Theo nhật báo “Nikkei” (Nhật Bản), một mặt Bắc Kinh muốn thể hiện tính đối kháng với Tokyo, khi mà Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ có buổi nói chuyện trước Quốc hội Mỹ trong chuyến thăm từ ngày 26/4.
Mặt khác, Chủ tịch Tập Cận Bình cũng mong muốn trực tiếp kêu gọi thúc đẩy hợp tác Mỹ-Trung nhằm làm giảm bớt sự nghi ngại trong Quốc hội Mỹ, vốn do đảng Cộng hòa cứng rắn chiếm đa số, trước nguy cơ từ Trung Quốc.
Tuy nhiên, hiện Quốc hội Mỹ vẫn chưa có câu trả lời đối với đề nghị từ Bắc Kinh.
Nếu thu xếp được, ông Tập Cận Bình sẽ là Chủ tịch Trung Quốc đầu tiên diễn thuyết trước Quốc hội Mỹ. Đối với cá nhân ông Tập Cận Bình, điều này sẽ giúp ông củng cố uy quyền trong nước.
Theo tờ “Nhân dân Nhật báo” - cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc - cho tới nay, trong số lãnh đạo cao cấp Trung Quốc, chỉ có ông Đặng Tiểu Bình diễn thuyết trước Quốc hội Mỹ vào năm 1979 ở cương vị Phó Thủ tướng.
Theo nguồn tin ngoại giao, Bắc Kinh đã đưa ra đề nghị thu xếp chương trình diễn thuyết trước Quốc hội Mỹ khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Jack Lew thăm Trung Quốc hồi cuối tháng 3 với tư cách Đặc sứ của Tổng thống Mỹ.
Phía Mỹ cho biết chính quyền Mỹ sẽ nghiên cứu đề nghị này, tuy nhiên câu trả lời cuối cùng sẽ phụ thuộc vào Quốc hội Mỹ.
Liên quan tới chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình, phía Mỹ cho biết sẽ đón tiếp nhà lãnh đạo này với nghi thức ngoại giao cao nhất dành cho quốc khách.
Dự kiến chính quyền Obama sẽ tổ chức lễ đón và tổ chức tiệc tối tại Nhà Trắng do đích thân Tổng thống Obama chủ trì.
Tuy nhiên, như thế có vẻ chưa đủ với Trung Quốc. Bắc Kinh đang đòi được đãi ngộ như với Thủ tướng Shinzo Abe của Nhật Bản, người sẽ diễn thuyết trước Quốc hội Mỹ.
Phản hồi của Mỹ sẽ là một yếu tố để người Trung Quốc và giới nghiên cứu quốc tế suy đoán chủ trương, chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc trong tương lai.
Theo nhật báo “Nikkei”, nếu được phát biểu trước Quốc hội Mỹ, Chủ tịch Tập Cận Bình sẽ đề cập tới hai nội dung, đó là vấn đề nhận thức lịch sử nhằm kiềm chế sự trỗi dậy của Nhật Bản, và kêu gọi tăng cường hợp tác Mỹ-Trung.
Đây là cơ hội để Chủ tịch Tập Cận Bình nhấn mạnh tới việc xây dựng mô hình quan hệ cường quốc mới.
Nguồn tin ngoại giao của Mỹ cho biết chính quyền Obama muốn giữ cân bằng giữa Trung Quốc và Nhật Bản nên Washington có vẻ như đang tìm kiếm khả năng thực hiện đề nghị từ Bắc Kinh.
Các cuộc tiếp xúc ngầm Mỹ-Trung vẫn được thực hiện và Washington thông báo nội dung này cho Tokyo với ý nghĩa không để người Nhật Bản bất ngờ nếu sự kiện đó xảy ra.
Tuy nhiên, khác với chính quyền Obama, Quốc hội Mỹ rất mất lòng tin với Bắc Kinh, “kẻ” bị chỉ đích danh liên quan tới các vụ tấn công mạng nhằm vào nước Mỹ và hàng loạt vấn đề thương mại khác.
Vì lý do đó, khó có thể biết được rằng Quốc hội Mỹ sẽ đồng ý hay từ chối đề nghị của Bắc Kinh.
Trong tháng 6 tới, Mỹ và Trung Quốc sẽ tổ chức đối thoại chiến lược, kinh tế tại Washington. Hai bên sẽ tiếp tục bàn thảo cụ thể về nghi thức và lịch trình chuyến thăm Mỹ của ông Tập Cận Bình.
Báo chí Trung Quốc gần đây đăng tải nhiều bài viết về chuyến thăm Mỹ sắp tới của Chủ tịch Tập Cận Bình, nhấn mạnh tới sự trọng thị của người Mỹ dành cho Trung Quốc.
Theo báo chí Trung Quốc, trong 7 năm cầm quyền của Tổng thống Obama, chính quyền Mỹ đã tổ chức 7 tiệc tối chiêu đãi 7 quốc khách. Tuy nhiên, mỗi nguyên thủ chỉ được chiêu đãi một lần.
Duy nhất có Trung Quốc được chính quyền Obama tổ chức chiêu đãi quốc khách tới 2 lần. Theo báo chí Trung Quốc, “sự đãi ngộ của Mỹ thể hiện rõ ràng nhất vị thế của Trung Quốc trong cộng đồng quốc tế”.
