Cuối năm 2015, cụ thể là từ ngày 24/11 trở đi, quan hệ Thổ Nhĩ Kỳ-Nga tụt dốc không phanh. Tức giận vì chiến đấu cơ Su-24 bị F-16 của Ankara bắn hạ, Moscow đã chỉ trích thậm tệ đồng thời áp đặt hàng loạt các lệnh trừng phạt đánh vào kinh tế Thổ.
Chưa dừng lại ở đó, tận dụng tầm ảnh hưởng của mình ở khu vực Trung Á, mà cụ thể là Khối Hợp tác Kinh tế Eurasia (EEU), Nga đã và đang âm thầm gây áp lực thúc giục các quốc gia Eurasia "cách ly" Thổ Nhĩ Kỳ.
Đọc thêm: >> Vừa mất Trung Đông, Thổ Nhĩ Kỳ lại bị Nga "ngáng đường" ở Trung Á
Hệ quả là trong Hội nghị thượng đỉnh các nước CIS diễn ra vào tháng 12 vừa qua tại Moscow, với sự tham gia của các nước cộng hòa gốc Thổ như Kyrgyztan, Kazakhstan, và Tajikistan, rất nhiều đại diện các nước đã kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ công khai xin lỗi Nga.
Trong số này, đáng chú ý Tổng thống Kyrgyzstan Almazbek Atambayev đã gọi vụ Su-24 bị bắn hạ là "một sai lầm nghiêm trọng". Tuy nhiên, theo phân tích của The Diplomat, phát biểu của ông Atambayev không có nghĩa là Kyrgyzstan đang nghiêng hẳn về Nga để "bài" Thổ.
Trong lúc quan hệ Nga-Thổ chưa cho thấy chiều hướng cải thiện nào đáng kể, thì Kyrgyzstan vẫn tiếp tục giữ thái độ tương đối trung lập. Bởi theo The Diplomat, họ hoàn toàn có thể tận dụng bất đồng giữa hai nước này để thu về lợi ích cho riêng mình.
Cụ thể, các dự án xây dựng mà nhà thầu Thổ Nhĩ Kỳ không thể thực hiện ở Nga vì lệnh trừng phạt nay có thể được chuyển sang Kyrgyzstan, và dần dần thể hiện vai trò "mở đường" cho Thổ Nhĩ Kỳ né Nga tiến vào EEU.
Tuần trước, trong một diễn đàn kinh tế Kyrgyzstan-Thổ Nhĩ Kỳ được tổ chức tại Ankara, đại diện hai nước đã kí kết biên bản ghi nhớ về việc xây dựng một khu công nghiệp tại Kyrgyzstan.
Theo thông tin từ báo Kyrgyzstan 24.kg, tham dự diễn đàn nói trên bên phía Kyrgyzstan có Bộ trưởng Kinh tế Arzybek Kozhoshev, Đại sứ Kyrgyzstan tại Thổ Nhĩ Kỳ Ibragim Zhunusov, còn phía Thổ Nhĩ Kỳ cử Thủ tướng Ahmed Davotoglu và Bộ trưởng Thương mại Bulent Tyufenkchi.
Ngoài ra, hãng thông tấn quốc gia Kyrgyzstan Kabar đưa tin, hơn 150 doanh nhân Kyrgyzstan, Nga, Kazakhstan, cùng nhiều thành viên khối doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ, cũng có mặt tại diễn đàn này.
Theo 24.kg, ông Kozhoshev khẳng định phía Kyrgyzstan sẵn sàng giảm thuế để khuyến khích doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ. Một phái đoàn kinh tế Thổ cũng đã lên lịch thăm Kyrgyzstan vào đầu năm nay để tiền trạm trước khi xây dựng khu công nghiệp tại đây.
Trả lời phỏng vấn 24.kg, Phó Thủ tướng Kyrgyzstan Oleg Pankratov rất hài lòng với thỏa thuận giữa đôi bên. Ông nhấn mạnh, Kyrgyzstan có thể trở thành điểm đến mới cho các mặt hàng mà Thổ Nhĩ Kỳ không thể xuất khẩu được sang Nga sau lệnh trừng phạt.
Tương tự, theo ông Pankratov, ngành xây dựng Thổ Nhĩ Kỳ dù không còn "làm ăn" được ở Nga thì nay cũng có thể tìm những đường hướng mới tại Kyrgyzstan.
Chiếu theo các phát biểu của Phó Thủ tướng Kyrgyzstan, có thể thấy nước này sẵn sàng giúp các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ "vượt ải" trừng phạt của Nga cũng như những hàng rào thương mại mà Moscow đã dựng lên để ngăn chặn Ankara làm ăn tại EEU.
Nhận định về một nhà đầu tư Thổ Nhĩ Kỳ đang cân nhắc mở rộng dây chuyền sản xuất vải vóc tại Kyrgyzstan trong tương lai, ông Pankratov cho biết:
"Công ty Thổ Nhĩ Kỳ này đã có nhiều năm hoạt động tại Uzbekistan, nơi chính phủ cung cấp đất làm ăn miễn phí cùng các điều khoản có lợi cho các nhà đầu tư.
Tuy nhiên, nay họ lại muốn đến với chúng ta [Kyrgyzstan], bởi chúng ta là một thị trường người tiêu dùng lớn. Các nhà đầu tư Thổ Nhĩ Kỳ nay đã có thể sản xuất các mặt hàng tại Kyrgyzstan, sau đó xuất khẩu miễn thuế tới các nước trong khối EEU".
