Tân Hoa Xã sáng 3/4 cho hay, Viện kiểm sát nhân dân tối cao Trung Quốc (TQ) đã kết thúc điều tra và chuyển cho Phân viện thứ nhất Viện kiểm sát nhân dân Thiên Tân tiến hành thủ tục khởi tố tội danh nhận hối lộ, lạm dụng chức quyền và cố ý tiết lộ bí mật quốc gia đối với ông Chu Vĩnh Khang.
Trước đó, Hôm 1/12/2013, Bộ chính trị TQ đã triệu tập hội nghị để nghe báo cáo của Ủy ban kiểm tra kỷ luật Trung ương (CCDI) về việc phát hiện cựu Ủy viên thường vụ Bộ chính trị, Bí thư CCDI Chu Vĩnh Khang "vi phạm kỷ luật" và ra quyết định điều tra.
Đến 29/7/2014, Bộ chính trị TQ lại triệu tập hội nghị nghe báo cáo điều tra của CCDI và quyết định lập án đối với ông Chu.
Ngày 5/12/2014, Bộ chính trị TQ họp thông qua "Báo cáo điều tra việc Chu Vĩnh Khang vi phạm kỷ luật nghiêm trọng" của CCDI, quyết định khai trừ đảng tịch ông Chu và giao cho cơ quan tư pháp xử lý.
Chu Vĩnh Khang bị ra lệnh bắt chính thức hôm 6/12.
Những tội danh mà Chu Vĩnh Khang không bị khởi tố
So với những cáo buộc trong bản báo cáo hôm 5/12 của CCDI, trong quyết định khởi tố Chu Vĩnh Khang mới đây của Viện kiểm sát Thiên Tân không xuất hiện các tội danh:
- Vi phạm nghiêm trọng kỷ luật đảng, kỷ luật tổ chức, kỷ luật bảo mật.
- Thông gian với nhiều phụ nữ và thực hiện các giao dịch quyền - tiền - sắc...
Ngoài ra, mặc dù gần đây chính quyền Bắc Kinh đã xác nhận Chu Vĩnh Khang và cựu Bí thư thành ủy Bạc Hy Lai "tổ chức hoạt động chính trị phi pháp", nhưng tình tiết này cũng không được đề cập đến trong các báo cáo điều tra cũng như văn kiện khởi tố.
Chu Vĩnh Khang chỉ bị khởi tố 3 tội danh trong số 6 cáo buộc nêu trong báo cáo 5/12 của CCDI.
Vì sao Chu Vĩnh Khang "thoát" trọng tội?
Thời báo Hoàn Cầu lý giải, vi phạm kỷ luật - vi phạm pháp luật - phạm tội là 3 khái niệm hoàn toàn khác nhau.
Vi phạm kỷ luật chỉ hành vi đi ngược với quy định kỷ luật nội bộ của tổ chức. Đối với cán bộ đảng thì cụm từ này để chỉ việc vi phạm quy định kỷ luật nội bộ đảng Cộng sản Trung Quốc.
Trong khi đó, vi phạm pháp luật là hành vi đi ngược với quy định của luật pháp quốc gia, còn phạm tội chỉ hành vi vi phạm luật hình sự và cần phải truy cứu trách nhiệm hình sự.
Theo lời một quan chức CCDI, một cán bộ đảng viên dính líu hành vi vi phạm pháp luật và phạm tội thì chắc chắn đã vi phạm kỷ luật đảng. Tuy nhiên, việc vi phạm kỷ luật đảng chưa hẳn đã là vi phạm pháp luật hoặc phạm tội.
Đối với hành vi vi phạm kỷ luật, ông Chu Vĩnh Khang sẽ bị xử lý theo quy định nội bộ đảng Cộng sản. Còn về việc vi phạm pháp luật, Chu sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong quá trình tố tụng.
Theo Hoàn Cầu, trong vụ án này, hành vi "thông gian và giao dịch tiền - quyền - sắc với nhiều phụ nữ" của ông Chu đã bị xử lý kỷ luật đảng, tức khai trừ đảng tịch của ông này theo quyết định hôm 5/12 của Bộ chính trị TQ.
"Khai trừ đảng tịch" cũng là hình thức xử lý cao nhất trong 5 hình thức kỷ luật của đảng Cộng sản TQ.
Chu Vĩnh Khang và Bạc Hy Lai (phải) "hoạt động chính trị phi pháp".
Chu Vĩnh Khang có thể chịu mức án thế nào?
Hoàn Cầu cho hay, theo luật hình sự Trung Quốc, hành vi tham ô với số tiền từ 100.000NDT (khoảng 350 triệu VNĐ) trở lên sẽ bị phạt tù từ 10 năm đến chung thân, có thể bị tịch thu tài sản. Đối với trường hợp có "tình tiết đặc biệt nghiêm trọng" có thể bị tuyên án tử hình và tịch thu tài sản.
Trong khi đó, tội danh "lạm dụng chức quyền" với tình tiết đặc biệt nghiêm trọng có thể bị xử từ trên 3 năm tới dưới 7 năm. Tuy nhiên, Hoàn Cầu cho biết điều luật liên quan tới tội danh này "còn có quy định khác được áp dụng".
Tội "cố ý tiết lộ bí mật quốc gia" vốn được dư luận cũng như truyền thông đánh giá là tội danh có tính chất nghiêm trọng.
Nhưng theo Hoàn Cầu, đối với trường hợp có tình tiết đặc biệt nghiêm trọng, tội danh này có thể bị xử mức án cao nhất là... 7 năm tù.
Hoàn Cầu chỉ ra, văn kiện khởi tố của cơ quan kiểm sát không phải là bản tuyên án và phán quyết cuối cùng chỉ được đưa ra sau quá trình xét xử trên tòa.
Ngay trong chiều nay (3/4), bài viết trên của Hoàn Cầu đã bị xóa khỏi website của tờ báo này.
Theo Chiết Giang Online (ZJOL) - trang thông tin trọng điểm của tỉnh Chiết Giang, xét từ thực tế ngành tư pháp Trung Quốc những năm gần đây, các vụ phạm tội liên quan tới chức vụ mặc dù vẫn duy trì án tử hình, nhưng "cơ bản không áp dụng nhiều".
ZJOL cho hay, đối với một "hổ béo cấp 1 quốc gia đầu tiên trong lịch sử chống tham nhũng của đảng Cộng sản TQ", vụ án Chu Vĩnh Khang bước vào giai đoạn tố tụng cho thấy việc đưa ra xét xử sẽ diễn ra trong tương lai gần.
ZJOL dẫn chứng quá trình từ khởi tố tới xét xử Bạc Hy Lai diễn ra trong vòng không đầy 1 tháng, cho rằng Chu Vĩnh Khang cũng sẽ bị đưa ra tòa trong khoảng thời gian đó hoặc thậm chí sớm hơn.
