất có thể, họ chưa đặt nhiều niềm tin vào một loại máy bay chiến đấu mới, chưa có kinh nghiệm thực chiến.
Nhưng không quân Israel lại khác, khi có những loại máy bay chiến đấu mới, họ càng đưa vào sử dụng nhanh càng tốt, mục đích để rèn luyện kỹ năng chiến đấu của phi công, cũng như rút ra những yếu của máy bay để khắc phục.
Abraham Assael, nguyên Tư lệnh của IAF, hiện đã nghỉ hưu và hiện nay là Giám đốc điều hành của Viện nghiên cứu chiến lược không gian và không quân Fisher cho biết:
“Việc đưa những loại máy bay chiến đấu mới vào thực chiến là cơ hội tuyệt vời, vì vậy chúng tôi luôn tận dụng tối đa cơ hội này.
Chúng tôi luôn có kinh nghiệm trong vấn đề này, đây cũng là cơ hội đánh giá tính năng kỹ thuật cũng như xây dựng chiến thuật cho loại máy bay chiến đấu mới, đó thực sự cũng không phải là nhiệm vụ dễ dàng".
Aboulafia cho biết, việc đưa máy bay F-35 vào thực chiến có thể tạo ra hiệu ứng tích cực đối với nó tại các thị trường như Canada, Nhật Bản hoặc Vương quốc Anh. Đặc biệt, các khách hàng tiềm năng đang cân nhắc liệu có nên trang bị loại máy bay này hay không.
Chỉ huy Không quân Israel trong lần đầu tiên điều khiển tiêm kích tàng hình F-35I Adir
Chưa thể quyết định tương lai
Tuy nhiên, ông Assael cũng đánh giá, việc đưa F-35 vào thực chiến cũng chưa thể đánh giá được liệu dấu mốc quan trọng này có ảnh hưởng lớn đến con đường xuất khẩu F-35 của Mỹ cho Israel hay không.
Hiện nay, Israel vẫn chưa quyết định có nên mở rộng phi đoàn F-35 của mình vượt qua 50 chiếc theo hợp đồng đã ký trước kia, hay là đặt mua thêm loại máy bay chiến đấu hạng nặng F-15 - đây là loại máy bay mà IAF đã có hơn 40 năm kinh nghiệm khai thác.
Sự kiện Israel đưa F-35 vào thực chiến có ý nghĩa gì đối với việc Mỹ sử dụng loại máy bay này ở Trung Đông hay không cũng chưa thể đánh giá được. Hiện nay không quân Mỹ chỉ triển khai một phi đội F-35B của lực lượng Thủy quân Lục chiến, tại căn cứ quân sự Iwakuni, Nhật Bản và một số lượng hạn chế F-35A của không quân Mỹ tại Anh.
Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo quân đội Mỹ hiện chưa có kế hoạch đưa F-35 đến Trung Đông, đồng nghĩa Washington chưa sẵn sàng sử dụng loại máy bay này trong thực chiến.
David Deptula, nguyên Trung tướng không quân Mỹ đã nghỉ hưu, hiện là Viện trưởng Viện nghiên cứu hàng không vũ trụ Mitchell nói:
Không phải vì IAF đã chứng minh được sự thành công của F-35 trên chiến trường Syria mà Mỹ có thể vội vàng triển khai loại chiến đấu cơ này đến khu vực Trung Đông.
“Mỗi quốc gia hiện đang sở hữu những chiếc F-35, họ sẽ sử dụng chúng để tăng cường sự đảm bảo về an ninh quốc gia của mình.
Mỗi quốc gia lại có một chiến lược và quan điểm quân sự khác nhau. Việc Israel đã sử dụng thành công F-35 trong thực chiến chỉ khẳng định thành công của loại máy bay này mà thôi" - Deptula đã bình luận trên Defense News.