Tối (9/9), đêm chung kết cuộc thi Siêu mẫu Việt Nam đã diễn ra, với nhiều tiết mục hấp dẫn. Kết thúc đêm thi, đã có 6 thí sinh được trao giải Vàng, Bạc, Đồng. Thí sinh Quỳnh Hoa của đội Hương Giang đã vượt qua 30 thí sinh khác để lên ngôi Siêu mẫu Việt Nam, với tỷ lệ bình chọn của khán giả lên tới 28,97%.
Quỳnh Hoa đăng quang quán quân Siêu mẫu Việt Nam 2018
Dù cuộc thi Siêu mẫu Việt Nam 2018 được tổ chức khá quy mô, nhưng vẫn khiến một bộ phận không nhỏ khán giả cảm thấy không hài lòng và cho rằng, nó đang vô hình làm hiểu sai danh hiệu cao quý của nghề người mẫu.
Siêu mẫu – danh xưng cao quý nhất của nghề người mẫu
Ở mỗi nghề nghiệp đều có một đỉnh cao nhất, tập trung những tinh túy của nghề đó. Sẽ rất ít người đạt tới đỉnh cao ấy để được xem như nhân vật đứng đầu. Khi đó, họ sẽ được ca tụng bằng một danh xưng cao quý.
Chẳng hạn, với nghề dạy học, giáo sư là học hàm cao nhất, với những nữ ca sĩ tập trung vào vocal, danh xưng quý báu nhất là Diva.
Tương tự, với nghề người mẫu – Siêu mẫu (Super Model) chính là danh xưng cao quý nhất.
Khái niệm Siêu mẫu (Super Model) được Gianni Versace định danh vào năm 1991, khi ông để bốn người mẫu nữ hàng đầu lúc ấy là Naomi Campbell, Christy Turlington, Cindy Crawford, Linda Evangelista dắt tay nhau bước trên sàn catwalk.
Khoảnh khắc 4 Siêu mẫu khoác tay nhau catwalk theo điệu nhạc Freedom
Từ khoảnh khắc ấy, nhà thiết kế huyền thoại lần đầu tiên gọi họ là Siêu mẫu và mở màn cho kỉ nguyên quyền lực của những người mẫu nữ đứng đầu ngành công nghiệp thời trang.
Theo đó, Siêu mẫu (tương đương với Diva trong âm nhạc) là một người mẫu đạt đến đỉnh cao nhất trong thế giới thời trang, có ngoại hình đặc biệt, thần thái hiếm có cùng rất nhiều tài năng thiên phú về nghề người mẫu.
Quan trọng hơn cả là những đóng góp, tầm ảnh hưởng to lớn của họ với thế hệ người mẫu sau này
Suốt gần 30 năm qua, chỉ duy nhất 6 người mẫu được đông đảo công chúng lẫn giới chuyên môn công nhận danh xưng này là Claudia Schiffer, Cindy Crawford, Linda Evangelista, Christy Turlington, Naomi Campbell và Kate Moss.
Ngay cả những người mẫu hàng đầu, cùng thời với họ như Helena Christensen, Eva Herzigova, Tyra Banks, Carla Bruni, Stephanie Seymour… cũng họa hoằn lắm mới được gọi là siêu mẫu một cách dè chừng.
Thế hệ người mẫu sau này có rất ít người được gọi là Siêu mẫu. Dù đâu đó vẫn có một số người được vinh danh, xưng tụng như Gisele Bundchen, Karile Kloss… nhưng không chính thức trên toàn thể công chúng như 6 siêu mẫu trên.
Rất nhiều người mẫu tài năng và nổi tiếng, nhưng không phải ai cũng trở thành Siêu mẫu
Chuẩn mực của một Siêu mẫu – Việt Nam chưa thể đạt tới
Không ai đặt ra quy chuẩn xác đáng về một Siêu mẫu, nhưng có thể lấy 6 Siêu mẫu hàng đầu làm tiêu chuẩn để so sánh.
Họ là những người mẫu có ngoại hình trời phú, đẹp một cách tự nhiên, đẹp hoàn thiện mọi đường nét, nổi bật đến tỏa sáng mỗi khi xuất hiện, nhưng lại không hề lấn át trang phục.
