Mối đe doạ từ các phần tử thánh chiến không phải bàn đến nữa.
Nhưng tại sao lại là nước Nga?
Các nước phương Tây đánh giá Tổng thống Nga Vladimir Putin nguy hiểm và khó lường.
Đến nay, chính phủ phương Tây vẫn khăng khăng rằng việc sáp nhập Crimea và cuộc chiến ở Ukraine đều xuất phát từ tham vọng của Nga.
Họ cho rằng, "ông Putin không những vi phạm chủ quyền của Ukraine mà còn thách thức cả các biên giới châu Âu", hãng tin BBC viết trong bài bình luận đăng tải ngày 9/8.
Châu Âu lo lắng những gì mà ông Putin sẽ làm tiếp theo. Cho đến nay, không có một cuộc xung đột lớn toàn diện nào xảy ra.
Kể từ khi thoả thuận hoà bình Minsk hồi tháng Hai được thi hành, những bế tắc tại Ukraine phần nào được tháo gỡ, nhưng vẫn không thể giải quyết hoàn toàn.
Các cuộc đàm phán về tương lai của miền đông Ukraine được tiến hành với rất ít tiến bộ. Các lệnh ngừng bắn bị vi phạm liên tục từ cả hai phía, dẫn đến thương vong xảy ra hàng ngày.
Các nước châu Âu vẫn cáo buộc Nga đưa quân sang biên giới Ukraine. Các biện pháp trừng phạt được giữ nguyên.
Quan hệ Moscow - phương Tây ngày càng xấu đi trên mọi mặt trận. Nhưng về cơ bản, đó vẫn không phải là một cuộc chiến tranh toàn diện.
Vậy thì, châu Âu mong đợi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Đây là một câu hỏi khó khăn.
Lý do khiến các nhà hoạch định phương Tây cảm thấy rất lắng bởi họ không biết nước Nga, đại diện là Tổng thống Putin, thực sự đang có ý định gì.
Vừa nên yên tâm vừa đáng báo động
Nhận định gần đây của Trung tướng Evegeny Buzhinsky, một trong những nhà đàm phán quân sự quốc tế cao cấp nhất của Nga có thể sẽ hữu ích khi đi tìm hiểu câu trả lời cho các nhà hoạch định phương tây.
Ông Buzhinsky nghỉ hưu năm 2009, vốn là tướng thuộc quân đội Liên Xô và Nga. Ông có vai trò tiên phong trong việc giải quyết các vấn đề thời Chiến tranh Lạnh.
Hiện ông đứng đầu Trung tâm PIR, một tổ chức cố vấn quân sự độc lập nổi tiếng ở Moscow, thường xuyên tiếp xúc với các đồng nghiệp cũ của mình ở Bộ Tổng tham mưu và Bộ Quốc phòng Nga.
Khi đánh giá về tình hình hiện tại của châu Âu trong quan hệ với Nga, ông cho rằng vừa nên yên tâm, vừa đáng báo động.
Ông bác bỏ ý tưởng về một cuộc tấn công tiềm năng của Nga nhắm vào các nước Baltic, rõ ràng nó không hợp lý.
Không nghi ngờ gì việc các quốc gia Baltic tỏ ra cảnh giác với việc đó và theo đuổi chính sách quốc phòng chống lại Nga.
Tuy nhiên, theo BBC, một vị tướng hàng đầu Nga cho rằng sẽ là liều lĩnh khi tấn công một quốc gia được NATO bảo vệ là một câu chuyện thú vị.
Nó gợi đến điều Năm trong Hiệp ước Đồng minh sẽ không hành động như một rào cản, ngay cả khi công dân khối NATO có vẻ thờ ơ với ý tưởng viện trợ cho các nước khác.
Ông Buzhinsky cũng cho rằng nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa Nga và phương Tây đã giảm đi trong những tháng gần đây, nhờ vào thoả thuận hoà bình Minsk.
Tuy nhiên, ông xác định sự thay đổi trong thái độ của Tổng thống Mỹ Barack Obama đối với việc trang bị vũ khí cho Ukraine.
