Người dẫn chương trình K.KLEYMENOV: Vladimir Vladimirovich, đây là câu hỏi đầu tiên: Ngài đánh giá như thế nào về tình hình ở tỉnh Luhansk và Donetsk?
Vladimir Putin: Để đánh giá tình hình, cho phép tôi quay ngược thời gian một chút rằng điều gì đã xảy ra ở Ukraine trước đây. Trong thời làm tổng thống của mình, ông Yanukovych đã từ chối kí thoả thuận với Liên minh Châu Âu và bởi rằng khi kí như vậy, kinh tế của Ukraine sẽ gặp khó khăn, và cuộc sống của công dân gặp khó khăn. Tôi đã từng nói rằng ông ấy cần phải suy nghĩ và tiếp tục nghiên cứu thoả thuận cùng với Tây Âu.
Sau đó bắt đầu một cuộc bạo loạn và cuối cùng dẫn tới việc lật đổ một cách bất hợp pháp chính quyền của Yanukovych, cướp chính quyền bằng bạo lực. Điều này khiến một số người thích, một số người không thích. Và ở miền Đông và Đông Nam, nhân dân rất lo lắng về tương lai của mình và của các thế hệ tương lai. Tôi muốn nói rằng họ đã quan sát rất kỹ làn sóng chủ nghĩa dân tộc cực đoan và sự đe doạ tính mạng của họ, đe doạ tới quyền lợi của các dân tộc thiểu số, trong đó có các dân tộc thiểu số nói tiếng Nga. Tuy rằng là thiểu số, song người Nga ở đây đã sống ở đây lâu đời. Chính quyền mới đã cố gắng loại bỏ tiếng Nga ra khỏi đời sống và nhân dân chống lại việc này. Đương nhiên là những chuyện như vậy khiến người dân lo lắng. Điều gì đang xảy ra tiếp theo?
Lẽ ra phải đối thoại với người dân, chính quyền Kiev lại cất nhắc những tay chân của mình thành lãnh đạo của vùng này, đó là những người giàu có. Người dân không có thiện cảm với những người này và luôn nghi ngờ. Người dân cho rằng những người này đã kiếm chác một cách bất hợp pháp bằng cách bóc lột sức lao động, biển thủ công quỹ. Và đương nhiên là việc này làm quần chúng càng phẫn nộ.
Quang cảnh hội trường nơi diễn ra cuộc giao lưu trực tiếp của Putin.
Nhân dân cũng đề cử những người lãnh đạo của mình. Và chính quyền đã làm gì với những lãnh đạo mà người dân đề ra? Bỏ tù tất cả? Và trong bối cảnh như thế, những lực lượng dân tộc chủ nghĩa trỗi dậy, không nộp vũ khí, ngược lại họ còn đe doạ dùng vũ lực. Và miền Đông Ukraine hình thành trào lưu tự vũ trang. Chính quyền ở Kiev lẽ ra phải nghĩ rằng chính quyền cần có nhiều điều phải sửa sai và phải tiến hành đối thoại thì họ lại dùng vũ lực đe doạ tới mức điều máy bay và xe tăng. Đó là tội ác của chính quyền mới ở Kiev.
Tôi hi vọng rằng rồi họ cũng sẽ hiểu đất nước Ukraine đang rơi vào vực thẳm và trong trường hợp này tôi cho rằng việc đối thoại là rất quan trọng để kéo đất nước ra khỏi tình thế ngàn cân treo sợi tóc và đưa cho quần chúng một cuộc đối thoại đúng nghĩa. Chính quyền Kiev hiện nay đã tới miền Đông nhưng họ đã gặp ai ở đó? Đó là những lãnh đạo mà họ dựng lên. Muốn hiểu rõ điều này thì không cần phải tới Donbass, chỉ cần triệu tập họ tới Kiev và tiến hành cuộc họp. Đối với người dân phải tiến hành đối thoại thực sự với đại diện của chính họ, với những người mà nhân dân tin tưởng. Cần phải giải phóng họ khỏi nhà tù, giúp mọi người tổ chức, bầu ra những người đại diện của mình để đối thoại với chính quyền trung ương.
Hiện nay ở miền Đông Ukraine đang nói về việc chính quyền liên bang, còn ở Kiev, rất may là họ cũng nói về tản quyền (phân quyền). Từ đó có nghĩa là gì? Cần phải ngồi vào bàn, nói chuyện và hiểu đúng nghĩa xem chúng ta muốn gì, và tìm ra giải pháp chung. Chỉ có trong đối thoại và trong quy trình dân chủ, không dùng tới vũ lực, máy bay và xe tăng thì mới có thể lập lại trật tự được.
Khoảng 2 triệu câu hỏi đã được người dân Nga gửi tới Tổng thống Putin
Người dẫn chương trình K.KLEYMENOV: Trong lúc đối thoại giữa các nhà ngoại giao đang diễn ra, đặc biệt ở Geneva là đối thoại 4 bên: Nga, Mỹ, châu Âu và Ukraine, với đại diện Nga là Ngoại trưởng. Ngài có thể dự đoán khung cảnh đối thoại? Quan điểm đối thoại của Nga là gì?
Vladimir Putin: Tôi sẽ vẽ cho các bạn một bức tranh chung thế này, đó là chúng ta đi từ quan điểm rằng đối thoại phải là thực chất. Đối thoại không phải là giữa những người có quyền lực với nhau mà phải đối thoại với nhân dân và luôn luôn tìm được giải pháp thoả hiệp mà tôi đã có lần nhắc tới.