Họ sở hữu kĩ năng catwalk bậc thầy, vừa chuẩn mực lại vừa có phong cách, dấu ấn riêng. Chẳng hạn, Naomi nổi tiếng với những bước catwalk như khiêu vũ, Kate Moss gây ấn tượng với cách walk uyển chuyển nhẹ nhàng như một con linh miêu nhưng lại rất tĩnh, Claudia lại walk theo phong cách quý tộc cổ điển…
Naomi Campbell
Những đường walk của họ nổi bật giữa trăm ngàn người mẫu khác, không ai bắt chước được, nhưng lại không hề lạc lõng, xa rời trang phục mà vẫn tôn lên ý tưởng của nhà thiết kế.
Họ có thần thái (ánh mắt, biểu cảm, cử chỉ) của những nữ thần, tạo nên đẳng cấp cao nhất của một người mẫu. Chẳng hạn, đôi mắt của Linda Evangelista, bờ môi của Claudia Schiffer hay biểu cảm của Kate Moss đã trở thành biểu tượng của làng thời trang.
Christy Turlington
Họ sở hữu hàng trăm hợp đồng quảng cáo, đại diện trị giá triệu đô với những nhãn hiệu, tạp chí hàng đầu thế giới, là con cưng của các nhà thiết kế thời trang danh tiếng nhất.
Ở thời hoàng kim của 6 Siêu mẫu, họ luôn đứng vào vị trí vedette trong mọi show diễn của mọi thương hiệu cao cấp nhất như Chanel, Dior, Versace, Yves Saint Laurent, Valentino, D&G, Gucci, Vivienne Westwood, CK, Anna Sui…
Cindy Crawford
Với họ, thời trang không chỉ là thương mại mà còn là nghệ thuật, nơi họ thể hiện được cá tính, bản lĩnh nghệ sĩ của mình.
Claudia Schiffer
Họ tạo ra những cuộc cách mạng thời trang, ảnh hưởng mạnh mẽ đến giới người mẫu và xu hướng của thế giới. Chẳng hạn, Naomi Campbell mở đường cho nhiều thế hệ người mẫu da màu, hay Kate Moss tiên phong cho kiểu người mẫu siêu gầy ngày nay.
Cả thế giới biết đến họ, tên tuổi của họ không thua kém gì những nhân vật hàng đầu khác trong âm nhạc hay điện ảnh. Naomi Campbell thậm chí còn đạt tới tầm vóc của huyền thoại, sánh ngang với một biểu tượng về văn hóa đại chúng.
Kate Moss
Họ là thước đo của một người mẫu, là hào quang mà người mẫu nào cũng muốn đạt tới.
Loạn Siêu mẫu tại Việt Nam – sự lạm dụng danh xưng
Nhìn nhận một cách nghiêm túc, nếu xét theo các tiêu chuẩn trên, Việt Nam chắc chắn không có Siêu mẫu. Ngay cả trên thế giới hiện nay, người ta vẫn rất dè chừng khi gọi tên Siêu mẫu với những người mẫu hàng đầu.
Tuy nhiên, chúng ta có thể "tạm mở" giới hạn thành Siêu mẫu của từng đất nước như đã làm với 4 Diva Việt.
Theo bà Nguyễn Thị Thúy Nga – tổng giám đốc Elite Việt Nam, chỉ có hai người mẫu xứng đáng với danh xưng siêu mẫu Việt Nam là Thanh Hằng và Hà Anh.
Bà Thúy Nga cũng nói rõ về danh xưng siêu mẫu ở Việt Nam: "Siêu mẫu ở Việt Nam giống như Diva ca nhạc vậy. Không có đơn vị hay tổ chức nào đặt ra tiêu chuẩn cho danh xưng siêu mẫu cả.
Người được gọi là siêu mẫu phải khẳng định mình qua thời gian và được người trong giới cũng như khán giả thừa nhận".
Thanh Hằng
Nhưng trên thực tế, Việt Nam lại có cả trăm siêu mẫu khác nhau, từ siêu mẫu có tiếng đến siêu mẫu vô danh.
Nếu gõ từ Siêu mẫu lên trang Google, khán giả sẽ kiếm được vô số kết quả về siêu mẫu A, siêu mẫu B… mà hầu như chưa bao giờ nghe tên. Rất nhiều người mẫu chỉ dừng ở mức nổi tiếng, thậm chí nổi tiếng nhờ đóng phim, mạng xã hội, nhưng cũng được gọi là Siêu mẫu. Hoặc, nhiều Hoa hậu, Hoa khôi không hoạt động nhiều về mảng thời trang, vẫn được gọi là Siêu mẫu.