"Nếu họ cung cấp vũ khí, sau đó họ phải gửi các nhà huấn luyện tới.
Và đó sẽ chỉ là câu chuyện cổ tích khi họ tới miền tây Ukraine để đào tạo cho những người cầm vũ khí để đến miền đông chiến đấu", ông Buzhinsky nói, "Các nhà huấn luyện cần ra tiền tuyến.
Và nếu như vậy, sé có thương vong, thiệt hại, con tin và tù nhân. Điều đó đồng nghĩa với việc Mỹ đã tự tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột".
"Với tôi, đó là lý do tại sao ông Obama không sẵn lòng gửi vũ khí sát thương (tới Ukraine)", ông khẳng định.
Ranh giới đỏ
Cựu tướng Nga cho rằng, Mỹ và Nga không phải là đối thủ.
Đồng thời với nhận định trên, ông Buzhinsky cũng đưa ra một cảnh báo: Nếu Kiev đưa quân đến các ranh giới ngừng bắn để cố giành lại miền đông Ukraine bằng quân sự, đó sẽ là giới hạn đỏ đối với Nga.
"Nếu Kiev bắt đầu một cuộc tấn công lớn và lấy cớ họ đang bị hoả lực tấn công... Sau đó Nga có thể can thiệp, và tất nhiên sẽ có chiến tranh".
Một số người có thể cho rằng, Nga đã can thiệp, tham gia rất sâu ở Donbass dưới danh nghĩa của một cuộc chiến tranh bí mật.
Nhưng ông Buzhinsky dường như muốn nói đến một cuộc chiến tranh với quy mô đầy đủ. Và đó là thông điệp mà ông thường nói với các quan chức phương Tây, nhằm thuyết phục Kiev kiềm chế.
Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko thì khăng khăng rằng, bất kỳ động thái leo thang xung đột nào đều xuất phát từ Nga.
Một điểm thú vị khác: Trong nhiều năm qua, rất nhiều quan chức quân sự và an ninh hàng đầu của Nga, bao gồm cả Tổng thống Putin, luôn tranh luận rằng Mỹ đang cố làm suy yếu và đẩy Nga ra khỏi vị thế trên thế giới của mình.
Điều này lý giải vì sao Nga tố cáo một số tổ chức phi chính phủ hoạt động trong nước là "đại diện của nước ngoài" và tổ chức các hoạt động "không mong muốn" nằm ngoài chức năng của họ.
"Nga là quốc gia châu Âu"
Ông Buzhinsky không xem phương Tây như kẻ thù. Ông cũng bác bỏ những luận điểm về các tổ chức nước ngoài, xem điều đó là "ngu ngốc".
Ông cảm thấy mối đe doạ từ phương Tây đang tăng lên trong 2 năm qua, nhưng không cho rằng Mỹ và Nga là đối thủ.
"Tôi có niềm tin mạnh mẽ rằng chúng tôi là một phần của châu Á và một phần của châu Âu, nhưng Nga là một quốc gia châu Âu.
Nó thể hiện trong cách chúng tôi suy nghĩ và mọi thứ khiến chúng tôi gần với phương Tây hơn là Trung Quốc, Ấn Độ và Hàn Quốc", ông Buzhinsky chia sẻ, "Tôi không nghĩ rằng người dân Nga, ngay cả ở thời điểm Chiến tranh Lạnh, lại xem Mỹ là kẻ thù".
Có thể Nga và phương Tây sẽ là đồng minh? Cũng có thể Nga nên đi một mình, hoặc dịch chuyển về phía đông?
Vấn đề đáng quan tâm hơn cuộc khủng hoảng hiện nay là hoạch định chính sách của Moscow. Nó cũng đặt ra câu hỏi cơ bản về bản sắc và văn hoá Nga đang bị ran nứt trong xã hội Nga.
Ông Buzhinsky cũng cho rằng nó chia rẽ cả các tầng lớp quân sự ở bên trong nước Nga.
