Viện nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockolm - SIPRI cho biết, nhằm đáp ứng yêu cầu của Quân đội chính phủ Syria (SAA) trên chiến trường, vào năm 2015, Quân đội Nga đã gấp rút viện trợ cho đồng minh tổng cộng 10 xe tăng chiến đấu chủ lực T-90 rút từ các đơn vị trực chiến.
Số xe tăng T-90 mà Quân đội Syria tiếp nhận bao gồm 3 phiên bản, đó là T-90A mà Lục quân Nga đang sử dụng, biến thể xe tăng chỉ huy T-90K và đi kèm cả một vài chiếc T-90 đời 1992 thuộc thế hệ đầu tiên có tính năng kỹ chiến thuật kém hơn.
Tại mảnh đất Syria nóng bỏng, các xe tăng T-90 này đã được biên chế cho một số đơn vị chủ lực của SAA như Sư đoàn bộ binh cơ giới số 4, lực lượng Đặc nhiệm Tiger, thậm chí chuyển giao cho cả đồng minh Hezbollah điều khiển.
Chiếc xe tăng chiến đấu chủ lực T-90 đầu tiên bị phá hủy trên chiến trường Syria
Không thể phủ nhận xe tăng T-90 đã đóng góp rất tích cực vào những thắng lợi của Quân đội Syria trước các tay súng thánh chiến Hồi giáo. Đặc biệt khả năng sống sót của T-90 được đánh giá rất cao khi đã có vài lần nó bị trúng tên lửa và rocket chống tăng nhưng không bị phá hủy.
Mặc dù vậy, khi đã tham gia chiến đấu thì tổn thất của T-90 là không thể tránh khỏi. Kể từ chiếc đầu tiên bị phiến quân chớp thời cơ phá hủy do kíp xe mở nắp buồng lái, cho đến những chiếc bị bắn cháy trực tiếp trên chiến trường đã cho thấy T-90 không phải bất khả xâm phạm.
Vấn đề thu hút sự chú ý nhiều nhất vào thời điểm này đó là đã có bao nhiêu chiếc T-90 bị phá hủy trên chiến trường Syria. Để trả lời câu hỏi trên chuyên gia quân sự người Cộng hòa Czech, ông Yakub Yanovsky đã đưa ra thống kê của riêng mình.
Theo nhận định đã có ít nhất 2 chiếc T-90 bị ông Yanovsky đếm trùng
Chuyên gia Yanovsky sau khi thu thập các bức ảnh từ hiện trường để so sánh số hiệu và tình trạng đã đưa ra kết luận rằng có tổng cộng 6 xe tăng chiến đấu chủ lực T-90 bị phá hủy trong các tình huống giao tranh.
Như vậy so với tổng số 10 chiếc T-90 được Nga đưa sang Syria (theo SIPRI) thì thiệt hại của xe tăng T-90 đã lên tới 60%, một con số khủng khiếp và cho thấy sự thật khác hẳn về khả năng chịu đạn xuyên giáp của dòng chiến xa này.
Tuy nhiên có nhận định khác cho rằng ông Yanovsky đã đếm trùng 2 chiếc T-90, đó là do chúng bị phiến quân bắn hỏng rồi kéo về sửa chữa để dùng tiếp và sau này lại bị quân đội chính phủ phá hủy, thực chất chỉ có 4 chiếc T-90 bị bắn cháy mà thôi. Nhưng kể cả như vậy thì tỷ lệ tổn thất của T-90 cũng lên tới 40%, con số không hề nhỏ một chút nào.
Hiện tại Quân đội Nga cũng như Syria đều chưa đưa ra bình luận về số liệu được chuyên gia Yakub Yanovsky đưa ra, sẽ cần thêm một số thông tin nữa để đi tới kết luận chính xác hơn.
Xe tăng chiến đấu chủ lực T-90A Nga cung cấp cho Quân đội Syria hoạt động trên chiến trường