Hôm qua, ông Zuckerberg và vợ Priscilla Chan, trong lá thư cảm động gửi cô con gái Max mới chào đời, đã tuyên bố từ giờ tới cuối đời sẽ ủng hộ 99% cổ phần Facebook để gây quỹ từ thiện. Với giá trị cổ phiếu của công ty hiện nay, số tiền từ thiện sẽ rơi vào khoảng 45 tỉ USD.
Trước thông tin này, tạp chí Fortune (Mỹ) đã chỉ ra rằng, người đồng sáng lập Facebook sẽ sử dụng một cấu trúc khá lạ lẫm trong kế hoạch từ thiện của mình, để qua đó giúp ông kiểm soát tốt hơn khoản tiền sẽ được cho đi từ thiện, cũng như đem lại lợi thuế.
Theo đó, Chan Zuckerberg Initiative (CZI) sẽ được vận hành như một công ty trách nhiệm hữu hạn (LLC), thay vì một tổ chức từ thiện. Một vài người trong giới công nghệ đã chỉ trích điều này, và cho rằng nó làm hỏng ý nghĩa của từ thiện.
Tuy nhiên, cũng có những ý kiến cho rằng lựa chọn này sẽ giúp vợ chồng Zuckerberg thoải mái làm được những điều mà các tổ chức từ thiện khác không thể.
Laurene Powell Jobs, góa phụ của của người đồng sáng lập Apple Steve Jobs, hiện đang là Chủ tịch công ty trách nhiệm hữu hạn với mục đích từ thiện Emerson Collective, và chính sự cơ động trong cấu trúc vận hành của "công ty" này đã thu hút không ít các nhà tài trợ.
Họ có thể đầu tư có lãi hoặc gửi những khoản ủng hộ có mục đích chính trị mà không vướng trách nhiệm phải báo cáo như các tổ chức từ thiện.
"Cái hay nhất của các công ty LLC thời nay là mô hình này sẽ giúp họ xử lý tình huống nhanh chóng để tạo sự khác biệt.
Cùng một lúc bạn có thể đầu tư vào mục đích chính trị, đầu tư cả có lãi lẫn đầu tư phi lợi nhuận" - Laura Arillaga-Andreessen, một chuyên gia trong lĩnh vực đóng góp xã hội, nhận định.
Trong quá khứ, một số chương trình từ thiện của Zuckerberg đã bị chỉ trích vì không được xem xét thấu đáo. Năm 2010, vợ chồng ông đã ủng hộ 100 triệu USD cho hệ thống trường công của thành phố Newark (New Jersey), nhằm mục đích tăng hiệu quả giáo dục.
Nhưng phần lớn khoản tiền ủng hộ này lại rơi vào tay các cố vấn, và kết cục là chương trình từ thiện của ông không hề cải thiện hệ thống trường công hay tăng hiệu quả giáo dục được như mong đợi, mà thậm chí còn làm phức tạp hóa vấn đề.
Một số chuyên gia trong ngành nhận định, những vấn đề kiểu này cũng là một phần lý do tại sao Zuckerberg đi đến quyết định vận hành hệ thống từ thiện dưới dạng LLC chứ không phải một tổ chức từ thiện phi lợi nhuận thông thường.
Thay vì đưa tiền thẳng cho các hệ thống từ thiện có sẵn hoặc các dịch vụ phi lợi nhuận, khi đó khoản tiền sẽ không còn nằm trong sự kiểm soát của Zuckerberg, LLC sẽ giúp người đồng sáng lập Facebook có tiếng nói hơn trong quyết định sẽ ủng hộ tiền vào đâu và làm gì.
Theo tạp chí Fortune, một lý do khác dẫn đến quyết định này của Zuckerberg nhiều khả năng là mong muốn kiểm soát "đứa con cưng" Facebook kể cả khi ông đã cho đi phần lớn cổ phần.
Zuckerberg hiện sở hữu 419 triệu cổ phiếu Loại B của Facebook. Không những có trong tay đa số cổ phần, ông còn kiểm soát hội đồng quản trị qua các lá phiếu ủy nhiệm.
Đơn đăng kí mà Facebook gửi tới Ủy ban An ninh và Trao đổi chứng khoán Mỹ (SEC) sau tuyên bố của ông Zuckerberg cho thấy ý đồ muốn kiểm soát công ty trong một thời gian dài của ông.
Văn bản ghi rõ, mỗi năm, người đồng sáng lập Facebook cam kết sẽ không chuyển quá 1 tỉ USD/năm từ cổ phần Facebook sang CZI trong vòng 3 năm tới, đồng thời khẳng định sẽ "giữ đa số cổ phần trong hệ thống chứng khoán của Facebook trong tương lai gần".
Tóm lại, tuy không thể phủ nhận tấm lòng của ông trùm Facebook trong ngày cô con gái đầu lòng chào đời, nhưng có thể thấy, con số 45 tỉ USD tiền ủng hộ mà vợ chồng Mark Zuckerberg đưa ra thực chất mang nhiều thâm ý khôn ngoan hơn nhiều so với một khoản tiền từ thiện thông thường.
