Không loại trừ tình huống bị phá hoại
Một số quan chức châu Âu cho biết, nguyên nhân có thể là do bị phá hoại. Nga - bên xây dựng tuyến ống khí này, cũng không loại trừ khả năng đó.
Hệ thống đường ống khí đốt. Ảnh: TASS.
Bộ trưởng Dầu mỏ và Năng lượng của Na Uy, Terje Aasland, nói vào hôm 27/9 rằng thông tin ban đầu nhận được về các vụ rò rỉ trong tuyến ống dẫn khí đốt này cho thấy có “hành động phá hoại”. Cả Thủ tướng Thụy Điển Magdalena Andersson và người đồng cấp Đan Mạch Mette Frederiksen đều cho rằng vụ việc có khả năng là “cố ý” nhưng đã hạ thấp khả năng về một mối đe dọa quân sự.
Tại Moscow, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitry Peskov nói với báo giới: “Không thể loại trừ bất cứ khả năng nào vào lúc này”.
Cả hai đường ống dẫn khí nói trên đều là những điểm nóng trong cuộc chiến năng lượng leo thang giữa các nước châu Âu và Nga, mà trong đó các nền kinh tế chính của EU đã hứng chịu những thiệt hại lớn với giá khí đốt tăng vọt buộc họ phải đi săn tìm các nguồn cung cấp năng lượng thay thế.
Theo nhà vận hành hệ thống đường ống Nord Stream AG, hiện không thể ước tính được “khung thời gian khôi phục cơ sở hạ tầng vận chuyển khí đốt”.
Trong một thông cáo vào tối 27/9, hãng này cho biết thêm rằng áp lực giảm trong đường ống cho thấy có hư hại vật lý.
Bộ trưởng Kinh tế Đức Robert Habeck nói rằng, giới chức an ninh Đức, Đan Mạch và Scandinavia đang xem xét kỹ lưỡng các rò rỉ ở Biển Baltic và điều tra nguyên nhân của tình trạng đó. Bộ trưởng Habeck cũng cho hay, nguồn cung năng lượng Đức chưa bị ảnh hưởng vì điều này.
Một chuỗi rò rỉ
Trước đó cùng ngày, Cơ quan Hàng hải Thụy Điển ra cảnh báo về 2 rò rỉ ở đường ống dẫn khí đốt Dòng chảy phương Bắc 1 (Nord Stream 1), ngay sau khi người ta phát hiện một rò rỉ trên đường ống dẫn khí đốt Dòng chảy phương Bắc 2.
Không có đường ống nào trong 2 đường ống nói trên đang bơm khí đốt sang châu Âu vào thời điểm phát hiện ra các rò rỉ đó. Mặc dù vậy các sự cố này vẫn xóa sạch các hy vọng còn sót lại về việc châu Âu có thể nhận khí đốt qua đường ống Dòng chảy phương Bắc 1 trước mùa Đông.
Nord Stream AG cho biết: “Sự cố xảy ra đồng thời cùng một ngày ở đường ống dẫn khí ngoài khơi của hệ thống Nord Stream là chưa từng có tiền lệ. Vẫn chưa thể ước tính thời điểm có thể khôi phục cơ sở hạ tầng vận chuyển khí đốt”.
Mặc dù hai đường ống này không đang hoạt động, chúng vẫn có chứa khí đốt chịu áp lực.
Bộ trưởng Năng lượng Đan Mạch Dan Jorgensen viết, việc rò rỉ khí đốt đã được phát hiện ở tuyến Nord Stream 2 giữa Nga và Đan Mạch vào ngày 26/9.
Trong khi đó, Gazprom, công ty quốc doanh Nga độc quyền xuất khẩu khí đốt Nga qua đường ống dẫn khí, từ chối bình luận.
Nga cắt giảm nguồn cung khí đốt cho châu Âu qua Nord Stream 1 trước khi ngừng hoàn toàn việc cung cấp khí này vào tháng 8. Nga quy trách nhiệm cho các lệnh trừng phạt của phương Tây là đã gây ra các khó khăn kỹ thuật cho việc cung cấp khí. Các chính trị gia châu Âu nói rằng đó chỉ là cái cớ để ngừng cung cấp khí.
Đường ống Nord Stream 2 mới vẫn chưa bước vào giai đoạn hoạt động thương mại. Đức đã vứt bỏ kế hoạch sử dụng tuyến này để cung cấp khí đốt ngay trước khi Nga đưa quân vào Ukraine vào tháng 2.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen hôm 27/9 nói rằng bất cứ hành động cố ý nào để phá rối cơ sở hạ tầng năng lượng châu Âu là “không thể chấp nhận được” và sẽ “dẫn tới phản ứng mạnh nhất có thể”.
Ai hưởng lợi từ tình huống này?
Các chuyên gia đồng ý rằng hư hại xảy ra với hệ thống đường ống nói trên có thể là cố ý.
Jakub Godzimirski - một giáo sư tại Viện Ngoại giao Na Uy chuyên về chính sách năng lượng Nga, nói rằng các vụ rò rỉ có thể bị lỗi kỹ thuật nhưng việc phá hoại cũng là một khả năng.
Một nguồn tin an ninh châu Âu cho hay: “Có một số dấu hiệu đây là hư hại do cố ý”. Nguồn này cho rằng còn quá sớm để rút ra kết luận. “Ta phải hỏi: Ai sẽ hưởng lợi?”.
Các vụ rò rỉ xảy ra ngay trước lễ khai trương Đường ống Baltic vào ngày 27/9 mang khí đốt từ Na Uy tới Ba Lan - tâm điểm trong nỗ lực của Ba Lan đa dạng hóa các nguồn cung.
Hôm 26/9 Cơ quan An toàn Dầu mỏ Na Uy (PSA) đã hối thúc các công ty dầu cảnh giác về các UAV chưa được nhận diện bay gần các giàn khoan dầu khí ngoài khơi Na Uy. Họ cảnh báo về khả năng tấn công.
Một phát ngôn viên cho Cơ quan quản lý Hàng hải Thụy Điển (SMA) cho biết có 2 rò rỉ trên tuyến Dòng chảy phương Bắc 1, một ở vùng đặc quyền kinh tế Thụy Điển và một ở khu vực Đan Mạch. Người này bổ sung rằng cả 2 rò rỉ đều nằm tại một khu vực nằm về đông bắc đảo Bornholm của Đan Mạch.
Một phát ngôn viên thứ 2 của SMA nói: “Chúng tôi đang theo dõi thêm để bảo đảm không tàu nào đi quá gần địa điểm đó”.
SMA cảnh báo: Tàu bè nếu vào khu vực này có thể bị mất độ nổi, đồng thời đối mặt nguy cơ khí đốt bị kích nổ và cháy trong nước hoặc không khí.
Hôm 26/9 các nhà địa chấn học phát hiện các vụ nổ ở một khu vực gần các đường ống Dòng chảy phương Bắc. Tuy nhiên, người ta chưa rõ liệu các sự kiện này có liên hệ với các đường ống hay không./.