Theo thông tin từ báo The Phillipine Star, hôm qua (3/1), Phủ Tổng thống Phillipines tuyên bố họ đồng tình với quyết định trục xuất 16 chuyên gia năng lượng Trung Quốc được Bộ Năng lượng Phillipines đưa ra hôm 25/2 vừa qua.
"Chúng tôi tin rằng Bộ Năng lượng đã có những nghiên cứu phân tích cụ thể các mặt lợi hại trước khi đi đến quyết định nói trên", phó phát ngôn viên Tổng thống, bà Abigail Valte, phát biểu.
Bà Valte cũng cho biết, Bộ Năng lượng đã tính đến những thủ tục pháp lý xung quanh việc cấp thị thực cho các chuyên gia Trung Quốc.
Về vấn đề này, thư kí Bộ Năng lượng Jericho Petilla cho biết, các chuyên gia Philippines giờ đã đủ kĩ năng để hoàn thành nhiệm vụ các chuyên gia Trung Quốc đang được giao phó.
"Do đó, chúng tôi đã đi đến quyết định tất cả các khâu quản lý cũng như kĩ thuật tại Bộ [Năng lượng] sẽ do người Philippines đảm nhiệm, kể từ tháng Bảy tới", ông Petilla phát biểu.
16 chuyên gia Trung Quốc nói trên hiện đang công tác tại Công ty Cổ phần Mạng lưới điện Quốc gia Philippines (NGCP), cơ quan điều hành hệ thống điện trên toàn lãnh thổ đảo quốc này. 40% cổ phần của NGCP hiện nằm trong tay người Trung Quốc.
Ông Petilla cho biết, hai thành viên Trung Quốc sẽ ở lại Philippines với tư cách đại diện tại hội đồng quản trị. 40% cổ phần nói trên cũng sẽ được giữ nguyên.
An ninh mới là lý do thật sự?
Phóng viên thường trú của hãng thông tấn AFP tại Philippines dẫn lời bà Miriam Santiago, Thẩm phán Tòa án Quốc tế tại Philippines cho biết, bà lo ngại về sự can thiệp của các thế lực bên ngoài vào Mạng lưới điện Quốc gia nước này.
Tuy không nêu tên cụ thể, nhưng bà Santiago nhiều khả năng đang muốn nói đến con số 40% cổ phần mà các nhà đầu tư Trung Quốc đang sở hữu tại công ty điện chủ lực của Philippines.
Một số nhà quan sát nhận định, việc giảm bớt tầm ảnh hưởng của Trung Quốc tại một cơ quan mang tính chiến lược như NGCP có liên quan đến những tranh chấp trong thời gian gần đây giữa hai nước tại Biển Đông.
Khi được hỏi về việc quyết định trục xuất 16 chuyên gia Trung Quốc liệu có xuất phát từ những vấn đề an ninh, ông Petilla cho biết "đây chắc chắn là một mối quan tâm của Cố vấn An ninh Quốc gia".
Trong khi đó, bà Valte khẳng định, phía Philippines không muốn để những tranh chấp về biển đảo gây ảnh hưởng tiêu cực tới các phương diện khác của quan hệ ngoại giao song phương Philippines - Trung Quốc.
"Chúng tôi luôn hướng tới một mối quan hệ đa chiều với nước bạn (Trung Quốc), dù hai nước có bất đồng trên một phương diện thì chúng tôi cũng sẽ nỗ lực không để điều đó lan sang những phương diện khác trong mối quan hệ song phương", bà phát biểu.
