Thu hồi giàn khoan khí đốt trong lãnh hải...
Ngày 14.12.2015, Nga tuyên bố thu hồi hai giàn khoan dầu ở mỏ dầu Odeske trên biển Đen. Mỏ này cách bờ biển Ukraine 100 km và cách Crimea 120km.
Mỏ này có tuyến khí nối với Crimea nên Nga tuyên bố đây là của Nga, vì Nga đã sáp nhập Crimea hồi tháng 3.2014, theo tuyên bố của hãng thông tấn Tass.
Theo lực lượng biên phòng Ukraine, Nga đã “cướp” hai giàn khoan dầu trong lãnh hải Ukraine, vì mỏ Odeske thuộc thành phố biển Odessa và Nga đang chuẩn bị khai thác dầu trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Ukraine bằng hai giàn khoan đã “cướp”.
Lực lượng biên phòng Ukraine cũng nói, rằng Nga đã cử một giàn khoan khác đến thay hai giàn khoan đã “cướp”.
Trong khi đó, bộ phận tuyên truyền của Nga dẫn lời ông Igor Shabanov, tổng giám đốc công ty khí đốt Chernomorneftegaz, rằng hai giàn khoan Nga cần được bảo vệ khỏi khủng bố hoặc tàu chiến Ukraine.
Một sự cố khác đã xảy ra gần đây: một tàu chiến và một tàu tuần duyên Nga “buộc phải đuổi một tàu mang cờ Thổ Nhĩ Kỳ chuyển hướng”.
Tass nêu Nga đã phải đe dọa dùng vũ lực để buộc một tàu đổi hướng trong vùng biển nói trên.
... để Nga tiến đến bao vây Ukraine…
Theo nhà báo Oleksandr Piddubnyy người Ukraine, Nga đã bắt đầu bao vây Ukraine. Khoảng cách giữa mỏ dầu Odeske với bờ biển phía tây Ukraine nằm trong tầm vũ khí hiện đại của hải quân Nga.
Lực lượng của Nga có thể chặn các tàu mang cờ Nam Phi chở than đến giúp Ukraine chống lại mùa đông lạnh giá.
Theo Newsweek, hành động này của Nga quá nguy hiểm, nhưng Tổng thống Putin là “người giỏi tính toán” và ông không cho thấy dấu hiệu sẽ ngưng thực hiện ý định thực hiện giấc mộng “Nước Nga mới” (Novorossiya), tức thu hồi đất Ukraine từng của các triều đại Sa hoàng.
Trong bài diễn văn ngày 31.12.2015 trước quốc hội Nga, ông Putin không hề nói đến Ukraine.
Nhưng ông Putin muốn thử vận may trên biển Odessa, vì dự án ống dẫn khí South Stream của Nga đã bị hủy, nhưng nếu Nga muốn có một ống tuyến dẫn khí qua châu Âu thông qua một tuyến phía nam, khó tránh được EEZ của Ukraine ở biển Đen.
Phương án thay thế là tuyến ống dẫn dầu chạy qua Thổ Nhĩ Kỳ nhưng dự án này đã bị hoãn vì căng thẳng Nga-Thổ sau vụ Thổ bắn rơi máy bay ném bom Nga ở không phận Syria.
Newsweek dẫn thông tin của trang Atlantic Council, viết: “Tham lam là một động cơ trong của hành động của Nga, nhưng cũng còn một logic quân sự trong hành động này”:
Nằm giữa phía tây của mỏ Odeske với bờ biển Odessa là đảo nhỏ Zmiinyi có 100 dân cư. Đảo này từng có một căn cứ quân sự Liên Xô cũ, nhưng đã được phi quân sự hóa theo Hiệp định Hợp tác mà Ukraine và Rumania ký năm 1997.
Theo Piddubnyy, nếu Nga chiếm đảo Zmiinyi, tầm quan trọng của cảng Odessa sẽ bị khóa, có nghĩa Nga không cho Ukraine tiếp cận biển Đen, một khi Nga đã nắm Crimea, mỏ dầu Odekse và đảo trên.
… và lập “Cộng hòa nhân dân Odessa”
Nếu đúng như thông tin của nhà báo Ukraine, điều này sẽ là một bước leo thang của chiến tranh.
Kịch bản của Piddubnyy cần được xem xét cẩn thận. Nhưng theo Newsweek, có thể Nga dùng quân ủy nhiệm “đòi ly khai (như quân ly khai ở đông Ukraine) và bao vây cảng Odessa, đồng thời duy trì sự phủ nhận trong lúc muốn chiếm lãnh thổ Ukraine.
Nhà báo Piddubnyy nhấn mạnh “đảo Zmiinyi” trong bài viết của ông: một nhóm “chiến sĩ tự do” ở Odessa (hải quân Nga không đeo phù hiệu, như quân bộ binh không phù hiệu đã giúp sáp nhập Crimea một cách thần tốc) có thể tràn lên đảo và tuyên bố đó là lãnh thổ của “Cộng hòa nhân dân Odessa”.
Odessa là một thành phố nói tiếng Nga, có tổ chức thân Nga “Odessa Ngầm”, theo Newsweek. Nhóm này đã thực hiện nhiều vụ tấn công khủng bố hồi hè 2015.
Gần đây, một thủ lĩnh của “Odessa Ngầm” là Oleksiy Albu trả lời phỏng vấn, trong đó ông ta tuyên bố kế hoạch sẽ sớm tăng cường hoạt động.
Nếu Nga chiếm đảo Zmiinyi, nó có thể trở thành một căn cứ hải quân, nơi các tay súng “Odessa Ngầm” có thể dùng mô-tô nước và trang bị súng ống để kiểm soát các tàu hàng hóa.
Dù chỉ là một lãnh thổ nhỏ, đảo này có tầm quan trọng về chính trị và ngoại giao, để Nga có thể thúc đẩy một “Tiến trình Minks” khác, như một vũ khí ngoại giao chống Ukraine ở Odessa.
Thỏa thuận Minks 2 giữa Nga-Ukraine đã giúp quân ly khai nắm quyền kiểm soát vùng công nghiệp ở đông Ukraine.
Hải quân Nga sẽ chặn bất kỳ nỗ lực tái chiếm đảo của chính quyền Ukraine. Cư dân đảo có thể nhận hàng viện trợ nhân đạo từ tàu Nga, để bảo đảm họ không bị cạn lương thực và nước uống.
Đây cũng là cớ để Nga chặn tàu chiến ráng tiếp cận đoàn tàu của Nga.
Nhà báo Piddubnyy còn đề cập cư dân đảo có thể trở thành “lá chắn sống” và có thể các vũ khí chống tàu mà Nga đã thu hồi từ quân Ukraine ở Crimea sẽ được đưa đến hòn đảo, nhằm dọa tàu thương mại hoặc các tàu toan thoát khỏi vòng vây của Nga.
