Tiêu diệt châu chấu
Những người dân băng qua cao nguyên đầy cỏ và các sườn đồi hiểm trở, dùng gậy đập xuống đất hoặc dùng súng bắn vào bầu trời đen kịt.
"Chúng tôi chưa bao giờ nhìn thấy những thứ như vậy," Mulualem Berhe, một nông dân 54 tuổi cầm các chai nhựa chứa đầy sỏi, nói. Những cột khói đen bám lấy những cây lớn đằng sau lưng ông. Một chiếc xe tải xuất hiện, đằng sau chở một số cậu bé đang hò hét và mắt hướng về phía chân trời.
Gần như tất cả các cư dân ở Debrekal - khu vực thưa thớt dân cư gần thị trấn Adwa ở phía bắc Ethiopia - đều tham gia vào cuộc chiến chống lại hàng tỉ con châu chấu. Dân làng dùng những biện pháp đơn giản để tiêu diệt những con côn trùng này, bao gồm dùng súng, khói và tiếng ồn.
Sau một mùa mưa kéo dài và ẩm ướt bất thường, "đại dịch châu chấu tệ hại nhất 25 năm" đã xuất hiện trở lại ở vùng Sừng Châu Phi.
Ảnh: Yonas Tadesse
Mulualem là một trong những người không may mắn: toàn bộ cánh đồng của ông đã bị châu chấu hủy diệt. "Hồi xưa người ta thường nói: nếu gây ồn, châu chấu sẽ bay mất. Nhưng bây giờ có quá nhiều châu chấu, và chẳng có gì có thể xua đuổi được chúng".
Năm ngoái, dịch châu chấu đã phá hủy 350.000 tấn ngũ cốc và hơn 1,2 triệu ha đồng cỏ ở Ethiopia. Năm nay dự kiến mọi chuyện sẽ còn tồi tệ hơn. Kể từ tháng 1, châu chấu đã tàn phá hơn 200.000 ha đất nông nghiệp. Theo Tổ chức Nông lương Liên hợp quốc (FAO), số lượng châu chấu đã tăng gấp 8.000 lần.
Hiện tại, cuộc chiến chống châu chấu còn vấp phải những khó khăn do những bất ổn chính trị. Các đàn châu chấu đã xuất hiện tại Kenya, cũng như các vùng khác của Djbouti, Eritrea, Sudan và Somalia. Nhưng Ethiopia là quốc gia cần phải giải quyết châu chấu nhanh chóng nhất do nguy cơ lớn đối với hàng loạt diện tích trồng trọt ở nước này.
"Ethiopia là tiền tuyến chống châu chấu," ông Fatouma Seid từ FAO nói.
Nhiều người lo ngại rằng Ethiopia đang không kiểm soát được tình hình. Các chiến dịch bằng máy bay và trực thăng để thám thính và xả thuốc trừ sâu đã giảm bớt trong khi nhiều nam nữ thanh niên buộc phải ra trận vì những bất ổn chính trị.
Ảnh: Yonas Tadesse
Tuy vậy, Ethiopia vẫn còn hi vọng. Mặc dù người dân tiêu diệt châu chấu bằng những phương pháp thô sơ, nhưng hoạt động này lại mang tính chuyên môn cao và được tổ chức khá tốt.
Vào thời điểm cao điểm của chiến dịch trong khu vực hồi tháng trước, các chuyên gia địa phương đã di chuyển từ làng này sang làng khác, tập hợp thanh niên và nhắn tin qua điện thoại những nhân viên chịu trách nhiệm theo dõi sự di chuyển của châu chấu và xác định các khu vực để phun hóa chất vào ban đêm.
Các biện pháp
Tại Mekelle - thủ phủ vùng của Tigray, các nhà khoa học máy tính đã đối chiếu thông tin để tạo bản đồ châu chấu hàng ngày. Mỗi tối vào lúc 7 giờ, Atinkut Mezgebu Wubneh, quan chức nông nghiệp của khu vực, xuất hiện trên kênh truyền hình nhà nước để cập nhật cho người dân về sự di chuyển của châu chấu.
Các biện pháp này được thực hiện trên khắp Ethiopia, và đạt được mức độ hiệu quả khác nhau. Ngày 10/11 vừa qua, một nhóm chuyên gia tiêu diệt châu chấu từ Israel đã đến để tiếp sức người dân với việc sử dụng các công nghệ mới bao gồm cả máy bay giám sát không người lái.
Tuy vậy, những thách thức lớn vẫn đang chờ ở trước mắt. Haregot Gebremedhin, một người nông dân 72 tuổi, đang vội vàng thu hoạch nông sản giữa lúc châu chấu tập trung kín trời.
Ông và vợ mình nhớ lại khoảng thời gian kinh hoàng vào những năm 1958-1959, khi hàng nghìn tấn lương thực bị hủy hoại và nạn đói nghiêm trọng đã xảy ra trong những năm sau đó.
"Chúng tôi chưa từng thấy gì như vậy trong suốt cuộc đời mình," người vợ Belaynesh Woldemikael vừa nói vừa dùng gậy đập mảnh tôn sắt trong khi con gái bà chuẩn bị đốt lửa để xua đuổi châu chấu. "Đây có phải là sự trừng phạt cho những tội lỗi của chúng ta không?"