Ở Việt Nam, từ truyền thông tới công chúng đều khá "dễ dãi" khi gọi tên Siêu mẫu và không có chuẩn mực cụ thể nào cho danh xưng này. Chính điều này đã dẫn tới tình trạng loạn Siêu mẫu ở Việt Nam, khi bất cứ người mẫu nào cũng dễ dàng được gọi là Siêu mẫu.
Có lẽ bởi vậy mà Việt Nam là một trong những quốc gia hiếm hoi có hẳn một cuộc thi Siêu mẫu, dành cho những thí sinh không chuyên.
Nhìn vào cuộc thi Siêu mẫu Việt Nam vừa qua, có thể thấy, rất nhiều thí sinh mới lần đầu tiên bước chân lên sàn catwalk, còn rất lóng ngóng, chưa đủ bản lĩnh sân khấu và hạn chế kiến thức thời trang.
Thí sinh Siêu mẫu tạo dáng thiếu tính high fashion
Điển hình như trong phần thi đầu tiên của đêm chung kết Siêu mẫu Việt Nam vừa qua, các thí sinh catwalk chưa chuyên nghiệp, biểu cảm khá thiếu tự tin, tạo dáng chưa vững. Rất ít thí sinh trong đó thể hiện được tố chất rõ ràng với nghề.
Điều này khiến người mẫu Lan Khuê phải thốt lên: "Lúc mở màn, tôi chẳng có ấn tượng gì, thậm chí còn thất vọng về các thí sinh Siêu mẫu Việt Nam".
Lan Khuê ngỡ ngàng
Và hiển nhiên, chỉ cần thí sinh chiến thắng trong cuộc thi, sẽ nghiễm nhiên mang danh Siêu mẫu, dù kinh nghiệm còn non nớt.
Trong khi đó, ở nước ngoài, Siêu mẫu là đỉnh cao mà một người mẫu tài năng phải phấn đấu cả chục năm mới đạt được.
Trước đây, bà Nguyễn Thị Thúy Nga đã từng thẳng thắn lên tiếng: "Thực ra ở Việt Nam, thậm chí cả thế giới cũng chưa có cuộc thi nào là cuộc thi Siêu mẫu cả. Vì thi Siêu mẫu phải là người mẫu có đẳng cấp thi với nhau, như vậy mới tìm được siêu mẫu đích thực.
Hiện nay trên thế giới chỉ có một cuộc thi tim kiếm người mẫu uy tín và lâu đời nhất là Elite Model Look. Nhưng đây cũng chỉ là cuộc thi tìm kiếm người mẫu chứ không phải Siêu mẫu.
Còn ở Việt Nam, các cuộc thi Siêu mẫu lại có cả những người chưa từng làm người mẫu. Vậy làm sao có thể gọi là tìm Siêu mẫu được?".
Vẻ mặt thiếu tự tin, lóng ngóng của thí sinh
Quả thực, không ai lại đặt Siêu mẫu lên bàn cân để thi thố, vì bản thân họ đã là một đỉnh cao. Điều này cũng tương tự rằng, không ai lại tổ chức một cuộc thi tìm kiếm Diva hay giáo sư.
Những đóng góp tích cực của cuộc thi Siêu mẫu
Nhìn nhận công bằng, các nhà tổ chức cuộc thi Siêu mẫu Việt Nam hoàn toàn có ý tốt khi muốn tìm kiếm và nâng đỡ những gương mặt người mẫu trẻ, yêu nghề, tạo điều kiện giúp họ có cơ hội phát triển năng lực bản thân và tiến xa hơn trong nghề.
Từ những cuộc thi như vậy, Việt Nam sẽ có thêm nhiều thế hệ người mẫu mới, giúp đáp ứng nhu cầu thời trang trong nước và vươn ra quốc tế. Đây cũng là bệ đỡ giúp nghề người mẫu phát triển một cách quy củ, chuyên nghiệp hơn.
Hoàng Thùy
Ngay trong cuộc thi, các thí sinh đều được đào tạo, rèn luyện để nâng cao kĩ năng của mình. Đó là điều đáng mừng.
Hiện nay, nhờ những cuộc thi như vậy mà người mẫu Việt có thêm nhiều điểm sáng như Hoàng Thùy, Trang Khiếu, Tuyết Lan, Minh Tú… Họ đều là người người mẫu Việt đi ra được thế giới.
Tuy nhiên, vấn đề nằm ở việc lạm dụng danh xưng, dẫn tới sự hạ thấp những giá trị cao quý và loạn danh hiệu. Nếu sử dụng ngôn từ một cách chừng mực hơn, đây sẽ là cuộc thi đáng được ghi nhận.