Người dẫn chương trình K.KLEYMENOV: Ngài sẽ trả lời ra sao trước câu hỏi của phương Tây và Kiev, rằng những cuộc nổi dậy ở miền Đông Ukraine có nước Nga đứng sau lưng, cụ thể là bàn tay Moscow đã tổ chức và cung cấp tiền bạc? Thêm nữa, họ còn lập luận rằng, ở đó có một lực lượng quân đội của Nga.
Vladimir Putin: Tất cả chuyện đó là bịa đặt. Ở miền Đông Ukraine không có đơn vị quân đội Nga nào, không có lực lượng đặc biệt nào, không có người Nga chỉ đạo về quân sự. Tất cả do người dân địa phương. Chứng minh tốt nhất là khi họ bỏ mặt nạ ra, họ là người dân. Tôi đã nói với những đồng nghiệp của mình ở phương Tây rằng họ là dân quân du kích, họ không phải đi đâu cả, họ là chủ của mảnh đất họ đang sống, và cần phải đối thoại với họ.
Người dẫn chương trình M.SITTEL: Về miền Đông Ukraine, chúng ta sẽ quay lại sau. Bây giờ tôi muốn hỏi về Crimea, về quyết định sáp nhập vào Nga. Bởi rằng trong cả cuộc đời làm chính trị của ngài, ngài chưa có một lời nào nói về Crimea. Có thể là ngài nghĩ trong đầu, nhưng trong các cuộc nói chuyện, ngài chưa bao giờ đề cập tới Crimea. Vậy thì quyết định sáp nhập Crimea xảy ra như thế nào? Xin ngài hãy nói về điều đó.
Có ai trong số những quan chức của ngài phản đối chuyện này? Ngài đánh giá thế nào về những mối nguy hại có thể xảy ra khi đưa ra quyết định này, từ những biện pháp trừng phạt về kinh tế cho tới nguy cơ nội chiến đang xảy ra trước mắt chúng ta?
Vladimir Putin: Mối nguy hiểm cơ bản nằm ở chính những mối đe doạ tới người Nga và người Ukraine nói tiếng Nga. Mối đe doạ đó rất cụ thể và rõ ràng. Chính vì thế, nó mới thúc đẩy người dân Crimea tới suy nghĩ về tương lai của mình và sáp nhập vào Nga. Chúng tôi đã lấy đó làm cơ sở để đưa ra các quyết định nhận Crimea về Nga. Tôi đã từng nói rằng nước Nga chưa bao giờ có kế hoạch thôn tính Crimea hoặc có những hành động quân sự đối với Crimea.
Ngược lại, chúng ta đi từ quan điểm cho rằng cần phải xây dựng mối quan hệ hữu nghị giữa Nga và Ukraine, đi từ thực tế về địa chính trị, cũng như việc chúng ta luôn nghĩ và hi vọng rằng đồng bào Nga của chúng ta, những công dân nói tiếng Nga ở Ukraine được sống trong một môi trường thuận lợi, không bị chèn ép và đe doạ. Nhưng cho tới khi xuất hiện khả năng họ bị đe dọa và chèn ép, khi mà nhân dân Crimea bắt đầu lên tiếng rằng họ muốn tự quyết định cuộc sống của mình, chúng tôi nghĩ ngay đến chuyện phải làm gì đó để giúp đỡ họ, chứ không phải là quyết định đưa ra cách đây 5, 10 hoặc 20 năm về trước.
Không ai trong số các thành viên của Hội đồng An ninh mà tôi tham vấn phản đối chuyện sáp nhập. Tất cả đều ủng hộ quan điểm của tôi. Và tôi cảm thấy rất hài lòng, thậm chí là hơn thế, khi tất cả mọi việc được trình bày trong kế hoạch hành động và ngay lập tức kế hoạch đó được thực hiện một cách nhanh chóng, chuyên nghiệp và cương quyết.
Người dẫn chương trình K.KLEYMENOV: Tôi có thể nói rằng, trong thế giới chưa từng có chuyện tương tự như việc sáp nhập Crimea.
Thưa ngài, chúng ta đang sống ở nước Nga, nhưng thực tế là ở Crimea đã tiến hành cuộc trưng cầu dân ý phức tạp trong một thời gian ngắn như vậy, rồi vấn đề an ninh, vấn đề giải giáp vũ khí của lực lượng quân đội Ukraine - tất cả những chuyện đó được tiến hành như nhanh như vũ bão và có cảm giác như tất cả những chuyện như vậy đã được chuẩn bị rất kỹ càng.
Vladimir Putin: Không, chẳng có chuẩn bị gì hết. Tất cả là phản ứng tức thì, xuất phát từ tình hình thực tế đang xảy ra, dựa trên đòi hỏi của người dân được tích góp lại và được thực hiện hết sức chuyên nghiệp.
Nghĩa vụ của chúng ta là đảm bảo an ninh cho người dân, điều kiện sống và cho họ quyền tự do biểu đạt mong muốn. Và chúng ta đã làm chuyện đó. Nhưng nếu không có sự ủng hộ của người dân Crimea thì điều đó là không thể.
Khi mọi chuyện đã rõ ràng, 83% đã tham gia cuộc trưng cầu dân ý, trong số đó có 96% nói có với việc sáp nhập vào Liên bang Nga, rõ ràng là tuyệt đại đa số ủng hộ. Trong trường hợp này thì không thể làm khác được.
Mời độc giả theo dõi phần 2 cuộc giao lưu trực tuyến của Putin với người Nga tại đây. Trân trọng!
